Bài 12. Ánh trăng

Trường THCS Vĩnh Lộc.
Tổ Xã hội
Năm học 2013-2014.
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM
2. B�i tho "�nh trang" du?c bi?u d?t b?ng nh?ng phuong th?c n�o?
1. Em hóy nờu dụi nột v? Tỏc gi? Nguy?n Duy v� b�i tho "�nh Tr?ng"
kiểm tra bài cũ
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
- Nguyễn Duy Nhuệ sinh ngày 7/12/1948.
- Quê: Quảng Xá - Đông Vệ - Thanh Hoá.
- In trong tập thơ ánh trăng, viết năm 1978, tại thành phố Hồ Chí Minh.
- Tập thơ duược tặng giải A của Hội nhà văn Việt Nam năm 1984.
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
- B�i tho du?c sỏng sau hoà bình 3 năm.
? Thời điểm ra đời là sự tự nhìn nhận lại mình của tất cả những ai biết trân trọng quá khứ.
ánh trăng
Nguyễn Duy
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên nhuư cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa



Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì ruưng rưung
nhưu là đồng là bể
nhuư là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi ngu?i vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gưuơng
vầng trăng đi qua ngõ
nhuư ngu?i dưung qua du?ng

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại
Suy ngẫm của tác giả


Tiết 51: Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I.. D?c - Hi?u chỳ thớch:
II. D?c - Hi?u van b?n
1. C?u trỳc
2. N?i dung
a. Suy nghĩ của tác giả về vầng trăng trong quá khứ.
Trong phần đầu nhà thơ đã kể về quãng thời gian gắn bó với vầng trăng. Em hãy cho biết đó là quãng thời gian nào?
- Vầng trăng gắn bó thân thiết với người từ lúc nhỏ đến lúc trưởng thành, lúc hạnh phúc và cả khi gian lao, trăng với người là tri kỉ.
Từ “ngỡ” cho chúng ta thấy điều gì trong suy nghĩ tác giả về mối quan hệ giữa người và trăng?
=>Vầng trăng trở thành biểu tượng của quá khứ nghĩa tình.
- Người đối với vầng trăng cũng hồn nhiên, cởi mở, chân thành.
Theo em vầng trăng trong quá khứ là biểu tượng của điều gì?


Tiết 51: Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I.. D?c - Hi?u chỳ thớch:
II. D?c - Hi?u van b?n
1. C?u trỳc
2. N?i dung
a. Suy nghĩ của tác giả về vầng trăng trong quá khứ.
b. Vầng trăng ở hiện tại.
Từ khi về thành phố thì điều kiện sống của nhân vật trữ tình trong bài thơ có gì thay đổi?
- Hiện tại hoàn cảnh sống thay đổi, trăng bị con người lãng quên đến độ vô tình , tàn nhẫn
Theo em tình huống nào là bước ngoặt để tác giả bộc lộ cảm xúc thể hiện chủ đề tác phẩm?
- Con người khó chịu, bức bối khi mất điện nên nên hối hả khẩn trương tìm nguồn sáng, rồi đột ngột gặp lại gặp vầng trăng cũ gợi bao kỉ niệm nghĩa tình.
Em hãy nhận xét về cách sử dụng từ ngữ: thình lình, vội, đột ngột? Tác dụng của cách dùng những từ ngữ đó?


Tiết 51: Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I.. D?c - Hi?u chỳ thớch:
II. D?c - Hi?u van b?n
1. C?u trỳc
2. N?i dung
a. Suy nghĩ của tác giả về vầng trăng trong quá khứ.
b. Vầng trăng ở hiện tại.
c. Cảm xúc và suy ngẫm của tác giả khi đột ngột gặp
lại vầng trăng cũ.
Theo em tại sao tác giả không viết: ngửa mặt lên nhìn trăng mà là ngửa mặt lên nhìn mặt ?
Như thế nào gọi là rưng rưng?
- Tâm trạng của nhân vật trữ tình xúc động , thổn thức đến xót xa.
Như là đồng là bể, như là sông là rừng là hướng tới kỉ niệm khi nào của con người?
- Nghệ thuật so sánh, hình ảnh lặp lại nhấn mạnh, khắc sâu quá khứ.
Em có nhận xét gì về nhịp điệu của khổ thơ thứ năm này? Tác dụng của nhịp thơ ấy
- Nhịp thơ nhanh hối hả, dâng cao đánh thức kỉ niệm, đánh thức tình người.
Có ý kiến cho rằng: khổ cuối bài thơ tập trung nhất ý nghĩa biểu tưu?ng của hình ảnh vầng trăng, chiều sâu tuư tưu?ng mang tính chất triết lí của tác phẩm. Em có đồng ý với ý kiến ấy không? Vì sao? (Chú ý: hình ảnh vầng trăng, trăng tròn vành vạnh, ánh trăng im phăng phắc - cái giật mình của nhà thơ)
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi ngu?i vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Câu hỏi thảo luận
Hình thức:
Thi thảo luận nhóm nh?.

-Bằng phép so sánh độc đáo “vầng trăng” với “sông”, “bể”, “rừng” nhà thơ đang nhớ về những kỉ niệm đẹp trong quá khứ
- Câu thơ “trăng cứ tròn vành vạnh” :
Vầng trăng được ẩn dụ cho quá khứ đẹp, vẹn nguyên chẳng hề phai mờ của thiên nhiên, của cuộc đời, con người, nhân dân và đất nước.
- “Ánh trăng im phăng phắc”:
Phép nhân hóa khiến hình ảnh trăng trở thành chứng nhân cho quá khứ nghĩa tình đang nghiêm khắc nhắc nhở con người đừng quên quá khứ.
- “Giật mình”: là cảm giác và phản xạ tâm lí có thật của tác giả khi nhận ra sự vô tình, bạc bẽo trong cách sống của mình . Đó cũng là sự ăn năn, tự thấy phải thay đổi cách sống (không sùng bái điều kiện hiện tại mà coi rẻ thiên nhiên).
Suy ngẫm
Trăng
Tròn vành vạnh
Im phăng phắc
Người
V« t×nh.
GiËt m×nh
Nghệ thuật:
Đối lập
Nhân hoá


Tiết 51: Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I.. D?c - Hi?u chỳ thớch:
II. D?c - Hi?u van b?n
1. C?u trỳc
2. N?i dung
a. Suy nghĩ của tác giả về vầng trăng trong quá khứ.
b. Vầng trăng ở hiện tại.
c. Cảm xúc và suy ngẫm của tác giả khi đột ngột gặp
lại vầng trăng cũ.
- Tâm trạng của nhân vật trữ tình xúc động , thổn thức đến xót xa.
- Nghệ thuật so sánh, hình ảnh lặp lại nhấn mạnh, khắc sâu quá khứ.
- Nhịp thơ nhanh hối hả đánh thức kỉ niệm, đánh thức tình người.
- Vầng trăng trong quá khứ biểu tượng cho sự vẹn nguyên, chung thủy. Trăng im lặng như nghiêm khắc nhắc nhở khiến người giật mình vì ăn năn day dứt


Tiết 51: Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I.. D?c - Hi?u chỳ thớch:
II. D?c - Hi?u van b?n

III.Tổng kết.
1. Nội dung:
Bài thơ là lời nhắc nhở nguời đọc ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ. Thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”đã trở thành truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam ta.

2. Nghệ thuật:
Bài thơ có sự kết hợp hài hoà, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình. Giọng điệu tâm tình sâu lắng, suy tư, thể thơ 5 chữ.Nhịp thơ trôi chảy, kết cấu, giọng điệu có sức truyền cảm sâu sắc và cách sử dụng các biện pháp tu từ “đắt” như ẩn dụ, nhân hóa, so sánh làm cho tác phẩm mang hơi thở triết lí về lòng thủy chung.
IV. Luyện tập
So sánh ý nghĩa của hình ảnh ánh trăng trong 2 bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu và “Ánh trăng” của Nguyễn Duy ?
Giống nhau
Khác nhau
Hai bài thơ đều lấy một vẻ đẹp trong thiên nhiên - ánh trăng - để khai thác xây dựng hình ảnh thơ
- Ánh trăng là biểu tượng cho vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở người chiến sĩ trong kháng chiến chống Pháp
- Là hình tượng thơ đậm chất lãng mạn trong thơ Chính Hữu và thơ ca kháng chiến

- Khơi nguồn cho việc bày tỏ thái độ, tình cảm của con người với hiện tại và quá khứ
- Là hình ảnh để nhà thơ thể hiện chủ đề bài thơ: “uống nước nhớ nguồn”


- Học thuộc lòng và đọc diễn cảm bài thơ, nắm chắc nội dung và nghệ thuật của bài.
- Soạn bài: Tổng kết về từ vựng (Luyện tập tổng hợp).
+ Chú ý ôn lại những kiến thức lí thuyết về từ vựng đã học trong những bài truước.

Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài ở nhà:
Cảm ơn quớ thầy cô giáo và các em