Bài 11. Tổng kết về từ vựng (Từ tượng thanh, tượng hình, một số phép tu từ từ vựng)

CHÀO MỪNG CÁC THẦY , CÔ
D?N D? GI? NG? VAN
L?P 9/3
GV thực hiện : Phạm Thị Chín
Kiểm tra bài cũ
?
Hãy nêu lại các mục kiến thức từ vựng đã học ?
Hiện tượng chuyển nghĩa của từ
Tổng kết từ vựng (tt)
Tiết 53
I .Từ tượng thanh và từ tượng hình
1. Khái niệm :
a.Từ tượng thanh :
b.Từ tượng hình :
Ti?t 53
(Tiếp theo)
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
 Sắp xếp các từ sau vào hai cột thích hợp :
MÔ PHỎNG ÂM THANH CỦA CON NGƯỜI , TỰ NHIÊN
G?I T? HèNH ?NH , D�NG V? , TR?NG TH�I C?A S? V?T
sầm sập
thu?t tha
g?p gh?nh
leng keng
khỳc khớch
lô nhô
l?p lỏnh
ha hả
Tiết 53
(Tiếp theo)
I .Từ tượng thanh và từ tượng hình
1. Khái niệm :
a.Từ tượng thanh :
b.Từ tượng hình :
2. Bài tập :
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
Nghe âm thanh đoán con vật
Bài tập 2:Tên loài vật là từ tượng thanh

Tác giả sử dụng các từ tượng hình làm cho hình
ảnh đám mây hiện lên một cách sinh động .
Giá trị gợi hình , gợi cảm của từ tượng hình

Dỏm mõy l?m d?m xỏm nhu duụi con súc n?i
nhau bay qu?n sỏt ng?n cõy, lờ thờ di mói , bõy
gi? c? loỏng thoỏng nh?t d?n , th?nh tho?ng d?t
quóng, dó l? l? d?ng xa m?t b?c vỏch tr?ng toỏt .
Bài tập 3
loỏng thoỏng
lê thê
lồ lộ
lốm đốm
Tiết 53 :
I .Từ tượng thanh và từ tượng hình
1. Khái niệm :
a.Từ tượng thanh :
b.Từ tượng hình :
2.Bài tập :
II.M?t s? phộp tu t? t? v?ng :
1. Khái niệm :
- So sánh - Nhân hóa - Ẩn dụ - Hoán dụ - Điệp ngữ - Chơi chữ
- Nói quá - Nói giảm , nói tránh
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
(Tiếp theo)
Chơi cùng các phép tu từ từ vựng
THỂ LỆ CUỘC CHƠI
- 8 đội tham gia chơi . Mỗi đội cử hai người hiểu ý nhau
+ Người thứ nhất chọn một biện pháp tu từ bất kì đã học
+ Người thứ hai trả lời khái niệm tương ứng .



L� d?i chi?u s? v?t , s? vi?c n�y v?i s? v?t , s? vi?c khỏc cú nột tuong d?ng , nh?m tang s?c g?i hỡnh , g?i c?m.
L� g?i tờn s? v?t,hi?n tu?ng n�y b?ng tờn c?a s? v?t, hi?n tu?ng khỏc cú nột tuong d?ng v?i nú , t?o tớnh h�m xỳc .
Là gọi hoặc tả đồ vật , cây cối , con vật bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi , tả người.
Là gọi tên sự vật,hiện tượng, khái niện này bằng tên của sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi nhau nhằm tăng sức gợi hình , gợi cảm cho lời văn.
L� bi?n phỏp phúng d?i quy mụ , m?c d? tớnh ch?t c?a s?u vi?c , hi?n tu?ng nh?m nh?n m?nh , gõy ?n tu?ng tang s?c bi?u c?m .
L� bi?n phỏp tu t? dựng cỏch di?n d?t t? nh? , uy?n chuy?n , trỏnh gõy c?m giỏc dau bu?n ghờ s? , trỏnh thụ t?c , thi?u l?ch s? .
Là biện pháp lặp lại từ ngữ nhằm làm nổi bật ý , gây cảm xúc .
Là lợi dụng đặc sắc về âm , nghĩa của từ ngữ tạo sắc thái dí dởm , hài hước , làm câu văn thêm hấp dẫn thú vị .
Chơi chữ
Điệp ngữ

Nói giảm
nói tránh
Nói quá

Hoán dụ
Ẩn dụ
So sánh
Nhân hóa
Tiết 53:
(Tiếp theo)
I .Từ tượng thanh và từ tượng hình
1. Khái niệm :
a.Từ tượng thanh :
b.Từ tượng hình :
II.Một số phép tu từ vựng :
1. Khái niệm :
2. Bài tập :
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
Học đi đôi với hành
Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau :
(Trích từ “ Truyện Kiều” của Nguyễn Du )
? B�i t?p 2
Thà rằng liều một thân con
Hoa dù rã cánh lá còn xanh cây .
Ẩn dụ
- Hoa , cánh : chỉ Thúy Kiều và cuộc đời của nàng.
- Cây , lá: Chỉ gia đình Thúy Kiều và cuộc sống của họ .
L�m n?i b?t t?m lũng hi?u thu?n, gi�u d?c hy sinh c?a n�ng . D?ng th?i kh?c sõu n?i b?t h?nh c? th? xỏc v� tinh th?n c?a Thỳy Ki?u . Ki?u dó t? nguy?n bỏn mỡnh chu?c cha .
a
Làn thu thủy , nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành họa hai .
Ẩn dụ
Nhõn húa
Nói quá
Hoa ghen
nét xuân sơn
Làn thu thủy
liễu hờn
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Chân dung Thúy Kiều hiện lên thật ấn tượng .
Đó là vẻ đẹp của một tuyệt thế giai nhân ,trí tuệ
tinh anh ,một tâm hồn đầy sức sống .
 Bài tập 2 (c )
Thảo luận nhóm
Ai nhanh hơn?
NHÓM 1
NHÓM 2
Điệp ngữ
Choi ch?
Tình cảm mạnh mẽ và kín đáo của chàng trai đối với cô gái.
Còn trời còn nước còn non
Còn cô bán rượu anh còn say sưa .
Gươm mài đá , đá núi cũng mòn,
Voi uống nước ,nước sông phải cạn
Nói quá
Sự lớn mạnh của nghĩa quân Lam Sơn .
Nhân hóa
NHÓM 4
Ẩn dụ
NHÓM 3
Nhân hóa
Trăng trở thành người bạn tri ân , tri kỉ.
Điệp ngữ
Điệp ngữ
Tình cảm gắn bó giữa người mẹ với đứa con
TÁC DỤNG CỦA BIỆN PHÁP TU TỪ :
Đem lại cho lời nói hằng ngày cũng như trong văn chương những hình ảnh giàu cảm xúc , tạo ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe.
B
I
M
U
Ả
C
Ể
Ô CHỮ GỒM 7 CHỮ CÁI
? ĐÂY LÀ GIÁ TRỊ MÀ PHÉP TU TỪ TỪ VỰNG NÀO CŨNG CÓ
5
Hết giờ
10
15
20
25
30
Muốn làm nổi bật được nghệ thuật độc đáo của biện pháp tu từ , chúng ta cần lưu ý điều gì ?
MỘT SỐ LƯU Ý KHI PHÂN TÍCH CÁC BIỆN PHÁP TU TỪ
1) Xác định chính xác các biện pháp tu từ .
2) Phân tích tác dụng các biện pháp tu từ .
+ Giá trị biểu vật : vật , việc , cảnh , người hiện lên qua hình ảnh như thế nào? ( Giá trị gợi hình ).
+ Giá trị biểu cảm : Những cảm xúc , liên tưởng được gợi lên qua biện pháp tu từ ( Giá trị gợi cảm) .
3) Lập luận để khẳng định cái hay , độc đáo của các biện pháp tu từ và cái tài của tác giả .
TỪ TƯỢNG THANH
TỪ TƯỢNG HÌNH
CÁC BIỆN PHÁP
TU TỪ TỪ VỰNG

Vận dụng kiến thức để xác định giá trị sử dụng của
từ , phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong đoạn trích
hoặc trong văn bản  Tạo lập văn bản .
T?NG K?T T? V?NG
SO SÁNH
NHÂN HÓA
ĐIỆP NGỮ
HOÁN DỤ
ẨN DỤ
CHƠI CHỮ
NÓI GIẢM
NÓI TRÁNH
NÓI QUÁ
1. Ôn tập lại từ tượng thanh , từ tượng hình và các biện pháp tu từ .
2. Hoàn thành các bài tập còn lại.
3. Chuẩn bị bài : “ Tập làm thơ tám chữ “.
+ Sưu tầm các bài thơ tám chữ .
+ Tìm hiểu thể thơ .
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ

CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI
Kính chúc các thầy , cô mạnh khỏe