Bài 12. Ánh trăng

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy giáo - cô giáo
về dự giờ Môn Ngữ văn
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Đọc thuộc lòng mét đoạn trong bµi “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” của Nguyễn Khoa Điềm. §o¹n th¬ ®ã miªu t¶ h×nh ¶nh bµ mÑ khi ®ang lµm g×? Bµ mÑ cã ­íc m¬ g×?
2. Trong bài thơ có hai dòng thơ:
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng

Hình ảnh mặt trời trong dòng thơ nào tác giả đã sử dụng phép chuyển nghĩa? Chuyển nghĩa theo phương thức ẩn dụ hay hoán dụ?
Đoạn 2
Yờu nhi?u n?ng n? tr?i xanh
Tre xanh khụng d?ng khu?t mỡnh búng rõm
Bóo bựng, thõn b?c l?y thõn
Tay ụm, tay nớu tre g?n nhau thờm.
Thuong nhau tre ch?ng ? riờng
Lu? th�nh t? dú m� nờn h?i ngu?i.
Đoạn 1
Rom v�ng b?c tụi nhu kộn b?c t?m
Tụi thao th?c trong huong m?t ong c?a ru?ng
Trong hoi ?m hon nhi?u chan d?m
C?a nh?ng c?ng rom xo xỏc g?y gũ

H?t g?o nuụi h?t th?y chỳng ta no
Riờng cỏi ?m n?ng n�n nhu l?a
Cỏi m?c m?c lờn huong c?a lỳa
Dõu d? chia cho t?t c? m?i ngu?i
Tiết 59 : Văn bản ánh Trăng
Nguyễn Duy
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
- Nguyễn Duy - Nguyễn Duy Nhuệ (1948), quê Thanh Hoá
- Là nhà thơ chiến sĩ, chủ yếu viết về người lính, thơ ông giàu cảm xúc, đậm chất suy tưởng.
ánh trăng
Tiết 59 : Văn bản
Nguyễn Duy
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
Tiết 59 : Văn bản ánh Trăng
Nguyễn Duy
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
- Nguyễn Duy - Nguyễn Duy Nhuệ (1948), quê Thanh Hoá
- Là nhà thơ chiến sĩ, chủ yếu viết về người lính, thơ ông giàu cảm xúc, đậm chất suy tưởng.
Tác phẩm chính:
+ Tập thơ: Đãi cát tìm vàng, Cát trắng, ánh trăng...
+ Bài thơ: Hơi ấm ổ rơm, Tre Việt Nam...
- Xuất xứ: Viết năm 1978, rút từ tập "ánh trăng"
- Thể thơ: Thơ 5 chữ.
- Phương thức: Kết hợp tự sự + biểu cảm.
- Néi dung: M­în ¸nh tr¨ng ®Ó gîi nhí vÒ qu¸ khø b×nh dÞ, thñy chung vµ nh¾c nhë th¸i ®é “uèng n­íc nhí nguån”
2. Tác phẩm
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc
Tiết 59 : Văn bản ánh Trăng
Nguyễn Duy
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỷ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn - đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Phần đầu: Giọng nhẹ nhàng,
như lời kể chuyện.
Phần giữa: Giọng hơi cao,
vẻ ngỡ ngàng.
Phần cuối giọng tha thiết,
suy tư, trầm lắng.
2. Chú thích
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc
2. Chú thích
3. Bố cục
- Phần 1: 2 khổ đầu: Trăng trong quá khứ.
- Phần 2: 3 khổ tiếp: Trăng trong hiện tại.
- Phần 3: khổ cuối: Trăng trong suy tưởng.
4. Phân tích
a. Trăng trong quá khứ.
? Bố cục theo trình tự thời gian.
Tiết 59 : Văn bản ánh Trăng
Nguyễn Duy
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc
2. Chú thích
3. Bố cục
4. Phân tích
a. Trăng trong quá khứ.
- Trăng tri kỉ, tình nghĩa -> Nhân hóa, trăng đẹp, là người bạn gần gũi, gắn bó với con người.
- Hồn nhiên, trần trụi -> Dùng từ có tính biểu cảm, con người có cuộc sống bình dị, hồn nhiên, không cách biệt với thiên nhiên.
- Hồi nhỏ sống với đồng
với sông, rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
-> Dùng lời kể, điệp từ: Nhấn mạnh, thể hiện mối quan hệ gần gũi, gắn bó, thân thiết với thiên nhiên.
Tiết 59 : Văn bản ánh Trăng
Nguyễn Duy
* Bằng giọng thơ tâm tình, điệp từ, phép nhân hóa, từ biểu cảm: Trăng gần gũi, con người hồn nhiên cùng gắn bó, thủy chung nghĩa tình như những người bạn tri âm tri kỉ.
12
6
9
3
11
10
8
7
5
4
2
1
Cuộc sống của người lính "hồi chiến tranh ở rừng" là một cuộc sống như thế nào ?
(Liên hệ với bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu)
Qua một số bài thơ viết về người lính đã học (đọc thêm) và bài thơ ánh trăng, em có cảm nhận gì về cuộc sống của người lính ở rừng?
(Điều kiện vật chất, tinh thần)
(Có thể liên hệ với bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu)
Câu hỏi Thảo luận
Những năm tháng ác liệt, gian lao, thiếu thốn, khắc nghiệt,... của những người chiến sĩ trong rừng sâu.
Trong những năm tháng ấy những người lính nảy nở một tình cảm đẹp: tình đồng chí, đồng đội thủy chung, tình nghĩa thắm thiết,...
Thời gian đó những người lính sống gẫn gũi với thiên nhiên, chan hòa cùng với thiên nhiên, nhất là vầng trăng, trong thơ Nguyễn Duy thể hiện rất rõ.
Nhớ tới hình ảnh "Đầu súng trăng treo" trong bài thơ "Đồng chí" của nhà thơ Chính Hữu, người cùng thời với Nguyễn Duy.
Cuộc sống người lính:
Củng cố bài
- Đọc diễn cảm lại bài thơ.
- Qua hai khổ thơ đầu, hãy nêu cảm nhận của em về hình ảnh vầng trăng.
Hướng dẫn về nhà
1. Học thuộc bài thơ.
2. Tưởng tượng mình là người lính, hãy nêu cảm nhận về ánh trăng, "hồi chiến tranh ở rừng"?
3. Chuẩn bị nội dung học tiết 2 bài "ánh trăng"
CHÂN THÀNH CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM!
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI