Bài 12. Ánh trăng

MỤC TIÊU KIẾN THỨC
1. Kiến thức
- Kỉ niệm về một thời gian lao nhưng nặng nghĩa tình của người lính.
- Sự kết hợp các yếu tố tự sự, nghị luận trong một tác phẩm thơ Việt Nam hiện đại.
- Ngôn ngữ, hình ảnh giàu suy nghĩ, mang ý nghĩa biểu tượng.
2. Kỹ năng:
- Đọc – hiểu văn bản thơ được sáng tác sau năm 1975.
Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm thơ để cảm nhận một văn bản trữ tình hiện đại.
3 . Thái độ :
- Giúp hs cảm nhận được ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng, từ đó thấm thía cảm xúc ân tình với quá khứ gian lao, tình nghĩa của Nguyễn Duy và biết rút ra bài học.
- Cảm nhận được sự kết hợp hài hoà giữa yếu tố trữ tình và yếu tố tự sự trong bố cục, giữa tính cụ thể và tính khái quát trong hình ảnh bài thơ.
ĐỀ CƯƠNG BÀI HỌC
Mục 1 : Giới thiệu bài mới.
Mục 2 : Tiến trình tìm hiểu văn bản.
Hoạt động 1 : Đọc - tìm hiểu chung.
Phần 1 : tác giả tác phẩm.
Phần 2 : Đọc văn bản .
Phần 3 : Thể loại và bố cục.
Hoạt đông 2 : Đọc – Hiểu văn bản.
Hoạt động 3 : Tổng kết bài học rút ra phần ghi nhớ.
Hoạt động 4 : Luyện tập và liên hệ thực tế.
Hoạt động 5 : Dặn dò – chuẩn bị ở nhà.
bài giảng ngữ văn 9
Tiết 58
Ánh Trăng
( Nguy?n Duy)
TIẾT 58: ÁNH TRĂNG
I.Đọc - Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:

-Tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ, sinh ngày 7 tháng 12 năm 1948 tại xã Đông Vệ, thị xã Thanh Hóa. Năm 1966 ông nhập ngũ, trở thành lính đường dây của bộ đội thông tin.
- Ông làm thơ khá sớm, từ đầu thập niên 70, giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ tổ chức tại Hà Nội 1972-1973 với những tác phẩm trong tập thơ “Cát trắng”

TiẾT 58: ÁNH TRĂNG
2. Tác phẩm:
Bài thơ sáng tác năm 1978 tại Thành phố Hồ Chí Minh.
TiẾT 58: ÁNH TRĂNG
2. Tác phẩm:

-Tác phẩm tiêu biểu: các tập thơ Cát trắng (1973), Phóng sự 30-4-75 (1981), Ánh trăng (1984), Đãi cát tìm vàng (1987), Mẹ và Em (1987); kịch thơ Em sóng (1983); tiểu thuyết Khoảng cách (1986); bút ký Nhìn ra bể rộng trời cao (1986)...
Chiến thắng Điện Biên Phủ 7/5/1954
bài giảng ngữ văn 9
Tiết : 58
Ánh Trăng
Nguyễn Duy
( Nguyễn Duy )
Ánh Trăng
Tiết 58
Nhà thơ Nguyễn Duy
Nhà thơ Nguyễn Duy
TiẾT 58: ÁNH TRĂNG
I.Đọc - Tìm hiểu chung
3 . Thể loại và bố cục
Thể loại : Thể thơ 5 chữ
Bố cục:
- 3 phần:
+ 2 khổ đầu: Hình ảnh vầng trăng quá khứ.
+ 2 khổ tiếp: tình huống tình cờ gặp lại vầng trăng
+ Khổ 5,6: cảm xúc và suy ngẫm của tác giả.

Chiến thắng Điện Biên Phủ 7/5/1954
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiế tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vấng trăng tình nghĩa

từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người rưng qua đường

thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột ánh trăng tròn



Ánh Trăng
( Nguy?n Duy )
Tiết 58
ngửa măt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình
Trăng
vµ người
trong
hiện
tại
Trăng
vµ người
trong
qúa
khứ
Suy
ngẫm
của
nhà
thơ

Chiến thắng Điện Biên Phủ 7/5/1954
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiế tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vấng trăng tình nghĩa

từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người rưng qua đường

thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột ánh trăng tròn



Ánh Trăng
( Nguy?n Duy )
Tiết 58
ngửa măt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình
Trăng
vµ người
trong
hiện
tại
Trăng
vµ người
trong
qúa
khứ
Suy
ngẫm
của
nhà
thơ



TiẾT 58: ÁNH TRĂNG
( Nguyễn Duy )
3.Đọc
Ba khổ đầu: Giọng kể, nhịp bình thường
Khổ 4: Giọng đột ngột, cất cao, ngỡ ngàng với bước ngoặt của sự việc, của sự xuất hiện vầng trăng
Khổ 5, 6: Giọng tha thiết rồi trầm lắng cùng cảm xúc và suy tư lặng lẽ


Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Ánh Trăng
Tiết 58
( Nguy?n Duy)
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Vầng trăng trong quá khứ:
trần trụi với thiên nhiên

hồn nhiên như cây cỏ

ngỡ không bao giờ quên

cái vấng trăng tình nghĩa


TiẾT 58: ÁNH TRĂNG ( Nguyễn Duy )


1. V?ng trang trong quỏ kh?:

-H?i nh?:


-> NT: Di?p ng?: "h?i; v?i"
-H?i chi?n tranh:
đồng
sông
bể
Sống hoà hợp, thân thiết với thiên nhiên
ở rừng
->NT: Nhân hoá: Tri kỉ
Quan hệ gần gũi, thân thiết như bạn tri kỉ.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
II. Đọc – Hiểu văn bản:
“Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa


TiẾT 58: ÁNH TRĂNG
( Nguyễn Duy )



-H?i nh?:

->Di?p ng?: "h?i; v?i"

-H?i chi?n tranh:
đồng
sông
bể
Sống hoà hợp, thân thiết với thiên nhiên
ở rừng
->Nhân hoá: Tri kỉ
Quan hệ gần gũi, thân thiết như bạn tri kỉ.
“Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
- NT: so sánh ->sống gần gũi chan hoà với thiên nhiên, với vầng trăng
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
=> Vầng trăng không những trở thành bạn tri kỉ, mà đã trở thành “vầng trăng tình nghĩa” biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình.
Hình ảnh vầng trăng trong hai khổ thơ đầu biểu tượng cho điều gì?
Chúc mừng bạn .Ban đã trả lời đúng.
Rất tiếc chưa đúng.
You answered this correctly!
Your answer:
The correct answer is:
You did not answer this question completely
Bạn phải trả lời rồi tiếp tục.





-H?i nh?:

->Di?p ng?: "h?i; v?i"
-H?i chi?n tranh:
ở rừng
? Tiếp theo tác giả s/d biện pháp Nt gì? Tác dụng?
Ánh Trăng
(Nguy?n Duy)
Tiết 58
2. Hình ảnh vầng trăng hiện tại


Tiết 58 Văn bản : Ánh trăng
( Nguyễn Duy )
Từ ngày về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

* Hoàn cảnh sống hiện tại:
+ Đất nước hoà bình
+ Hoàn cảnh sống thay đổi
vầng trăng
-So sánh:“Vầng trăng” với “người dưng”
-> Thái độ của con người với trăng:
lạnh nhạt, coi vầng trăng như một người xa lạ.
Từ ngày về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
như người dưng qua đường
2. Hình ảnh vầng trăng hiện tại
? Trong diễn biến thời gian sự việc, tình huống nào là bước ngoặt để tác giả bộc lộ cảm xúc thể hiện chủ đề của tác phẩm ? Điền câu thơ mang nội dung đó vào phần ba chấm.
Chúc mừng bạn .Ban đã trả lời đúng.
Rất tiếc chưa đúng.
You answered this correctly!
Your answer:
The correct answer is:
You did not answer this question completely
Bạn phải trả lời rồi tiếp tục.


Tiết 58 Văn bản : Ánh trăng
( Nguyễn Duy )

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Mất điện, phòng tối om, vội vàng mở tung cửa sổ.
Tình huống:
 “Đột ngột” gặp lại cố nhân: “vầng trăng”
Thình lình
vội
đột ngột
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
3.cảm xúc và suy ngẫm của tác giả


Tiết 58 Văn bản : ánh trăng
( Nguyễn Duy)
3.cảm xúc và suy ngẫm của tác giả
- Tư thế: “ngửa mặt”:
->nhìn nhận lại những giá trị đã từng bị lãng quên.
- Tâm trạng:
=>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.
=> Nhấn mạnh, khắc sâu những hình ảnh của quá khứ đang trào dâng.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Ngửa mặt lên nhìn mặt
như là đồng là bể
như là sông là rừng
có cái gì rưng rưng
“Trăng cứ tròn vành vạnh” tượng trưng điều gì?

Chúc mừng bạn .Ban đã trả lời đúng.
Rất tiếc chưa đúng.
You answered this correctly!
Your answer:
The correct answer is:
You did not answer this question completely
Bạn phải trả lời rồi tiếp tục.
“Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.”
Ánh Trăng
Nguyễn Duy
“Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.”
TiẾT 58
- S/d hình ảnh tượng trưng:
=>Vẻ đẹp quá khứ tròn, đầy đặn. Trăng im lặng, nghiêm khắc,nhắc nhở, trắch móc.
T/g “giật mình”: Tự nhắc nhở
mình, ăn năn, hối hận
- NT đối: Tư thế, tâm trạng của vầng trăng và con người


Tiết 58 Văn bản : Ánh trăng
( Nguyễn Duy )
* Ý nghĩa, chủ đề văn bản:
- Ý nghĩa:
nhắc nhở thấm thía về thái độ, tình cảm đối với những năm tháng quá khứ gian lao, nghĩa tình, với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu.
Bài thơ nhằm nhắc nhở ai về thái độ sống ?
Chúc mừng bạn .Ban đã trả lời đúng.
Rất tiếc chưa đúng.
You answered this correctly!
Your answer:
The correct answer is:
You did not answer this question completely
Bạn phải trả lời rồi tiếp tục.
Vậy chủ đề của bài thơ là gì ?
Chúc mừng bạn .Ban đã trả lời đúng.
Rất tiếc chưa đúng.
You answered this correctly!
Your answer:
The correct answer is:
You did not answer this question completely
Bạn phải trả lời rồi tiếp tục.
TRĂNG
NGƯỜI
Tự nhắc nhở mình và củng cố ở người đọc thái độ sống “ uống nước nhớ nguồn”
Hiện tại
Vầng trăng Vô tình
tròn lãng quên
Suy ngẫm
Tròn vành vạnh Giật mình
Im phăng phắc
Thủy chung,  tự hoàn
vị tha thiện
Quá khứ
Tình nghĩa Ngỡ không
tri kỉ bao giờ quên
TIẾT 58: ÁNH TRĂNG
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
Thể thơ 5 chữ, giọng điệu tự nhiên, phương thức tự sự + trữ tình.
2. Nội dung:
Bài thơ thể hiện lời nhắc nhở về những năm tháng gian khổ của cuộc đời người lính, thể hiện đạo lí ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
Ghi nhớ: SGK
Bài thơ cho em bài học gì trong cuộc sống? (Điền V vào những ý đúng.)
Chúc mừng bạn .Ban đã trả lời đúng.
Rất tiếc chưa đúng.
You answered this correctly!
Your answer:
The correct answer is:
You did not answer this question completely
Bạn phải trả lời rồi tiếp tục.
Quiz
Question Feedback/Review Information Will Appear Here
Trong l?n di choi ? b? bi?n mi?n Trung, Lan dó g?p m?t chỳ thuong binh dang in nh?ng v?t chõn trũn trờn cỏt. Khi ?y , trong d?u Lan dó xu?t hi?n nhi?u suy nghi.
Bài tập tình huống:
? Nếu em là Lan, trong hoàn cảnh trên, em sẽ có những suy nghĩ gì ?
- Những tàn phá và hậu quả của chiến tranh.
- Những việc mình sẽ làm để đền đáp những người có công với đất nước như chú thương binh.
- Mơ ước đây là người thương binh cuối cùng trên trái đất.
hướng dẫn học ở nhà
18
- Học thuộc bài thơ, nắm vững nội dung và nghệ thuật.
Làm bài tập trong SGK trang 157.
Gợi ý : + Hóa thân vào nhân vật ánh trăng.
+ phương thức biểu đạt tự sự + trữ tình.
+ Trình tự : quá khứ -> hiện tại, cảm súc -> suy ngẫm.
- Soạn bài tiết sau : Văn bản “ Làng”