Bài 12. Ánh trăng

? - Tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ
(Sinh nam: 1948).
- Quê: Quảng Xá- Dụng Vệ- Thanh Hóa.
- Là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
Tác giả Nguyễn Duy
Hỏi: Bài thơ được kể theo trỡnh tự nào? Trong dòng diễn biến của thời gian, sự việc đâu là bước ngoặt để tác giả từ đó mà bộc lộ cảm xúc, thể hiện chủ đề tác phẩm?
( Thảo luận nhóm nhỏ- thời gian: 2 phút)
Trả lời: Bài thơ mang dáng dấp của một câu chuyện nhỏ kể theo trỡnh tự thời gian. Trong dòng diễn biến của thời gian sự việc ở các khổ 1,2,3 bằng lặng trôi nhưng đến khổ thứ tư "đột ngột" một sự kiện tạo nên bước ngoặt để nhà thơ bộc lộ cảm xúc, thể hiện chủ đề tác phẩm. Vầng trang hiện ra không chỉ soi sáng không gian hiện tại mà còn gợi nhớ nh?ng kỉ niệm trong quá khứ chẳng thể nào quên.
? Bố cục: 3 phần
- Phần1(khổ 1, 2) : cảm nghĩ về hỡnh ảnh vầng trang trong quá khứ.
- Phần 2 (Khổ 3, 4) : cảm nghĩ về hỡnh ảnh vầng trang trong hiện tại.
- Phần 3 (2 Khổ cuối): Suy tư của tác giả.

? Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trang thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trang tỡnh nghĩa
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trang đi qua ngõ
như người dưng qua đường
?Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trang đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình ®Ìn ®iÖn t¾t
phßng buyn- ®inh tèi om
véi bËt tung cöa sæ
®ét ngét vÇng trăng trßn
 Ngöa mÆt lªn nhìn mÆt
cã c¸i gì r­ng r­ng
nh­ lµ ®ång lµ bÓ
nh­ lµ s«ng lµ rõng
? Trang cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tỡnh
ánh trang im phang phắc
đủ cho ta giật mỡnh.
- Hỏi: Tóm lại, qua phân tích bài thơ, em có nhận xét chung gỡ về kết cấu, giọng điệu của bài thơ? Nh?ng yếu tố ấy có tác dụng gỡ đối với việc thể hiện chủ đề và tạo nên sức truyền cảm của tác phẩm?
- Tr¶ lêi: Bµi th¬ nh­ mét c©u chuyÖn riªng, kÕt hîp hµi hßa giữa tù sù vµ trữ tình; giäng ®iÖu t©m tình b»ng thÓ th¬ 5 chữ=> KÕt cÊu, giäng ®iÖu ®ã cã t¸c dông næi bËt chñ ®Ò, t¹o nªn tÝnh ch©n thùc vµ tÝnh truyÒn c¶m cho t¸c phÈm.
- Hái: Tõ viÖc n¾m b¾t hoµn c¶nh ra ®êi cña bµi th¬ vµ liªn hÖ víi cuéc ®êi t¸c gi¶ , em h·y ph¸t biÓu chñ ®Ò cña bµi th¬?
Trả lời:
Chủ đề của bài thơ:
Từ một câu chuyện riêng, bài thơ cất lên lời tự nhắc nhở thấm thía về thái độ, tỡnh cảm đối với nh?ng nam tháng quá khứ gian lao, nghĩa tỡnh, đối với thiên nhiên, đất nước bỡnh dị, hiền hậu.
V/ Luyện tập
Nhận định nào sau đây không phù hợp với ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng trong bài thơ?
Biểu tượng cho vÎ đÑp cña thiên nhiên, tù nhiên.
Biểu tượng cho sự hồn nhiên trong sáng của tuổi thơ.
C. Biểu tượng cho vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của đời sống.
D. Biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình.

B
?" Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân
Vẻ non xa tấm trang gần ở chung.
Bốn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tỡnh nửa cảnh như chia tấm lòng."
? Bố cục: 3 phần
- Phần 1: Sáu câu đầu: hoàn cảnh cô đơn tội nhiệp của Kiều.
- Phần 2: Tám câu tiếp: nỗi thương nhớ Kim Trọng và thương nhớ cha mẹ của nàng Kiều.
- Phần 3: Tám câu cuối: tâm trạng đau buồn, lo âu của Kiều thể hiện qua cách nhỡn cảnh vật.

?" Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân
Vẻ non xa tấm trang gần ở chung.
Bốn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tỡnh nửa cảnh như chia tấm lòng."



* Chia sẻ

Hỏi: - Trong thực tế trang phải ở vị trí xa hơn núi rất nhiều nhưng tại sao tác giả lại viết "vẻ non xa" "tấm trang gần"?
( Thảo luận nhóm- Kĩ thuật đắp bông tuyết trong thời gian 5 phút)





-Trả lời: Sở dĩ tác giả viết "vẻ non xa" "tấm trang gần" vỡ : cảnh được miêu tả vào ban đêm. Trang ở vị trí xa hơn nhưng sáng hơn nên có cảm giác gần với con người hơn. Núi ở vị trí gần hơn nhưng mờ hơn nên có cảm giác xa hơn trang. Cảnh ở đây đã được miêu tả qua tâm trạng của nhân vật.
?"Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân
Vẻ non xa tấm trang gần ở chung
Bốn bề bát ngát xa trông
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya
Nửa tỡnh nửa cảnh như chia tấm lòng"

Luyện tập

H?i: Cảnh lầu Ngưng Bích được tác giả miêu tả chủ yếu qua con mắt của ai?

Nguyễn Du C. Tú Bà
B. Thúy Kiều D. Nhân vật khác
B
Chúc
Thầy
Cô
Mạnh
Khỏe
Chúc
Các
Em
Học
Giỏi
Chào
Tạm
Biệt