Bài 12. Ánh trăng

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh
Kiểm tra bài cũ
Nhận định nào nói đúng về hoàn cảnh và công việc của người mẹ được nói đến trong bài thơ“Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” của Nguyễn Khoa Điềm?
A. Mẹ tham gia sản xuất, giã gạo góp phần nuôi bộ đội kháng chiến.
B. Mẹ tham gia đào hầm nuôi giấu cán bộ hoạt động cách mạng.
C. Mẹ và các anh chị tham gia kháng chiến bảo vệ căn cứ, di chuyển lực lượng.
D. Cả A, C .
D
Bài 12. Tiết 58
( Nguyễn Duy )
Ánh trăng
I.Đọc, tìm hiểu chung.
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
- Tác giả:
Tên khai sinh
là Nguyễn Duy
Nhuệ sinh năm
1948. Quê làng
Quảng Xá phường
Đông Vệ - Thanh
Hoá.
Tác phẩm:
Viết năm 1978, in trong tập thơ
cùng tên và tập thơ này được tặng giải A của
Hội Nhà văn Việt Nam 1984.
2. Đọc, tìm hiểu chú thích.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn – đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
3. Bố cục, thể loại.
3 đoạn.
- Bố cục:
Đoạn 1: khổ 1,2,3.
Đoạn 2: khổ 4.
Đoạn 3: khổ 5,6.
- Thể loại.
Thơ 5 tiếng.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn – đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.

II. Phân tích.
1.Quan hệ giữa tác giả và vầng trăng.
Hồi nhỏ
Chiến tranh Thành phố
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
Hồi nhỏ
đồng
sông
bể
Vần lưng,
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Ẩn
dụ,
so
sánh,
Nhân
hoá
điệp từ
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
chiến tranh
tình nghĩa
thành phố

như người dưng qua đường
qua ngõ
Nhà thơ -
vầng trăng
có mối
quan hệ
thân thiết
nhưng
cuộc sống
thay đổi
đã làm thay
đổi mối
quan
hệ đó.

không bao giờ quên
tri kỉ
2. Tình huống tình cờ gặp lại vầng trăng
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn – đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Thình lình
tắt
vội bật tung
đột ngột
Động từ

Sự xuất hiện đột ngột của
vầng trăng làm ùa dậy trong
tâm trí nhà thơ bao nhiêu kỉ niệm.
3. Tâm trạng của nhà thơ
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
đồng
bể
sông
rừng
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
cứ tròn vành vạnh
im phăng phắc
Ngoài nghĩa đen
còn có nghĩa tượng
trưng cho vẻ đẹp
của nghĩa tình quá khứ
đầy đặn thuỷ chung nhân
hậu bao dung của thiên
nhiên của cuộc đời, con
người nhân dân,
đất nước.
Có ý nghĩa nghiêm khắc nhắc
nhở không vui là sự trách móc trong sự lặng im, là sự tự vấn
lương tâm – nghệ thuật nhân hoá.
giật mình

Tâm trạng thiết tha
dâng trào có phần
thành kính ánh trăng
là lời nhắc nhở
về lẽ sống của
mỗi người
Động từ, điệp từ
Chợt nhận ra sự
vô tình bạc bẽo, sự
nông nổi trong cách
sống của mình. Sự ăn
năn, tự nhắc nhở
bản thân.
III. Tổng kết, ghi nhớ
1.Nghệ thuật:
Sử dụng nhân hóa, ẩn dụ, động từ,điệp từ. Với giọng điệu tâm tình tự nhiên,hình ảnh giàu tính biểu cảm.
2. Nội dung:
Ánh trăng của Nguyễn Duy như một lời
tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của
cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước
bình dị, hiền hậu. Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố
ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, ân
nghĩa thủy chung cùng quá khứ.
Em cảm nhận như thế nào về cái “giật mình”
của con người ở câu thơ cuối?
B. Giật mình tự vấn lương tâm.
C. Giật mình để con ngưòi tự hoàn thiện mình.
D. Giật mình khiến hiện đại nối với truyền thống.
A. Giật mình nhớ lại quá khứ.

C. Giật mình để con ngưòi tự hoàn thiện mình.
C
IV. Luyện tập.
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!