Bài 12. Ánh trăng

KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu hỏi 1: Em có nhận xét gì về hình ảnh trăng qua hai bài thơ “Đồng chí” (Chính Hữu) và “Đoàn thuyền đánh cá” (Huy Cận)?







Câu hỏi 2: Trong những bài thơ sau, bài thơ nào viết về trăng?
A. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Lí Bạch).
B. Cảnh khuya (Hồ Chí Minh).
C. Quê hương (Tế Hanh).
D. Rằm tháng giêng (Hồ Chí Minh).
- Thiên nhiên và con người hòa hợp, trăng làm bạn với con người trong chiến đấu và trong lao động sản xuất.

tTie
Tiết 57:
Văn bản: ánh trăng
(Nguyễn Duy)
*Tác giả:
- Nguyễn Duy (1948), quê Thanh Hoá.
Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Thơ Nguyễn Duy giàu cảm xúc, đậm chất suy tưởng .
- Đạt giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ (1972-1973).


Ngày 18-10-2010) nhà thơ Nguyễn Duy (ảnh) đã được Viện hàn lâm quốc tế Mihai Eminescu tại Craiova, Rumani trao Giải thưởng lớn về Thơ năm 2010.

Đây là giải thưởng lớn dành cho các nhà văn, nhà thơ nước ngoài có những tác phẩm xuất sắc được đánh giá qua Hội đồng nghệ thuật Rumani.
*Tác giả:
- Nguyễn Duy (1948), quê Thanh Hoá.
Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Thơ Nguyễn Duy giàu cảm xúc, đậm chất suy tưởng .
- Đạt giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ (1972-1973).


*Tác phẩm:
Văn bản: Ánh trăng (Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
TP. Hồ Chí Minh, 1978

*Tác giả:
- Nguyễn Duy (1948), quê Thanh Hoá.
Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Thơ Nguyễn Duy giàu cảm xúc, đậm chất suy tưởng .
- Đạt giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ (1972-1973).


*Tác phẩm:
Sáng tác năm 1978 (3 năm sau ngày đất nước thống nhất).
In trong tập thơ cùng tên, đạt giải A của Hội nhà văn Việt Nam (1984).
NHỮNG TÁC PHẨM TIÊU BIỂU CỦA NGUYỄN DUY
Văn bản: Ánh trăng (Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
TP. Hồ Chí Minh, 1978

Buyn-đinh:Toà nhà cao, nhiều tầng, hiện đại.
Văn bản: Ánh trăng (Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
TP. Hồ Chí Minh, 1978









- Đoạn 1 (khổ 1, 2, 3): Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ và hiện tại.

- Đoạn 2 (khổ 4): Tình huống gặp lại trăng.

- Đoạn 3 (khổ 5, 6): Cảm xúc và suy ngẫm của tác giả.









Phù hợp mạch cảm xúc:
hồi tưởng quá khứ -> hiện tại -> suy ngẫm
* Bố cục:
Văn bản: Ánh trăng (Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
TP. Hồ Chí Minh, 1978

Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ


Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ








- Hồi nhỏ
đồng
sông
bể
Không gian bao la, rộng lớn, tươi mát, tràn ngập ánh trăng của làng quê...
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ








- Hồi nhỏ
đồng
sông
bể
Điệp từ “hồi, với”,
NT liệt kê, hình ảnh mộc mạc.

Không gian bao la, rộng lớn, tươi mát, tràn ngập ánh trăng của làng quê...
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
- NT nhân hóa: trăng – người lính: đôi bạn tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
- Vầng trăng tri kỉ - Vầng trăng tình nghĩa ?
- NT so sánh, âm điệu liền mạch, từ ngữ mộc mạc
Trăng với người gắn bó thân thiết, hồn nhiên vô tư không khoảng cách…
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Hồi về thành phố
(Hiện tại)

ánh điện
cửa gương
Trăng- Người dưng
- Nhân hóa, so sánh, giọng thơ tự sự ngậm ngùi:
Người thờ ơ, lạnh nhạt với trăng…
NT đối lập:
Vầng trăng và sự hòa quyện, gắn bó

Vầng trăng và sự lãng quên
Trăng
Người
Thờ ơ,
lạnh nhạt




HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:

- Học thuộc lòng và tập đọc diễn cảm bài thơ.

- Nắm vững nội dung tiết 1:
tác giả, hoàn cảnh sáng tác bài thơ, nội dung và nghệ thuật của 3 khổ thơ đầu.

- Soạn tiếp tiết 2 (& 58 của bài “Ánh trăng”.

- Làm bài tập 2 (Sgk – 157)

- Nghiên cứu tiết 59: Tổng kết từ vựng (Luyện tập tổng hợp).

Tiết học đến đây là kết thúc!
Kính chúc sức khoẻ thầy cô!
Chúc các em chăm ngoan học giỏi!