Bài 12. Ánh trăng

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1. Đọc thuộc lòng bài thơ bếp lửa?

Câu 2. Nêu ý nghĩa văn bản?
Từ những kỉ niệm tuổi thơ ấm áp tình bà cháu, nhà thơ cho ta hiểu thêm về những người bà, những người mẹ, về nhân dân nghĩa tình.
ÁNH TRĂNG
Tiết 54
Nguyễn Duy
Giáo viên dạy: Nguyễn Trần Thúy An
Ngày dạy: 18/12/2011
Lớp dạy: 92
I. ĐỌC, TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
Nguyễn Duy tên khai sinh là Nguyễn Duy Nhuệ sinh năm 1948. Ông là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
I. ĐỌC, TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
Xuất xứ
Bài thơ Ánh trăng rút trong tập thơ cùng tên, được tác giả viết năm 1978, tại Thành phố Hồ Chí Minh, khoảng ba năm sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng.
I. ĐỌC, TÌM HIỂU CHUNG
Bài thơ có sự kết hợp giữa hình thức tự sự và chiều sâu cảm xúc. Trong dòng diễn biến của thời gian, sự việc ở các khổ 1, 2, 3 bằng lặng trôi nhưng khổ thứ tư “đột ngột” một sự kiện tạo nên bước ngoặc để nhà thơ bộc lộ cảm xúc, thể hiện chủ đề tác phẩm. Vầng trăng hiện ra soi sáng không chỉ không gian hiện tại mà còn gợi nhớ những kỉ niệm trong quá khứ chẳng thể nào quên.
 
2. Tác phẩm
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Vầng trăng trong quá khứ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể

 Gắn bó với tác giả ngay từ thuở ấu thơ. Trăng gắn với đồng ruộng, dòng sông, biển cả, dù ở nơi đâu trăng cũng bên cạnh.
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Vầng trăng trong quá khứ
 Trong kháng chiến xa gia đình, xa quê hương thì vầng trăng là người bạn “tri kỉ” của người chiến sĩ, họ rất thân thiết với nhau, không thể thiếu nhau, chia sẻ ngọt bùi, đồng cam cộng khổ.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Vầng trăng trong quá khứ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
 Trăng và tác giả sống với nhau thân tiết, gần gũi đến “trần trụi”, hồn nhiên vô tư đến độ “như cỏ cây”. Chính vì vậy vầng trăng không chỉ là “tri kỉ” mà còn là “tình nghĩa”, thủy chung, đầy ân tình.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Vầng trăng trong quá khứ
Quá khứ được tái hiện với những kỉ niệm. Nghĩa tình với vầng trăng suốt một thời tuổi nhỏ cho đến những năm tháng trận mạc sâu nặng đến mức “ngỡ chẳng bao giờ quên – cái vầng trăng tình nghĩa”.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
b. Vầng trăng trong hiện tại
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường


 Cuộc sống tiện nghi hiện đại làm con người dễ dàng lãng quên những giá trị trong quá khứ
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
b. Vầng trăng trong hiện tại
- Cuộc sống ở thành phố, trong cuộc sống có ánh điện, cửa gương nhưng “vầng trăng đi qua ngõ – như người dưng qua đường”.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
b. Vầng trăng trong hiện tại
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
 Vầng trăng hiện lên thật bất ngờ : một vầng trăng tròn đầy, đẹp vẹn nguyên.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
b. Vầng trăng trong hiện tại
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Khi đối mặt với vầng trăng thì bao kỉ niệm xưa bỗng ùa về, đó là đồng là bể, là sông là rừng làm tác giả cảm thấy lòng mình “rưng rưng”.
Khi đối mặt với vầng trăng thì bao kỉ niệm xưa bỗng ùa về, đó là đồng là bể, là sông là rừng làm tác giả cảm thấy lòng mình “rưng rưng”.
Khi đối mặt với vầng trăng thì bao kỉ niệm xưa bỗng ùa về, đó là đồng là bể, là sông là rừng làm tác giả cảm thấy lòng mình “rưng rưng”.
 Khi đối mặt với vầng trăng thì bao kỉ niệm xưa bỗng ùa về, đó là đồng là bể, là sông là rừng làm tác giả cảm thấy lòng mình “rưng rưng”.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
b. Vầng trăng trong hiện tại
- Cuộc gặp gỡ bất ngờ, cảm động với vầng trăng kỉ niệm, con người nhận ra sự vô tình của mình.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
c. Ý nghĩa biểu tượng của vầng trăng
Trăng cứ tròn vành vạnh
Kể chi người vô tình
 Trăng “tròn vành vạnh” mang vẻ đẹp viên mãn, là biểu tượng của sự bao dung độ lượng, của sự thủy chung son sắt.
Ánh trăng im phăng phắc
Đủ cho ta giật mình.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
c. Ý nghĩa biểu tượng của vầng trăng
Vầng trăng “im phăng phắc” không hề trách cứ ai. Nhưng khi nhìn vầng trăng ấy con người chợt giật mình nhận ra sự vô tình của mình. Cái khoảng lặng của ánh trăng và cái giật mình chân thành đã có sức cảm hóa lòng người mãnh liệt.
 Khổ thơ chính là chiều sâu tư tưởng mang tính triết lí của tác phẩm.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
2. Nghệ thuật

- Nghệ thuật kết cấu kết hợp giữa tự sự và trữ tình, tự sự làm cho trữ tình trở nên tự nhiên mà cũng rất sâu nặng.
- Sáng tạo nên hình ảnh thơ có nhiều tầng ý nghĩa: Trăng là vẻ đẹp của thiên nhiên, tư nhiên, là người bạn gắn bó với con người; là biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình, cho vẻ đẹp của đời sống tự nhiên vĩnh hằng.
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
3. Ý nghĩa văn bản

Ánh trăng khắc họa một khía cạnh trong vẻ đẹp của người lính sâu nặng nghĩa tình, thủy chung sau trước.
CỦNG CỐ
Nhận định nào sau đây không phù hợp với ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng trong bài thơ?
1. Biểu tượng của vẻ đẹp thiên nhiên, tự nhiên.
2. Biểu tượng của vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của đời sống.
3. Biểu tượng của sự hồn nhiên trong sáng của tuổi thơ.
4. Biểu tượng của quá khứ nghĩa tình.
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
- Học thuộc lòng bài thơ
- Chuẩn bị bài mới Tổng kết về từ vựng (luyện tập tổng hợp).
TiẾT HỌC KẾT THÚC
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT