Bài 11. Tổng kết về từ vựng (Từ tượng thanh, tượng hình, một số phép tu từ từ vựng)

ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
Rũ rượi
Vụn vặt
Hừ hừ
Choang choang
Lui tới
Lướt thướt
Ào ào
Linh tinh
Ngật ngưỡng
Lanh lảnh
Lui tới
Lảo đảo
Lắc lư
Choe chóe
Tuần tự
Gập ghềnh
Lắt nhắt
Ư ử
Từ tượng thanh
Từ tượng hình
Mô phỏng các âm thanh của tự nhiên, của con người, sự vật,…
Gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật.
Chỉ ra các từ tượng thanh, từ tượng hình trong nhóm từ sau?
Đám mây lốm đốm xám như đuôi con sóc nối nhau bay quấn sát ngọn cây,lê thê đi mãi, bây giờ cứ loáng thoáng nhạt dần, thỉnh thoảng đứt quãng, đã lồ lộ đằng xa một bức vách trắng toát.
Miêu tả đám mây một cách cụ thể, sinh động.
Tác dụng: - Tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh gîi ®­îc h×nh
¶nh, ©m thanh cô thÓ, sinh ®éng, cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao.
- Thu?ng du?c s? d?ng van b?n miờu t? v� bi?u c?m.
Bài tập 1:
Xác định từ tượng hình và giá trị sử dụng của chúng trong đoạn trích sau?
Ngật ngưỡng
Lảo đảo
Lắc lư
Gập ghềnh
Rũ rượi
Lốm đốm
Lê thê
Loáng thoáng
Lồ lộ
Lướt thướt ...
Ào ào
Lanh lảnh
Choe choé
Ư ử
Hừ hừ
Choang choang
Chú ý :

Một bộ phân từ tượng thanh, từ tượng hình mang đặc điểm của từ láy. Môt bộ phận từ láy là từ tượng hình, tượng thanh.
Mèo
Bò
Quạ
Bài tập 2: Những tên loài vật là từ tượng thanh
Chích choè
Chèo bẻo
Tu hú
Ve
Cuốc
Tắc kè
Từ đơn 2 âm tiết
Chích choè
Chèo bẻo
Tu hú
Nói giảm,
nói tránh
Chơi chữ
Điệp ngữ
Nói quá
Hoán dụ
Nhân hoá
Ẩn dụ
So sánh
Thà rằng liều một thân con
dù rã còn xanh .
Trong tiếng hạc bay qua
Đục tiếng suối mới xa nửa vời
Tiếng khoan gió thoảng ngoài
Tiếng mau sầm sập trời đổ
mưa
Làn thu thuỷ nét xuân sơn
Hoa thua thắm liễu kém
xanh…
Gọi tên sự vật hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác có quan hệ nhất định với nó.
Đối chiếu sự vật hiện tượng này với sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng.
Gọi sự vật hiện tượng này bằng sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng.
Gọi hoặc tả con vật, cây cối bằng những từ ngữ để tả hoặc nói về con người.
như
như
như
như
như
như
như
như
cây
lá
cánh
Hoa
cây
lá
cánh
Hoa

Làm cho cách diễn đạt thêm tế nhị và cảm động khi nói về việc Thuý Kiều bán mình để cứu gia đình.
So sánh tiếng đàn của Thuý Kiều với những âm thanh của tự nhiên gợi cho người ta sự liên tưởng, đồng thời góp phần ngợi ca tiếng đàn làm say đắm lòng người của Kiều.
ghen
hờn
ghen
hờn
Nhấn mạnh khẳng định vẻ đẹp của Thuý Kiều, làm cho câu văn sinh động,thiên nhiên trở lên gần gũi với con người.
liền với ,
cùng với đứng
lên.
áo xanh
Áo nâu
Nông thôn
thị thành
thị thành
Nông thôn
Áo nâu
áo xanh
Tinh thần đoàn kết của giai cấp công nhân và nông dân trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
trời nước non.
cô bán rượu anh say sưa.
Gươm mài đá, đá núi cũng mòn
Voi uống nước, nước sông phải cạn.
Dùng đi dùng lại từ ngữ trong một văn bản nhằm nhấn mạnh một yếu tố nào đó.
Lợi dụng những đặc điểm về âm, về nghĩa của từ để tạo sắc thái dí dỏm hài ước,câu văn hấp dãn thú vị.
Bác đã rồi sao Bác ơi !
Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời.

Bà già đi chợ cầu đông,
Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng ?
Thầy bói gieo quẻ nói rằng:
Lợi thì có lợi nhưng răng không còn.
Là biện pháp tu từ, dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển tránh gây cảm xúc quá đau buồn,ghê sợ, nặng nề thô tục, thiếu lịch sự.
Là biện pháp tu từ phóng đại mức độ quy mô tính chất của sự vật hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
đi
đi
Còn
Còn
còn
còn
còn
Còn
còn
còn
còn
Còn
Giảm bớt niềm tiếc thương, đau buồn trước sự ra đi của Bác.
Nhấn mạnh sự đoàn kết, quyết tâm của nhân dân trong công cuộc bảo vệ đất nước.

Điệp từ “còn” thể hiện tình cảm mạnh mẽ
nhưng kín đáo, tế nhị của chàng trai.
Lợi dụng
từ đồng
âm để
chế diễu
sự tham
lam cơ hội
của một
số người.
Bài tập 1: Nhóm 1: Tìm 5 câu thơ có sử dụng phép tu từ
nhân hoá
Nhóm 2 : Tìm 5 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ có sử dụng phép so sánh.
Nhóm 3: Đặt câu có sử dụng biện pháp tu từ
so sánh, nhân hoá
Nhóm 4: Đặt 5 câu có sử dụng từ tượng thanh, tượng hình
Bài tập 2: Viết đoạn văn ngắn miêu tả ( từ 10 – 15 câu) trong đó có sử dụng các biện pháp tu từ. Gạch chân các phép tu từ đã sử dụng.
Từ gốc Việt
Nguồn gốc khác
Hán Việt
Từ mượn
Nói quá
Hoán dụ
So sánh
Nhân hoá
Ẩn dô
Nói giảm
nói tránh
Chơi chữ
Điệp ngữ
Phép tu từ
Từ tượng thanh,
tu?ng hỡnh
Từ vựng
Đång nghÜa
Nghĩa của từ
Từ nhiều nghĩa
Trái nghĩa
Đồng âm
Trường từ vựng
Cấp độ KQ của
nghĩa từ ng?
Từ ghép
Từ láy
Từ đơn
Từ phức
Nguồn gốc
Mở rộng
Cấu tạo
Nghĩa
Xin chân thành cảm ơn !