Bài 12. Ánh trăng

Chào mừng các thầy cô tham dự tiết thao giảng tổ Văn nhạc.

Giáo viên dạy:
HUỲNH
VĂN
DŨNG.
Môn: Ngữ văn 9.
Trường THCS Văn Lang
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu hỏi: a- Đọc những câu thơ có hình ảnh vầng trăng mà em vừa học ở những bài thơ lớp 9.
b- Nêu ý nghĩa hình ảnh vầng trăng ở mỗi câu thơ?
Tiết 58
Văn bản :
ÁNH TRĂNG .
-Nguyễn Duy-
Văn bản : ÁNH TRĂNG. ( Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ.

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện ,cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường.

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng.

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.

TP Hồ Chí Minh, 1978.
TÁC GIẢ NGUYỄN DUY
I- TÁC GIẢ - TÁC PHẨM
Trình bày những hiểu biết của em về nhà thơ Nguyễn Duy?
I- TÁC GIẢ - TÁC PHẨM
Nguyễn Duy Nhuệ , quê Thanh Hóa , nhà thơ tiêu biểu thời chống Mỹ.
Bài thơ viết 1978 , in trong tập thơ “ Ánh trăng”.
HƯỚNG DẪN ĐỌC:
Bài thơ có 6 khổ:
- Khổ 1 , 2 , 3 : đọc giọng kể.
- Khổ 4 : đọc cất cao , nhấn mạnh những từ gợi hành động của nhân vật trữ tình.
- Khổ 5,6 : đọc thiết tha , trầm lắng, suy tư.




1- Vầng trăng kỉ niệm:
- Tuổi thơ: Trăng là hình ảnh thiên nhiên , đất nước bình dị , hiền hậu.
Thời chiến tranh
( người lính): Trăng là người bạn tri kỉ, thân thiết nghĩa tình
=> Trăng gắn bó với kỉ niệm những năm tháng gian lao.
Trăng là người bạn tri âm , tri kỉ.
Trăng là đồng đội , là nghĩa tình
Tác giả đã khẳng định lòng mình:
“ Ngỡ không bao giờ quên
Cái vầng trăng tình nghĩa”
CUỘC SỐNG THAY ĐỔI
1- Vầng trăng hiện tại:
-Hoàn cảnh : thay đổi
+ Hòa bình
+Thành phố, tiện nghi.
=> Con người đã lãng quên quá khứ , nghĩa tình.
- Tác giả : nhìn trăng như người dưng.
2- Vầng trăng hiện tại:
-Tình huống:
“ Thình lình đèn điện tắt”
-Tác giả :
” vội bật tung cửa sổ”
- Sự việc :” đột ngột vầng trăng tròn”
=> Vầng trăng xuất hiện bất ngờ mà tự nhiên gợi bao nghĩa tình
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng , là bể
như là sông , là rừng.
Vầng trăng
xuất hiện đột ngột
ở tình huống bất ngờ
soi vào lương tâm
con người , thức tỉnh
con người.
3- Suy ngẫm của tác giả:


Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Khổ thơ thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng , chiều sâu tư tưởng mang tính triết lí của bài thơ’
THẢO LUẬN:
1-Ý nghĩa hình ảnh” trăng cứ tròn vành vạnh”?
2-Ý nghĩa hình ảnh “ánh trăng im phăng phắc”?
3- Em hiểu gì về cái “ giật mình” của nhà thơ?
Trang l� thi�n nhi�n ,
l� qu� kh?
d?p d? ,
v?n nguy�n
ch?ng th? phai m?.
Trăng là người bạn ,
là nhân chứng nghĩa tình
mà nghiêm khắc nhắc nhở
con người sống thủy chung ,
đừng quên quá khứ ,
nghĩa tình , đồng đội.
Cái giật mình của sự ăn năn , tự vấn , tự trách về sự bạc bẽo , vô ơn của mình. Giật mình để nhắc nhở bản thân đừng quên quá khứ , nghĩa tình , đồng đội, sống ân nghĩa thủy chung. Cái giật mình mang tính nhân văn sâu sắc.
Tác giả:
* Nghĩ về trăng , về chính mình.
Lòng
người
Trăng
- Tròn đầy , bất diệt.
- Không đổi.
Khiếm khuyết.

Đổi thay.
-
3- Suy ngẫm của tác giả:
Trăng : tròn đầy , không đổi.
Lòng người: khiếm khuyết , đổi thay.
Giật mình ăn năn , thức tỉnh ,hoàn thiện mình.
III-TỔNG KẾT:
1- Nhận xét nghệ thuật đặc sắc của bài thơ?
- Giọng điệu tâm tình tự nhiên , hình ảnh thơ giàu tính biểu cảm.
- Bài thơ kết cấu tự nhiên như một câu chuyện, tự sự kết hợp với trữ tình
2-Nêu chủ đề ý nghĩa bài thơ ? Chủ đề ấy có liên quan gì đến lẽ sống đạo lí của dân tộc?
Ánh trăng nằm trong mạch cảm xúc “ Uống nước nhớ nguồn” , gợi lên đạo lí sống tình nghĩa thủy chung đã trở thành truyền thống tốt đẹp của dân tộc và con người Việt Nam
(Ghi nhớ /SGK )
Em nhận thức được gì về cách sống của bản thân để thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ :
1-Học bài và làm bài tập:
Học thuộc lòng bài thơ “Ánh trăng”
Phân tích được ý nghĩa hình ảnh vầng trăng trong klhổ thơ cuối và ý nghĩa triết lí của bài thơ.
- Làm bài tập (sgk)
2- Chuẩn bị bài mới:
-soạn bài tiếng Việt : “Tổng kết về từ vựng” (Luyện tập tổng hợp) trang 158/sgk:
+ Ôn lại kiến thức :Nghĩa của từ - Trường từ vựng.
+xem trước các bài tập 1,2,3,4,5,6.( sgk)
HƯỚNG DẪN BÀI TẬP VỀ NHÀ :
Tưởng tượng mình là nhân vật trữ tình trong bài thơ “Ánh trăng”, em hãy diễn tả dòng cảm nghĩ trong bài thơ thành một bài văn tự sự ngắn.
- Kiểu bài: tự sự.
- Ngôi kể: ngôi thứ nhất, xưng “tôi”.
Kính chúc các thầy cô mạnh khỏe, dạy tốt. Chúc các em học giỏi chăm ngoan.