Bài 12. Ánh trăng

Chào các em học sinh!
Kính chào quý thầy cô giáo!
Ánh trăng
Tiết 58
Nguyễn Duy
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
Hãy giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Duy?
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
a. Tác giả
- Tên thật: Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948
- Quê ở thành phố Thanh Hóa
- Năm 1966 gia nhập quân đội
- Gương mặt tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ trong thời chống Mỹ cứu nước.
- Năm 2007 được tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật
Hãy nêu một số tác phẩm tiêu biểu?
b. Tác phẩm
Viết năm 1978, tại tp Hồ Chí Minh
In trong tập Ánh trăng
Tập thơ được Giải A của Hội nhà văn Việt Nam (1984)
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
Hoàn cảnh ra đời của bài thơ?
b. Tác phẩm
4. Bố cục:3 phần
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
a. Tác giả
3. Thể loại: 5 chữ
Xác định thể thơ và bố cục của bài?
- Khổ 1-2 -3 : Cảm xúc trước vầng trăng trong quá khứ và hiện tại.
- Khổ 4: Cuộc hội ngộ giữa người và trăng
- Khổ 5-6: Suy ngẫm - triết lí của nhà thơ.
2. Đọc
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc-hiểu văn bản
1.Mối quan hệ giữa nhà thơ với vầng trăng
Trong quá khứ
- Hồi nhỏ(tuổi thơ)
- Hồi chiến tranh ở rừng(đi lính)
Con người sống gần gũi với thiên nhiên
- Trăng là bạn tri kỉ
- Nhân hóa
- Điệp từ: Hồi, với
Sự gắn bó ,thân thiết giữa người và trăng( thiên nhiên)
- Con người tự nhủ: Không bao giờ quên được người bạn tình nghĩa (vầng trăng)
Kính chào quý thầy cô giáo!
Chào các em học sinh!
Ki?m tra b�i cu:
Thuyết minh về tác giả Nguyễn Duy và hoàn cảnh ra đời bài thơ Ánh trăng?
- Tên thật: Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948
- Quê ở thành phố Thanh Hóa
- Năm 1966 gia nhập quân đội
- Gương mặt tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ trong thời chống Mỹ cứu nước.
- Năm 2007 được tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật
- Bài thơ Ánh trăng viết năm 1978 tại thành phố Hồ Chí Minh, in trong tập thơ cùng tên
Ánh trăng
Tiết 58
Nguyễn Duy
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
TP.Hồ Chí Minh, 1978
(Nguyễn Duy, A�nh trăng,
NXB Tác phẩm mới, Hà Nội, 1984)
ÁNH TRĂNG
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc-hiểu văn bản
1.Mối quan hệ giữa nhà thơ với vầng trăng
Trong quá khứ
- Nhà thơ tự nhủ: Không bao giờ quên được người bạn tình nghĩa (vầng trăng)
- Trăng và nhà thơ sống gắn bó, thân thiết, gần gũi,là bạn tri kỉ của nhau
b. Trong hiện tại
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
- Hoàn cảnh sống thay đổi:
+ Đất nước hòa bình
+Nhà thơ sống ở thành phố với đầy đủ những tiện nghi hiện đại
- Vầng trăng như người dưng qua đường
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc-hiểu văn bản
1.Mối quan hệ giữa nhà thơ với vầng trăng
Trong quá khứ
- Nhà thơ tự nhủ: Không bao giờ quên được người bạn tình nghĩa (vầng trăng)
- Trăng và nhà thơ sống gắn bó, thân thiết, gần gũi,là bạn tri kỉ của nhau
b. Trong hiện tại
- Hoàn cảnh sống thay đổi:
+ Đất nước hòa bình
+Nhà thơ sống ở thành phố với đầy đủ những tiện nghi hiện đại
- Vầng trăng như người dưng qua đường
- Nhân hoá, so sánh
Thái độ: lạnh nhạt, hờ hững với vầng trăng
2.Cuộc hội ngộ giữa nhà thơ và vầng trăng
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
- Tình huống bất ngờ: Mất điện trong đêm, phòng tối om
- Hành động khẩn trương, hối hả đi tìm nguồn sáng
Đột ngột bắt gặp vầng trăng (cố nhân)
 Bước ngoặt của mạch cảm xúc: sự thức tỉnh, bừng ngộ về ý nghĩa của những ngày tháng đã qua
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc-hiểu văn bản
1.Mối quan hệ giữa nhà thơ với vầng trăng
Trong quá khứ
- Kỉ niệm quá khứ ùa về
- Trăng và nhà thơ sống gắn bó, thân thiết, gần gũi,là bạn tri kỉ của nhau
b. Trong hiện tại
- Hoàn cảnh sống thay đổi
- Vầng trăng như người dưng qua đường
2.Cuộc hội ngộ giữa nhà thơ và vầng trăng
- Tình huống bất ngờ: Mất điện trong đêm, phòng tối om
Đột ngột bắt gặp vầng trăng (cố nhân)
3.Suy ngẫm - triết lý của nhà thơ
- Mặt người đối diện mặt trăng (bạn cũ, kỉ niệm)
Nhân hóa
( rưng rưng)
- Tâm trạng xúc động, không nói lên lời
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
+ Điệp ngữ: Như là
+ Liệt kê: Đồng, sông, bể, rừng
1 Hình ảnh vầng trăng tròn vành vạnh biểu tượng cho điều gì ?
2 Ánh trăng im phăng phắc có ý nghĩa như thế nào?
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
?
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc-hiểu văn bản
1.Mối quan hệ giữa nhà thơ với vầng trăng
Trong quá khứ
- Điệp ngữ “như là”, liệt kê
- Trăng và nhà thơ sống gắn bó, thân thiết, gần gũi,là bạn tri kỉ
b. Trong hiện tại
- Vầng trăng như người dưng qua đường
2.Cuộc hội ngộ giữa nhà thơ và vầng trăng
- Tình huống bất ngờ: Mất điện trong đêm, phòng tối om
Đột ngột bắt gặp vầng trăng (cố nhân)
3.Suy ngẫm - triết lý của nhà thơ
- Mặt người đối diện mặt trăng (bạn cũ, kỉ niệm)
Nhân hóa
- Tâm trạng xúc động, nghẹn ngào
Trăng tròn vành vạnh:
+ Vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của thiên nhiên
+ Biểu tượng cho quá khứ thủy chung, đầy đặn, tình nghĩa
- Ánh trăng im phăng phắc: Sự trách móc, nghiêm khắc trong im lặng
- Nhà thơ giật mình
Hãy sống ân nghĩa, thủy chung với quá khứ
Nhớ lại
Nhận ra
Hối hận
thật đáng trân trọng
?
Theo em, hình ảnh vầng trăng, ánh trăng trong bài thơ mang những ý nghĩa biểu tượng nào?
- Là vẻ đẹp của thiên nhiên bình dị, vĩnh hằng
- Là quá khứ đầy đặn, thủy chung, tình nghĩa
- Là tấm lòng nhân hậu, bao dung, vị tha của nhân dân
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc-hiểu văn bản
1.Mối quan hệ giữa nhà thơ với vầng trăng
Trong quá khứ
- Trăng và nhà thơ sống gắn bó, thân thiết, gần gũi,là bạn tri kỉ
b. Trong hiện tại
- Vầng trăng như người dưng qua đường
2.Cuộc hội ngộ giữa nhà thơ và vầng trăng
- Tình huống bất ngờ: Mất điện trong đêm, phòng tối om
Đột ngột bắt gặp vầng trăng (cố nhân)
3.Suy ngẫm - triết lý của nhà thơ
- Cái giật mình
Là sự ăn năn, tự trách, tự vấn lương tâm, sự thức tỉnh bản thân
Hãy sống ân nghĩa, thủy chung với quá khứ
III .Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Thể thơ năm chữ, giọng điệu thủ thỉ, tâm tình

- Có sự kết hợp giữa tự sự với trữ tình
- Kết cấu bài thơ đặc biệt
- Hình ảnh thơ mang ý nghĩa biểu tượng (ánh trăng)
- Sử dụng nhiều biện pháp tu từ: So sánh, nhân hóa, điệp từ
Văn bản: Ánh trăng
(Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc-hiểu văn bản
1.Mối quan hệ giữa nhà thơ với vầng trăng
Trong quá khứ
- Trăng và nhà thơ sống gắn bó, thân thiết, gần gũi,là bạn tri kỉ
b. Trong hiện tại
- Vầng trăng như người dưng qua đường
2.Cuộc hội ngộ giữa nhà thơ và vầng trăng
- Tình huống bất ngờ: Mất điện trong đêm, phòng tối om
3.Suy ngẫm - triết lý của nhà thơ
- Hãy sống ân nghĩa, thủy chung với quá khứ
III .Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Thể thơ năm chữ, giọng điệu thủ thỉ, tâm tình
- Có sự kết hợp giữa tự sự với trữ tình
- Kết cấu bài thơ đặc biệt
- Hình ảnh thơ mang ý nghĩa biểu tượng
- Sử dụng nhiều biện pháp tu từ: So sánh, nhân hóa, điệp từ
2.Nội dung
- Bài thơ là lời tự nhắc về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính

- Đặt ra vấn đề thái độ sống với quá khứ, thể hiện đạo lí “uống nước nhớ nguồn”
Ghi nhớ:
Với giọng điệu tâm tình tự nhiên, hình ảnh giàu tính biểu cảm, Ánh trăng của Nguyễn Duy như một lời tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu. Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.
Trăng
Người
Ân nghĩa, thuỷ chung cùng quá khứ ,
“uống nước nhớ nguồn”
III. Tổng kết
IV. Luyện tập
Tưởng tượng mình là nhân vật trữ tình trong Ánh trăng, em hãy diễn tả dòng cảm nghĩ trong bài thơ thành một bài tâm sự ngắn?
V. Dặn dò
Học thuộc lòng bài thơ
Nêu ý nghĩa khái quát của bài thơ băng sơ đồ tư duy
Chuẩn bị bài: Tổng kết từ vựng
Xin chân thành
cảm ơn!
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
TP.Hồ Chí Minh, 1978
(Nguyễn Duy, A�nh trăng,
NXB Tác phẩm mới, Hà Nội, 1984)
ÁNH TRĂNG