Bài 12. Ánh trăng

Bài dạy
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh!
Ngữ văn 9
Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc lòng khúc ru hai trong bài thơ “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”. Nêu cảm nhận của em về hình ảnh thơ:
“Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi.
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng”.
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi
Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ
Em ngủ cho ngoan đừng làm mẹ mỏi
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng

Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương làng đói
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi…
Câu thơ sử dụng biện pháp nghệ thuật ẩn dụ để nói về con trong cuộc đời của mẹ. Con là ánh sáng của đời mẹ, là nguồn sức mạnh để giúp mẹ vượt qua những gian lao nhọc nhằn.
CẢM NHẬN

Tiết 58
ánh trăng
Nguyễn duy
- Tên : Nguyễn Duy Nhuệ
- Sinh năm 1948
- Quê: Làng Quảng Xá, nay thuộc phường Đông Vệ, thành phố Thanh Hoá
- Được trao giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1972- 1973
- Tho Nguy?n Duy gi�u c?m xỳc, d?m ch?t suy tu?ng .
Tác phẩm chính
- Ba khổ thơ đầu: Giọng kể, nhịp thơ trôi chảy bình thường.
- Khổ bốn: Nhấn giọng thể hiện sự bất ngờ.
- Khổ năm, sáu: Giọng thơ thiết tha, trầm lắng, cảm xúc suy tư, lặng lẽ.
Cách đọc
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện,cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
�NH TRANG
Mạch cảm xúc:
Bố cục:
Thể thơ:
Năm chữ, kết hợp tự sự, trữ tình.
Từ vầng trăng trong quỏ kh? v?ng trang trong hi?n t?i suy ngẫm, rút ra bài học đạo lý.

2 khổ thơ đầu : Vầng trăng trong quá khứ
2 khổ tiếp: Vầng trăng trong hiện tại
2 khổ thơ cuối: Cảm xúc, suy ngẫm của nhà thơ

Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỷ


Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Hồi
Nhỏ
Chiến tranh
Đồng
Sông
Bể
Tri kỷ
Tình nghĩa
Trăng và người thân thiết, hiểu nhau.
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Không gian khác biệt (làng quê-rừng núi-thành phố)
Thời gian khác biệt (tuổi thơ-chiến tranh-hoà bình)
Điều kiện sống khác biệt:
Không gian bao la, đô thị khép kín, chật hẹp

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình
1/ Nghệ thuật:
-Giọng thơ thủ thỉ tâm tình
- Kết hợp hài hoà yếu tố trữ tình + tự sự
- Hình ảnh thơ giàu ý nghĩa biểu tượng
- Lời thơ bình dị, gợi cảm
- Nghệ thuật nhân hoá, so sánh, điệp từ,đối lập
Tổng kết

2/ Nội dung:
Là lời nhắc nhở về đạo lý sống tình nghĩa, thuỷ chung của con người với quá khứ gian lao, với thiên nhiên đất nước bình dị.
CỦNG CỐ- LUYỆN TẬP.
? Tại sao bài thơ có nhan đề là “ánh trăng” trong khi đó xuyên suốt các khổ thơ tác giả đều dùng từ “vầng trăng”?
- Vầng trăng là biểu tượng của cuộc sống đẹp, ánh trăng là ánh sáng của triết lí về cuộc sống đúng (ánh trăng im phăng phắc). Bài thơ có tên là “ánh trăng”nhưng các khổ thơ trên tác giả đều viết “vầng trăng” đến khổ thơ cuối mới xuất hiện từ “ánh trăng”. “Ánh trăng” chính là sự quy tụ, kết tinh đẹp nhất của vầng trăng tạo nên chiều sâu tư tưởng của thi tứ đồng thời nâng vẻ đẹp của bài thơ lên đến đỉnh điểm.
Trăng
Người
Tự nhắc nhở mình và củng cố ở người đọc thái độ sống uống nước nhớ nguồn
Hiện tại
Vầng trăng Vô tình
tròn lãng quên
Suy ngẫm
Tròn vành vạnh Giật mình
Im phăng phắc
Thủy chung, ? tự hoàn
vị tha thiện
Quá khứ
Tình nghĩa Ngỡ không
tri kỉ bao giờ quên
Bài cũ
Học thuộc lòng bài thơ
Làm bài tập 2 (SGK)

Bài mới
So¹n bµi “Tổng kết về từ vựng”
Trả lời các câu hỏi SGK
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
chúc các em học tốt