Bài 12. Ánh trăng

LỚP 9

Giáo viên: Chu Thị Thanh Hà

Chào mừng các thầy cô giáo đến dự giờ Ngữ văn
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THƯỜNG TÍN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ TRẤN

CÂU 1: Trong dòng hồi tưởng của nhân vật trữ tình, hình ảnh người bà gắn liền với hình ảnh nào?
Người cháu B. Tiếng chim tu hú C. Bếp lửa

CÂU 2: Bài thơ Bếp lửa chứa đựng một ý nghĩa triết lý thầm kín:
Những gì là thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi người đều có sức tỏa sáng, nâng đỡ con người trong suốt hành trình dài rộng của cuộc đời. Đúng hay sai ?
A. Đúng B. Sai

KIỂM TRA BÀI CŨ
Tiết 58
NGUYỄN DUY
Ánh trăng
- Nguyễn Duy tên khai sinh là Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948.
Quê làng Quảng Xá, phường Đông Vệ, Thành phố Thanh Hóa.
Năm 1966, Nguyễn Duy gia nhập quân đội, vào binh chủng thông tin, tham gia chiến đấu ở nhiều chiến trường.
Là nhà thơ quân đội trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
- Ngôn ngữ thơ Nguyễn Duy giản dị, giàu triết lý, suy tư.
TIẾT 58:
I. Đọc – tìm hiểu chung:
1. Tác giả - tác phẩm:
b. Tác phẩm
Bài thơ viết vào năm 1978, tại Thành phố Hồ Chí Minh, in trong tập “Ánh trăng” - Tập thơ đạt giải A của Hội nhà văn Việt Nam năm 1984.
a. Tác giả
Ánh trăng
Hướng dẫn đọc

- Ba khổ đầu: giọng kể, nhịp thơ trôi chảy bình thường
- Khổ thứ tư: giọng đột ngột cất cao, ngỡ ngàng thể hiện bước ngoặt của sự việc, sự xuất hiện của vầng trăng
- Hai khổ cuối: giọng tha thiết, trầm lắng suy tư
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Vầng trăng thời quá khứ
Vầng trăng hiện tại
Cảm xúc của nhà thơ
Ánh trăng
Nguyễn Duy
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ:
TIẾT 58 :
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
=> Vầng trăng là hình ảnh đẹp của thiên nhiên đất nước, là biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình
Ánh trăng
Nguyễn Duy
I. Đọc – tìm hiểu chung:
1. Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ:
2. Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại :
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
TIẾT 58 :
Ánh trăng
Nguyễn Duy
II. Đọc - hiểu văn bản
I. Đọc – tìm hiểu chung:

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

II. Đọc - hiểu văn bản
TIẾT 58 :
Ánh trăng
Nguyễn Duy
I. Đọc – tìm hiểu chung:
1. Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ:
2. Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại :
3. Cảm xúc, suy tư của nhà thơ:

-> Nhịp thơ nhanh, hối hả -> đánh thức kỉ niệm, đánh thức tình người
II. Đọc - hiểu văn bản
TIẾT 58 :
Ánh trăng
Nguyễn Duy
I. Đọc – tìm hiểu chung:
1. Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ:
2. Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại :
3. Cảm xúc, suy tư của nhà thơ:

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Trăng


Quá khứ đẹp đẽ vẹn nguyên, chẳng phai mờ
Người bạn nghĩa tình nghiêm khắc nhắc nhở
Độ lượng, bao dung
Người vô tình

Nhớ lại quá khứ
Chợt nhận ra mình đã vô tình, bạc bẽo
Ăn năn, tự trách, tự thấy mình phải thay đổi cách sống
Giật mình
Con người có thể vô tình nhưng thiên nhiên, quá khứ vẫn tròn đầy thủy chung.
→ Lời nhắc nhở về lối sống ân nghĩa, thủy chung.
Tròn vành vạnh
Im phăng phắc
-> Hình ảnh thơ hàm súc, giàu tính biểu cảm, đậm triết lý suy tưởng
CÂU HỎI THẢO LUẬN



NHÓM 1: Hình ảnh vầng trăng mang nhiều tầng ý nghĩa, đó là những nghĩa nào ?

NHÓM 2: Khổ thơ nào trong bài thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng, chiều sâu tư tưởng mang tính triết lý của tác phẩm ?

NHÓM 3: Nêu chủ đề của bài thơ, chủ đề ấy có liên quan gì tới đạo lý, lẽ sống của dân tộc Việt Nam ta ?
vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của thiên nhiên
VẦNG TRĂNG là bạn, là nhân chứng nghĩa tình
tượng trưng cho quá khứ đẹp đẽ, vẹn nguyên, chẳng
phai mờ

NHÓM 2: Khổ thơ cuối bài thơ thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng, chiều sâu tư tưởng mang tính triết lý của tác phẩm. Trăng là người bạn nghiêm khắc nhắc nhở: Con người có thể vô tình, có thể lãng quên, nhưng thiên nhiên tình nghĩa luôn tròn đầy bất diệt.
NHÓM 3: - Chủ đề của bài thơ: Từ một câu chuyện riêng, bài thơ cất lên như lời tự nhắc nhở về thái độ, tình cảm đối với những năm tháng quá khứ gian lao, tình nghĩa, với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu.
- Ánh trăng không chỉ là chuyện riêng của nhà thơ, chuyện của một người mà có ý nghĩa với cả một thế hệ thái độ đối với quá khứ, ân nghĩa, thủy chung, uống nước nhớ nguồn.
1. Nghệ thuật:
- Kết hợp hài hòa, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình
Giọng điệu tâm tình tự nhiên, hình ảnh giàu tính biểu cảm, giàu triết lý, suy tư
II. Đọc - hiểu văn bản
TIẾT 58 :
Ánh trăng
Nguyễn Duy
I. Đọc – tìm hiểu chung:
III. Tổng kết
2. Nội dung:
“Ánh trăng” của Nguyễn Duy như một lời nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu . Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ .
LUYỆN TẬP
Bài 1: Bài thơ gợi cho em suy nghĩ về điều gì trong cuộc sống hôm nay ?

Bài 2: Tưởng tượng mình là nhân vật trữ tình trong bài thơ Ánh trăng, em hãy diễn tả dòng cảm nghĩ trong bài thơ thành một bài tâm sự ngắn
…Bài ca tôi không quên tôi không quên bước dồn đường khuya đói
lả gạo hẩm cầm hơi một điếu thuốc cũng chia đôi
Nhưng giờ đây có giây phút bình yên, sao tôi quên?
Có giây phút bình yên sao tôi quên, sao tôi quên?
Nhạc sĩ : Phạm Minh Tuấn
... Bài ca tôi không quên tôi không quên tháng ngày vất vả.
Bài ca tôi không quên tôi không quên gót mòn hành quân hối hả.
Làm bạn cùng trăng và ôm súng ngắm sao khuya ...
BÀI CA KHÔNG QUÊN
- Học thuộc lòng bài thơ
Viết đoạn văn cảm nhận của em về khổ cuối bài thơ
“Ánh trăng”
- Soạn bài: “ Tổng kết về từ vựng”
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
Giờ học kết thúc
Kính chúc các thầy cô mạnh khỏe
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi