Bài 12. Ánh trăng

Kiểm tra bài cũ
Đáp án
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
(“Đồng chí”- Chính Hữu)
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Lí Bạch do
Tương Như – dịch)
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Lí Bạch - Tương Như – dịch)
Đầu giường ánh trăng rọi
Ngỡ mặt đất phủ sương
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hương.
(Tương Như – dịch)
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ sáng tác năm 1978, tại thành phố Hồ Chí Minh, in trong tập thơ “Ánh trăng”.
- Tập thơ được tặng giải A của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1984
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
Hướng dẫn đọc:
3 khổ thơ đầu đọc giọng đều đều như kể chuyện
Khổ 4: Giọng ngạc nhiên, nhấn giọng ở các từ: thình lình, vội bật tung, đột ngột
Khổ 5 và 6 đọc giọng chậm, suy tư, cảm động, ăn năn. Câu cuối đọc chậm nhỏ dần ở hai tiếng ”giật mình”
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
Buyn-đinh
Buyn-đinh: Toà nhà cao, nhiều tầng, hiện đại.
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
Thể thơ:
5 tiếng: nhiều khổ thơ, mỗi khổ 4 dòng, vần chân, dãn cách.
Phương thức biểu đạt: Biểu cảm thông qua tự sự
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
Bố cục : 3 phần
Phần 1: Khổ thơ 1,2,3 :
Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
Phần 2: Khổ thơ 4 : Tình huống gặp lại vầng trăng
Phần 3: Khổ thơ 5, 6 : Cảm xúc của nhà thơ
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăng thật đẹp
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người với trăng đang dần dần bị lãng quên.
> <
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăngthật đẹp
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người vời trăng đang dần dần bị lãng quên
> <
2, Gặp lại vầng trăng.
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăng thật đẹp
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người vời trăng đang dần dần bị lãng quên
> <
2, Gặp lại vầng trăng.
…Thình lình…vội bật tung…đột ngột vầng trăng tròn…
-> Từ láy, gợi tả, tính từ, động từ.
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăng thật đẹp
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người vời trăng đang dần dần bị lãng quên
> <
2, Gặp lại vầng trăng.
…Thình lình…vội bật tung…đột ngột vầng trăng tròn…
-> Từ láy, gợi tả, tính từ, động từ.
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
=>Bất ngờ nhanh gây ấn tượng mạnh, tạo sự ngỡ ngàng, cảm xúc trào dâng.
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăng thật đẹp
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người vời trăng đang dần dần bị lãng quên.
> <
2, Gặp lại vầng trăng.
…Thình lình…vội bật tung…đột ngột vầng trăng tròn…
-> Từ láy, gợi tả,
=>Bất ngờ nhanh gây ấn tượng mạnh, tạo sự ngỡ ngàng, cảm xúc trào dâng
3, Cảm xúc của nhà thơ.
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
…Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăng thật đẹp
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người vời trăng đang dần dần bị lãng quên.
> <
2, Gặp lại vầng trăng.
…Thình lình…vội bật tung…đột ngột vầng trăng tròn…
-> Từ láy, gợi tả,
=>Bất ngờ nhanh gây ấn tượng mạnh, tạo sự ngỡ ngàng, cảm xúc trào dâng
3, Cảm xúc của nhà thơ.
…rưng rưng…
->Từ láy, nhân hóa, so sánh, điệp ngữ
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
=>Xúc động, xao xuyến, hướng về kỉ niệm đẹp của một thời gian lao.
… Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
… Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
như là…như là…
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăng thật đẹp
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người vời trăng đang dần dần bị lãng quyên
> <
2, Gặp lại vầng trăng.
…Thình lình…vội bật tung…đột ngột vầng trăng tròn…
-> Từ láy, gợi tả,
=>Bất ngờ nhanh gây ấn tượng mạnh, tạo sự ngỡ ngàng, cảm xúc trào dâng
3, Cảm xúc của nhà thơ.
…rưng rưng…như là…như là…
->Từ láy, nhân hóa, so sánh, điệp ngữ
=>Xúc động, xao xuyến, hướng về kỉ niệm đẹp của một thời gian lao.
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăng thật đẹp.
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người vời trăng đang dần dần bị lãng quên
> <
2, Gặp lại vầng trăng.
…Thình lình…vội bật tung…đột ngột vầng trăng tròn…
-> Từ láy, gợi tả,
=>Bất ngờ nhanh gây ấn tượng mạnh, tạo sự ngỡ ngàng, cảm xúc trào dâng
3, Cảm xúc của nhà thơ.
…rưng rưng…như là…như là…
->Từ láy,nhân hóa, so sánh, điệp ngữ
=>Xúc động, xao xuyến, hướng về kỉ niệm đẹp của một thời gian lao.
…tròn vành vạnh… im phăng phắc… giật mình.
-> Nhân hóa, hình ảnh thơ giàu tính tượng biểu tượng
=> Trăng thủy chung, vị tha. Con người tự hoàn thiện mình.
III, Tổng kết.
Ghi nhớ : SGK/157
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăng thật đẹp.
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người vời trăng đang dần dần bị lãng quên
> <
2, Gặp lại vầng trăng.
…Thình lình…vội bật tung…đột ngột vầng trăng tròn…
-> Từ láy, gợi tả,
=>Bất ngờ nhanh gây ấn tượng mạnh, tạo sự ngỡ ngàng, cảm xúc trào dâng
3, Cảm xúc của nhà thơ.
…rưng rưng…như là…như là…
->Từ láy,nhân hóa, so sánh, điệp ngữ
=>Xúc động, xao xuyến, hướng về kỉ niệm đẹp của một thời gian lao.
…tròn vành vạnh… im phăng phắc… giật mình.
-> Nhân hóa, hình ảnh thơ giàu tính tượng biểu tượng
=> Trăng thủy chung, vị tha. Con người tự hoàn thiện mình.
III, Tổng kết.
Ghi nhớ : SGK/157
IV.Luyện tâp :
Bài 1: Theo dõi sơ đồ khái quát và cho biết từ bài thơ đã đem đến cho em những suy nghĩ gì trong cuộc sống hôm nay?
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy
Sơ đồ khái quát mạch cảm xúc của bài thơ
Tự nhắc nhở mình và cũng là nhắc nhở mọi người về thái độ sống “Uống nước nhớ nguồn”.
I/ Tác giả – Tác phẩm
Nguyễn Duy sinh năm 1948 , quê ở
Thanh Hóa
- Bài thơ “Ánh trăng” sáng tác năm 1978
II, Đọc hiểu văn bản.
1, Vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
a, Quá khứ
- Đồng, sông, bể …(nông thôn), ở rừng
b, Hiện tại
- Ở thành phố
- Cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gian khổ, vất vả
- Cuộc sống sung sướng đầy đủ hơn
- Trăng “tri kỉ”, “tình nghĩa”
-> Từ có ý nghĩa biểu cảm khái quát cao
=> Tình cảm giữa con người với trăng thật đẹp.
- Trăng như người dưng
->Nhân hóa, so sánh
=> Tình cảm giữa người vời trăng đang dần dần bị lãng quên.
> <
2, Gặp lại vầng trăng.
…Thình lình…vội bật tung…đột ngột vầng trăng tròn…
-> Từ láy, gợi tả,
=>Bất ngờ nhanh gây ấn tượng mạnh, tạo sự ngỡ ngàng, cảm xúc trào dâng
3, Cảm xúc của nhà thơ.
…rưng rưng…như là…như là…
->Từ láy, nhân hóa, so sánh, điệp ngữ
=>Xúc động, xao xuyến, hướng về kỉ niệm đẹp của một thời gian lao.
…tròn vành vạnh… im phăng phắc… giật mình.
-> Nhân hóa, hình ảnh thơ giàu tính tượng biểu tượng
IV.Luyện tâp :
Bài 1: Theo dõi sơ đồ khái quát và cho biết từ bài thơ đã đem đến cho em những suy nghĩ gì trong cuộc sống hôm nay?
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
*Hướng dẫn tự học :
=> Trăng thủy chung, vị tha. Con người tự hoàn thiện mình.
III, Tổng kết.
Ghi nhớ : SGK/157
- Học thuộc lòng bài thơ và ghi nhớ. Phân tích được bài thơ để thấy được các tầng ý nghĩa của vầng trăng trong bài.
- Hoàn thành bài tập 1,2 ở SGK/ 157.
*Chuẩn bị bài mới :
* Soạn văn bản : “Làng”- Kim Lân - Đọc kĩ văn bản, chú thích SGK Trả lời các câu hỏi:
- Những hiểu biết về tác giả Kim Lân?
- Hoàn cảnh sáng tác văn bản?
- Tóm tắt văn bản, chỉ ra nhân vật chính, nhân vật phụ, tình huống truyện
- Tìm hiểu bố cục của văn bản
- Diễn biến tâm trạng của ông Hai khi nghe làng ông theo tây làm Việt gian, tìm những chi tiết sự việc kể về việc đó.
- Tâm trạng của ông hai khi nghe tin nhà ông, làng ông bị tây đốt tìm những chi tiết sự việc kể về việc đó.
* Nghệ thuật đặc sắc tác giả sử dụng trong văn bản?
*ý nghĩa của Văn bản?
Tiết 58 : Văn bản - ÁNH TRĂNG - Nguyễn Duy