Bài 12. Ánh trăng

Kế hoạch bài học
ng÷ v¨n 9
Người thực hiện:
D?ng Thựy Trang
Trường THCS Nguy?n Van Linh
Kính chào quý thầy cô giáo! Chào các em !
KIỂM TRA MIỆNG
- Câu 1: Hãy đọc thuộc lòng đoạn thơ mà thích nhất . Nêu ý nghĩa văn bản?
Câu 2:Nêu vài nét về tác giả của bài học hôm nay?
* Ý nghĩa văn bản:
Bài thơ thể hiện nguồn cảm hứng lãng mạn, ngợi ca biển cả lớn lao, giàu đẹp, ngợi ca nhiệt tình lao động vì sự giàu đẹp của đất nước của những người lao động mới.
4
- Tiết 58
ÁNH TRĂNG
( Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ.
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
"Từ hồi về thành phố
quen ánh đi?n, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường"
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Có cái gì rưng rưng
Như là đồng là bể
Như là sông là rừng
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)

I. D?c- Tỡm hi?u chỳ thớch:
1. D?c:
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
-Hướng dẫn cách đọc:
+ Khổ 1,2,3: Giọng đều đều kể chuyện.
+Khổ 4: Ngạc nhiên,sững lại nhấn mạnh các từ :thình lình, vội bật tung, đột ngột.
+ Khổ 5,6:Giọng tha thiết, nhỏ dần ở hai tiếng giật mình.

Ông là ai ?
Nguyễn Duy
8
Nguyễn duy
- Tên : Nguyễn Duy Nhuệ
- Sinh năm 1948
- Quê: Làng Quảng Xá, nay thuộc phường Đông Vệ, thành phố Thanh Hoá
- Được trao giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1972- 1973
- Là một gương mặt tiêu biểu trong lớp nhà thơ trẻ thời chống Mỹ.
- Tập thơ "�nh trăng "được tặng giải A của Hội nhà văn Việt Nam Năm 1984.
9

I. D?c- Tỡm hi?u chỳ thớch:
1. D?c:
2.Tìm hiểu chú thích:

ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
a/ Tác giả:
-Nguyễn Duy ( 1948)
+ Nhà thơ-chiến sĩ quân đội.
+Được giải Nhất cuộc thi thơ của báo Văn Nghệ.
b/ Tác phẩm:- Sáng tác:1978 tại TP,Hồ Chí Minh.
- ( SGK/156)





I. D?c- Tỡm hi?u chỳ thớch:
1. D?c:
2.Tìm hiểu chú thích:
a.Tác giả:
b.Tác phẩm:
c. Giải từ khó:Sgk/157


ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
? Về thể loại ,
phương thức
biểu đạt, bài thơ
có gì đáng chú ý ?
I. D?c-Tìm hi?u ch� thích:
II. D?c-Tìm hi?u van b?n:
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
? Em có nhận xét gì về bố cục của bài thơ?
Bố cục của bài thơ:
-Khổ 1,2 : Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ.
Khổ 3,4: Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại.
Khổ 5,6 : Suy ngẫm của tác giả về trăng.


ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I. D?c-Tìm hi?u ch� thích:
II. D?c-Tìm hi?u van b?n:
1.Kí ?c v� suy ng?m c?a t�c gi? v? v?ng trang:
a/ V?ng trang trong qu� kh?:
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ.
-> Vầng trăng là hình ảnh thiên nhiên tươi mát, tho m?ng là người bạn tri kỉ c?a con ngu?i.

-Nghệ thuật: Nhân hóa, điệp ngữ Gợi cả một kí ức tuổi thơ, cũng như khi đã trưởng thành của tác giả với một tình bạn tươi đẹp .( gắn bó,hòa hợp, thủy chung). Nhất là thời chiến tranh.
Cuộc sống của
người lính
”Hồi chiến tranh ở rừng” là cuộc sống như thế nào?

- Những năm tháng ác liệt, gian lao, thiếu thốn, khắc nghiệt... của người chiến sĩ trong rừng sâu.
- Trong những năm tháng ấy người lính nảy nở một tình cảm cao đẹp, tình đồng chí , đồng đội thủy chung , tình nghĩa thắm thiết...
- Thời khắc đó người lính sống gần gũi với thiên nhiên, chan hòa cùng thiên nhiên, nhất là ánh trăng
Từ đó,vầng trăng có mối quan hệ như thế nào với người chiến sĩ ?

Bạn tri kỉ
Trăng xuất hiện không chỉ có hồn mà còn mang một vẻ hoang sơ, mộc mạc.Vì sao? Hãy tìm những câu thơ nói lên điều ấy?

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ

Bởi đó là quãng đời sống trần trụi hồn nhiên, chân thật nhất trong thiếu thốn, gian khổ nhưng không
thiếu
niềm vui
và hạnh
phúc.


Với một tình cảm như thế, nhân vật trữ tình đã khẳng định thế nào ?
Ngỡ không bao giờ quên
Cái vầng trăng tình nghĩa
Vầng trăng trong quá khứ
của nhân vật trữ tình là vầng
trăng tri kỉ, đẹp đẽ ân tình gắn
với hạnh phúc, gian lao của
mỗicon người.

Hai khổ thơ đầu cho ta thấy cảm nhận về vầng trăng trong quá khứ của nhà thơ như thế nào?
I. D?c-Tìm hi?u ch� thích:
II. D?c-Tìm hi?u van b?n:
1.Kí ?c v� suy ng?m c?a t�c gi? v? v?ng trang:
a/ V?ng trang trong qu� kh?:
-B?ng ngh? thu?t nh�n hĩa, di?p ng??Con ngu?i v?i thi�n nhi�n hịa l�m m?t,trong s�ng v� d?p d? l? thu?ng.
=> Bi?u tu?ng cho qu� kh? nghia tình.
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
Từ hồi về thành phố
quen ánh đi?n, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường"


“Vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường”
Trăng bị lãng quên
trở lên xa lạ không
còn gắn bó
với con người
như trước
Ý nghĩa của sự việc
rộng hơn nhiều so với chi tiết
Thật của câu chuyện.
Đó là gì?
=> Hoàn cảnh sống thay đổi, lòng người trở nên đổi thay vô tình, vô nghĩa,.
I. D?c-Tìm hi?u ch� thích:
II. D?c-Tìm hi?u van b?n:
1.Kí ?c v� suy ng?m c?a t�c gi? v? v?ng trang:
a/ V?ng trang trong qu� kh?:
b/ V?ng trang trong cu?c s?ng hi?n t?i:
-Ngh? thu?t so s�nh
trang qua ng� nhu ngu?i dung.
? Hồn c?nh s?ng thay d?i, lịng ngu?i d?i thay vơ tình!
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)


Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
2. Vầng trăng
trong hiện tại :
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
? Tình huống này diễn ra như thế nào?
Nhanh , đột ngột, bất ngờ
? Trong tình huống ấy vầng trăng hiện lên như thế nào?
Vầng trăng hiện lên thật
bất ngờ : một vầng trăng
tròn đầy, đẹp vẹn nguyên
I. D?c-Tìm hi?u ch� thích:
II. D?c-Tìm hi?u van b?n:
1.Kí ?c v� suy ng?m c?a t�c gi? v? v?ng trang:
a/ V?ng trang trong qu� kh?:
b/ V?ng trang hi?n t?i:
c/ Suy ng?m v? trang c?a t�c gi?:
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
?
Trong tư thế đối diện với vầng trăng tròn đầy
đẹp vẹn nguyên như vậy nhân vật trữ tình có cảm xúc gì?
Rưng rưng
c Suy ngẫm của tác giả về trăng :
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Cú cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng


Tại sao nhân vật trữ tình lại có cảm xúc rưng rưng như thế?
- Bất ngờ gặp lại người bạn tri kỉ tình nghĩa thủy chung, trăng vẫn đẹp, đầy đặn vẹn nguyên như ngày nào
- Ánh trăng tròn đầy nguyên vẹn đó đã làm sống dậy kí ức một thời đã qua.
30
Những hình ảnh ( đồng , sông, bể, rừng) lại hiện về , cùng với
điệp từ là cho ta biết được điều gì đang diễn ra trong tâm hồn nhà thơ?
Tâm hồn con người đang hướng về những kỉ niệm trong quá khứ.
Điệp từ là diễn tả sự trở về liên tiếp, dồn dập. Nó như mạch nước ngầm được thông dòng, ồ ạt ùa về̀
31
Với “từ láy” diễn tả được tâm hồn đang rung động, xao
xuyến ,em còn phát hiện được phép tu từ nào trong khổ thơ?

Với “từ láy” diễn tả được tâm hồn đang rung động, xao
xuyến ,em còn phát hiện được phép tu từ nào trong khổ thơ?

?
Trong tư thế đối diện với vầng trăng tròn đầy
đẹp vẹn nguyên như vậy nhân vật trữ tình có cảm xúc gì?
Rưng rưng
c Suy ngẫm của tác giả về trăng :
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Cú cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng



c. Suy ngẫm của tác giả về trăng :
Như là đồng là bể
như là sông là rừng
Những hình ảnh ( đồng , sông, bể, rừng) lại hiện về , cùng với
điệp từ là cho ta biết được điều gì đang diễn ra trong tâm hồn nhà thơ?
Tâm hồn con người đang hướng về những kỉ niệm trong quá khứ.
Điệp từ là diễn tả sự trở về liên tiếp, dồn dập. Nó như mạch nước ngầm được thông dòng, ồ ạt ùa về̀
34
Trăng là biểu tượng của sự bao dung độ lượng nghĩa tình trọn vẹn trong sáng không đòi hỏi đền đáp

c.Suy ngẫm của tỏc gi? về ánh trăng.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Cú cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng


Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình

- Từ láy, so sánh, đối lập.
Ánh trăng khắc họa một khía cạnh trong vẻ đẹp của người lính sâu nặng nghĩa tình, thủy chung sau trước.


3. Ý nghĩa văn bản:
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
? Qua tìm hiểu
văn bản, em rút
ra được ý nghĩa
gì?
3. Suy ngẫm của tác giả về trăng :
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình


Những câu thơ này cho ta
cảm nhận được
vẻ đẹp nào
của trăng?
Trăng luôn là vẻ đẹp vĩnh hằng của thiên nhiên
Trăng bao dung độ lượng, trăng vẫn thủy chung, nghĩa tình trọn vẹn,
trong sáng mà không đòi hỏi phải đền đáp.
3. Suy ngẫm của tác giả về trăng :
A. Hạnh phúc viên mãn tròn đầy
B. Quá khứ đẹp đẽ vẹn nguyên không
phai mờ
C. Thiên nhiên vạn vật luôn tuần hoàn
D. Cuộc sống hiện tại no đủ, sung sướng
Hình ảnh vầng trăng
trong những câu thơ đó
tượng trưng cho điều gì ?
4.Nghệ thuật:
-Nghệ thuật kết cấu kết hợp giữa tự sự và trữ tình , tự sự làm cho trữ tình trở nên tự nhiên mà cũng rất sâu nặng.
-Sáng tạo nên hình ảnh thơ có nhiều tầng ý nghĩa:Trăng là vẻ đẹp của thiên nhiên, tự nhiên, là người bạn gắn bó với con người ; là biểu tượng của quá khứ nghĩa tình, cho vẻ đẹp của đời sống tự nhiên, vĩnh hằng.



Tiết 58 Ánh trăng
3. Suy ngẫm của tác giả về trăng :
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình
Vì sao người lính giật mình ?
- Ca?i GI?T MèNH o? dõy la` GI?T MèNH nho? la?i qua? khu?,
tu? võ?n lo`i ghi xuong kha?c cụ?t nam xua, ca?i giõ?t mi`nh nụ?i
hiờ?n ta?i vo?i qua? khu? vui tuoi trong sa?ng, gian kh? nhung
dõ`y nghi~a ti`nh.
- Ca?i GI?T MèNH cu?a su? sa?m hụ?i.

3. Suy ngẫm của tác giả về trăng :
?
Nếu ánh trăng tương trưng cho vẻ đẹp và những giá trị tốt đẹp truyền thống thì sự vô tình và cái giật mình của con người trước trăng có ý nhắc nhở chúng ta điều gì trong cuộc sống?
Con người phải biết trân trọng
những giá trị truyền thống tốt đẹp
trong quá khứ
Bài 1: Nhận định nào sau đây không phù hợp với ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng trong bài thơ?
1. Biểu tượng của thiên nhiên hồn nhiên tươi mát
2. Biểu tượng của vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của đời sống
3. Biểu tượng của sự hồn nhiên trong sáng của tuổi thơ
4. Biểu tượng của quá khứ nghĩa tình


Giáo án Ngữ văn 9
Hoàng Lan Thanh - Trường THCS Hải Lâm
III. TỔNG KẾT.

- Bài thơ kết hợp giữa tự sự và trữ tình và mạch cảm xúc men theo lời kể để bộc lộ.
- Giọng điệu tâm tình, tự nhiên... khi ngân nga, tha thiết, khi trầm lắng, suy tư.
- Thể thơ năm chữ, gieo vần cách với tiết tấu nhịp nhàng, mỗi khổ thơ được viết liền mạch như một câu, tạo sức truyền cảm dễ thuộc, dễ nhớ.
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
- Bài thơ như một lời tự nhắc nhở chính mình, có ý nghĩa cảnh tỉnh, cũng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, “Ân tình ân nghĩa” với quá khứ.
Bài 2: ý nào nói không đúng tư tưởng của nhà thơ gửi gắm qua bài thơ?
1. Con người có thể vô tình lãng quên tất cả, nhưng thiên nhiên nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy bất diệt
2. Con người không nên lãng quên quá khứ tốt đẹp, hiện tại không được đoạn tuyệt với truyền thống
3. Cuộc sống vât chất dù đủ đầy vẫn cứ tiêu tan, chỉ có đời sống tinh thần là bất diệt
4. Uống nước nhớ nguồn




44
Trăng là biểu tượng của sự bao dung độ lượng nghĩa tình trọn vẹn trong sáng không đòi hỏi đền đáp

3.Suy ngẫm của nhà thơ về ánh trăng.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Cú cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng


Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình

- Từ láy, so sánh, đối lập.
45
Cảm ơn quý thầy cô về dự giờ!
Chúc quý thầy cô luôn vui khỏe!