Bài 12. Ánh trăng

[email protected]
Trần H?u Lượng
Trường THCS Tiến Bộ

B�i 12 - Ti?t 58
�NH TRANG
(Nguyễn Duy)
[email protected]
Tác giả
Tên khai sinh: Nguyễn Duy Nhuệ
Quê quán: Thanh Hoá
Là gương mặt tiêu biểu trong lớp nhà thơ trẻ thời kháng chiến chống Mỹ cứu nước
Tập thơ "ánh trăng" của Nguyễn Duy đã được tặng giải A của Hội Nhà văn Việt Nam
[email protected]
Tác phẩm
Viết nam 1978 - khoảng 3 nam sau ngày miền Nam được giải phóng thống nhất đất nước, tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Bài thơ được khơi nguồn cảm xúc từ một câu chuyện có thật.
[email protected]
Bố cục
Phần 1: 2 khổ đầu
Người và trang trong quá khứ.
Phần 2: 4 khổ cuối
Người và trang trong hiện tại
[email protected]
* Phương thức biểu đạt:
Kết hợp tự sự và trữ tình
* Thể thơ:
5 tiếng có nguồn gốc từ thể thơ 5 tiếng trong dân gian (hát dặm Nghệ Tĩnh)
[email protected]
TìM HIểU CHI TIếT
1. Mối quan hệ của người và trang trong quá khứ:
Vầng trang "tri kỉ"
Vầng trang "tỡnh nghĩa"
=> Không bao giờ quên.
[email protected]
Cách viết:
Lời thơ kể không tả mà có sức gợi nhớ.
Âm điệu của lời thơ như trùng xuống trong mạch cảm xúc bồi hồi.
[email protected]
2. Mối quan hệ giữa người và trăng trong hiện tại:
" Vầng trang đi qua ngõ
như người dưng qua đường"
Vô tâm, lãng quên
[email protected]
- Không gian thay đổi (làng quê-rừng núi-thành phố)
Thời gian cách biệt (tuổi thơ-người lính-công chức)
Diều kiện sống thay đổi
Theo em vỡ sao lại có sự thay đổi ấy?
[email protected]
Khổ thơ thứ 3 được kể trong mối tương quan thế nào với khổ thơ 1 và khổ thơ 2? Tác dụng của cách kể ấy?
Nghệ thuật:
Dối lập với khổ thơ 1, 2
Giọng thơ thầm thỡ như trò chuyện tâm tình, giãi bày tâm sự với chính mình.
Tác giả đã lý giải sự thay đổi trong mối quan hệ tình cảm một cách lôgic
=> Hoàn cảnh Sống đã thay đổi, lòng người lại đổi thay
[email protected]
Tình huống:
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh
tối om
vội bật tung

=> Bất ngờ, ngỡ ngàng
đột ngột
vầng trang
tròn

=> Vẫn trọn vẹn, đầy đặn
=> Tỡnh huống bước ngoặt tạo nên sự chuyển biến mạnh mẽ trong tỡnh cảm và suy nghĩ của nhân vật tr? tỡnh với vầng trang.
[email protected]
Cử chỉ, tâm trạng của con người:

Rưng rưng: thổn thức, nghẹn ngào
Mặt nhỡnn mặt: tư thế tập trung chú ý, mặt đối mặt trực tiếp.
Biện pháp so sánh: "như là"
Phép lặp: đồng-bể-sông-rừng
=> Niềm xúc động, cảm xúc dâng trào
[email protected]
Đèi mÆt víi vÇng trăng Êy con ng­êi bçng “giËt mình”. Vì sao nh©n vËt trữ tình trong bµi th¬ l¹i giËt mình?
trang (cứ) tròn vành vạnh: trang vẫn như xưa
kể chi người (vô tỡnh): con người đã thay đổi
ánh trang im phang phắc: nhắc nhở

=> đủ cho ta giật mỡnh => Thức tỉnh
[email protected]
Tổng kết
Hỡnh ảnh vầng trang trong bài thơ mang ý nghĩa gỡ ?
[email protected]
Hình ảnh vầng trang trong bài thơ mang niung ý nghĩa:

Vầng trang mang biểu tượng của thiên nhiên.
Vầng trăng biểu tượng cho những gì thuộc về quá khứ của con người.
Vầng trăng biểu tượng cho một phần đẹp đẽ trong con người.
[email protected]
Chủ đề
"ánh trăng như một lời tự nhắc nhở về quá khứ ân nghĩa thuỷ chung.
[email protected]
Nghệ thuật

Giọng điệu tâm tình bằng thể thơ 5 chữ
Nhịp thơ thay đổi
Hình ảnh "vầng trăng" giàu tính biểu tượng
Kết cấu, thủ pháp đối lập
[email protected]
Luyện tập
Tìm trong văn học Việt Nam những bài thơ về trăng có chứa những hàm nghĩa khác?
[email protected]
Cảnh khuya
- Hồ Chí Minh -
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
[email protected]
Rằm tháng giêng
Hồ Chí Minh -
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân;
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
[email protected]
Dặn dò về nhà
Học thuộc ghi nhớ
Viết 1 đoạn văn ngắn thể hiện cảm nghĩ của em về bài thơ "ánh trăng"