Bài 12. Ánh trăng

Chào mừng
quý thầy cô
về dự gi? !!!
Người dạy: Nguyễn Thị Bích Duyên
ÁNH TRĂNG
Tiết 58; Văn bản:
(Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Nguyễn Duy tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948, quê ở Thanh Hoá.
Ông là nhà thơ - chiến sĩ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Tiết 58 ; Văn bản: ÁNH TRĂNG (Nguyễn Duy)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Tiết 58 ; Văn bản: ÁNH TRĂNG (Nguyễn Duy)
2. Tác phẩm:
ÁNH TRANG
Nguy?n Duy
Hồi nhỏ sống với rừng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Buyn-đinh:Toà nhà cao, nhiều tầng, hiện đại.
2. Tác phẩm:
- Xuất xứ : Bài thơ được rút ra từ tập thơ “ Ánh trăng” (1984) - tập thơ đoạt giải A của Hội nhà văn Việt Nam.
Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác vào năm 1978 tại thành phố Hồ Chí Minh.
- Thể thơ: Năm chữ
Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp với trữ tình.
- Đại ý: Bài thơ nói về cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ trước hình ảnh vầng trăng.
* Bố cục: 3 phần
- Phần 1 ( khổ 1 + 2): Vầng trăng trong quḠkhứ
- Phần 2 ( khổ 3 + 4): Vầng trăng trong hiện tại
- Phần 3 ( khổ 5 + 6): Cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ.
Tóm tắt:
Hồi nhỏ và cả thời chiến tranh nữa, con người sống giản dị, gần gũi với thiên nhiên đến tưởng như không bao giờ quên “cái vầng trăng tình nghĩa”. Nhưng từ hồi về thành phố, quen sống trong tiện nghi hiện đại, vầng trăng trở thành “người dưng qua đường”. Bất ngờ điện tắt, phòng buyn-đinh tối om mà ngoài kia ánh trăng vẫn tròn đầy, sáng trong, viên mãn gợi lại miền kí ức đẹp xưa kia, thức tỉnh thái độ sống của bao người.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Tiết 58 ; Văn bản: ÁNH TRĂNG (Nguyễn Duy)
2. Tác phẩm:
II. Đọc-hiểu văn bản:
1. Vầng trăng trong quá khứ:
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
- Quá khứ được tái hiện với những kỉ niệm nghĩa tình với vầng trăng suốt một thời tuổi nhỏ cho đến những năm tháng trận mạc sâu nặng.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
- Điệp từ, phép liệt kê tăng cấp, nhân hóa, giọng thơ trôi chảy.
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
- Nghệ thuật: So sánh, nhân hóa, ẩn dụ
- Trăng đẹp hoang sơ, mộc mạc hồn nhiên, tươi mát.
 Mối quan hệ giữa con người và vầng trăng rất gần gũi, chân thành, vô tư trong sáng mà nghĩa nặng tình sâu “ngỡ không bao giờ quên”.
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Tiết 58 ; Văn bản: ÁNH TRĂNG (Nguyễn Duy)
2. Tác phẩm:
II. Đọc-hiểu văn bản:
1. Vầng trăng trong quá khứ:
2. Vầng trăng trong hiện tại:
“Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường”
Phép nhân hóa, so sánh, đối lập.
- Cuộc sống thay đổi với những tiện nghi hiện đại khiến con người quên đi quá khứ, đánh mất những giá trị tốt đẹp.
“Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường”
“Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường”
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn - đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
- Từ ngữ chọn lọc, phép đảo ngữ.
- Sự xuất hiện đột ngột bất ngờ rất đúng lúc của vầng trăng làm con người sửng sốt ngỡ ngàng, bối rối.
 Con người nhận ra sự vô tình của mình.
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Tiết 58 ; Văn bản: ÁNH TRĂNG (Nguyễn Duy)
2. Tác phẩm:
II. Đọc-hiểu văn bản:
1. Vầng trăng trong quá khứ:
2. Vầng trăng trong hiện tại:
3. Cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ:
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
- Lời nhắc nhở về những năm tháng gian lao của cuộc đời người lính, gợi “uống nước nhớ nguồn”.
- Nhân hóa, ẩn dụ, từ láy, so sánh, điệp ngữ.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
3. Cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ:
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
- Từ láy, nhân hóa, hình ảnh tượng trưng.
Trăng im lặng, nghiêm khắc nhắc nhở, trách móc,

nhưng cũng thật độ lượng, bao dung ; con người

nhận ra sự vô tình của mình…
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Tiết 58 ; Văn bản: ÁNH TRĂNG (Nguyễn Duy)
2. Tác phẩm:
II. Đọc-hiểu văn bản:
1. Vầng trăng trong quá khứ:
2. Vầng trăng trong hiện tại:
3. Cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ:
III. Tổng kết:
Thảo luận nhóm
(đã phát phiếu học tập)
+ Nhóm 1,2: Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ?
+ Nhóm 3,4: Ý nghĩa khái quát sâu sắc của bài thơ là gì?
2. Ý nghĩa văn bản:
1. Nghệ thuật:
- Sử dụng thể thơ năm chữ phù hợp với lối kể chuyện tâm tình vừa thể hiện được cảm xúc và suy ngẫm sâu lắng.
- Kết hợp tuyệt vời giữa tự sự và trữ tình, tự sự làm cho trữ tình trở nên tự nhiên mà cũng rất sâu nặng.
- Sáng tạo hình ảnh thơ mang nhiều tầng ý nghĩa.
Ánh trăng khắc họa một khía cạnh trong vẻ đẹp của người lính sâu nặng nghĩa tình, thủy chung sau trước.
Trăng
Người
Tự nhắc nhở mình và củng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”.
Hiện tại
Vầng trăng Vô tình
tròn lãng quên
Suy ngẫm
tròn vành vạnh giật mình im phăng phắc
Thủy chung,  tự hoàn
vị tha thiện
Quá khứ
Tình nghĩa Ngỡ không
tri kỉ bao giờ quên
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Bài thơ có nhan đề là “Ánh trăng” trong khi đó
xuyên suốt các khổ thơ tác giả đều dùng từ “vầng
trăng”, em hãy lí giải ?
Bài thơ có tên là “Ánh trăng”nhưng các khổ thơ trên tác giả đều viết “vầng trăng” đến khổ thơ cuối mới xuất hiện từ “ánh trăng”. “Ánh trăng” chính là sự quy tụ, kết tinh đẹp nhất của vầng trăng tạo nên chiều sâu tư tưởng của tứ thơ đồng thời nâng vẻ đẹp của bài thơ lên đến đỉnh điểm.
So sánh ý nghĩa của hình ảnh ánh trăng trong 2 bài
thơ “Đồng chí” của Chính Hữu và “Ánh trăng” của
Nguyễn Duy ?
Giống nhau
Khác nhau
Hai bài thơ đều lấy một vẻ đẹp trong thiên nhiên - ánh trăng - để khai thác xây dựng hình ảnh thơ.
- Ánh trăng là biểu tượng cho vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí.


- Là hình tượng thơ đậm chất lãng mạn trong thơ Chính Hữu và thơ ca kháng chiến.
- Khơi nguồn cho việc bày tỏ thái độ, tình cảm của con người với hiện tại và quá khứ.
- Là hình ảnh để nhà thơ thể hiện chủ đề bài thơ : “uống nước nhớ nguồn”.
Hướng dẫn tự học
1. Bài vừa học:
- Học thuộc lòng bài thơ;
Nắm chắc giá trị nội dung, nghệ thuật;
- So sánh ý nghĩa hình ảnh ánh trăng trong bài thơ “Đồng chí” (Chính Hữu) với “Ánh trăng” (Nguyễn Duy)
2. Chuẩn bị bài mới:
Bài “Tổng kết về từ vựng” (Luyện tập tổng hợp)
Soạn trả lời làm các bài tập trong sgk tr.158-159.
Chào quý thầy cô và các em!!!