Bài 12. Ánh trăng

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ
MÔN NGỮ VĂN LỚP 9
Kiểm tra bài cũ :

? Đọc thuộc lòng bài thơ
“Khóc h¸t ru nh­ng em bÐ lín trªn l­ng mÑ”
(NguyÔn Khoa ®iÒm).
Em thích câu thơ nào nhất ? vì sao ?
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
Lý Bạch

Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Nguyễn Du

Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
Hồ Chí Minh
Ánh trăng
Nguyễn Duy
Tác giả:
Nhà thơ Nguyễn Duy với giải thưởng danh giá
CATPHCM
CATP) Vừa qua (18-10-2010) nhà thơ Nguyễn Duy đã được Viện hàn lâm quốc tế Mihai Eminescu tại Rumani trao Giải thưởng lớn về Thơ năm 2010.
Đây là giải thưởng lớn dành cho các nhà văn, nhà thơ nước ngoài có những tác phẩm xuất sắc được đánh giá qua Hội đồng nghệ thuật Rumani. Nhà thơ Nguyễn Duy đã dành hầu hết cuộc đời cho nền thi ca Việt Nam, khơi gợi niềm tự hào về quê hương dân tộc, ngợi ca vẻ đẹp đằm thắm của non sông gấm vóc, tôn vinh nét đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống... Các tác phẩm của ông đã được đưa vào sách giáo khoa Ngữ văn như: Ánh trăng (lớp 9), Đò Lèn (lớp 12), Tre Việt Nam (sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 4)...
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Ánh Trăng
Nguyễn Duy


tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy
- Bố cục: 3 phần
. Phần 1: Khổ 1,2: Cảm xúc trước vầng trăng trong quá khứ.
. Phần 2: Khổ 3, 4: Cảm xúc trước vầng trăng trong hiện tại
. Phần 3: Khổ 5,6 : Suy ngẫm của tác giả.
Bố cục của bài thơ cấu tạo như một câu chuyện, kể theo trình tự thời gian, kết hợp giữa tự sự và trữ tình.
Trăng trong quá khứ - hiện tại:
Suy ngẫm của nhà thơ:
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng là tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa



Quan hệ gần gũi, thân thiết như bạn hiÓu râ lßng m×nh.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng là tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Từ ngày về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn


Từ ngày về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

vầng trăng
-> So sánh, nh©n hãa
=> con người lạnh nhạt, coi vầng trăng như một người xa lạ. tr¨ng nh­ ng­êi b¹n bÞ l·ng quªn.

Từ ngày về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
như người dưng qua đường
cửa gương
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Câu hỏi thảo luận
Xác định thời điểm ra đời của
bài thơ Ánh trăng và cho biết chủ đề của nó?
Đáp án
- Bài thơ ra đời sau đại thắng mùa xuân năm 1975 (1978).
- Chủ đề : Từ một câu chuyện riêng, bài thơ đưa ra lời nhắc nhở về thái độ, tình cảm với những năm tháng quá khứ gian lao, tình nghĩa đối với thiên nhiên đất nước bình dị, hiền hậu.
III/ Tổng kết:
- Nội dung: Ánh trăng như một lời nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu. Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống “Uống nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ.
Nêu nét nổi bật về nghệ thuật?
Nghệ thuật: * Kết hợp hài hòa, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình của thơ năm chữ.
* Nhịp thơ trôi chảy, giọng thơ chân thành tha thiết, có sức truyền cảm sâu sắc
IV/ Luyện tập: Đọc diễn cảm bài thơ.

Bài tập:
So sỏnh hỡnh ?nh trang trong 2 b�i tho "D?ng chớ` v� "�nh trang"?

Giống nhau : hai bài thơ đều lấy một vẻ đẹp trong thiên nhiên để khai thác xây dựng hình ảnh thơ
Khác nhau:
Đồng chí
Ánh trăng là biểu tượng cho vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở người chiến sĩ trong kháng chiến chống Pháp
Là hình tượng thơ đậm chất lãng mạn trong thơ Chính Hữu và thơ ca kháng chiến
Ánh trăng
- Khơi nguồn cho việc bày tỏ thái độ, tình cảm của con người với hiện tại và quá khứ
- Là hình ảnh để nhà thơ thể hiện chủ đề bài thơ : “uống nước nhớ nguồn”
V/ Dặn dò:
Học thuộc lòng bài thơ và bài ghi.
Soạn bài : Tổng kết về từ vựng (tt)