Bài 11. Tổng kết về từ vựng (Từ tượng thanh, tượng hình, một số phép tu từ từ vựng)

Bài 11 - Tiết 53
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
Trường THCS Trần Cao Vân
Giáo viên : Đoàn Thị Loan
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
1. Ôn lại khái niệm
Xác định những từ tượng hình và từ tượng thanh trong những từ sau
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh
Mô phỏng các âm thanh của tự nhiên, của con người...
Gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật.
-ào ào -linh tinh - ngật ngưỡng
- lui tới - lảo đảo -lanh lảnh
-lắc lư -choe choé - tuần tự
ư ử -thoăn thoắt - gập ghềnh
thướt tha - choang choang
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
1. Ôn lại khái niệm
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh
Mô phỏng các âm thanh của tự nhiên, của con người...
Gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật.
Tìm những tên loài vật là từ tượng thanh
- Mèo
- Bò
- Quạ
- Ve
- Chích chòe
- Cuốc
- Chèo bẻo
Bắt cô trói cột
- Tắc kè...
- Tu hú

Xác định từ tượng hình và giá trị sử dụng của chúng trong đoạn trích sau
Đám mây lốm đốm , xám như đuôi con sóc nối đuôi nhau bay quấn sát ngọn cây, lê thê đi mãi,bây giờ cứ loáng thoáng nhạt dần, thỉnh thoảng đứt quãng, đã lồ lộ đằng xa một bức vách trắng xoá
2. Bài tập
Mô tả hình ảnh đám mây một cách cụ thể và sống động
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
Đối chiếu sự vật ,sự việc này
với sự vật ,sự việc khác có nét
tương đồng làm tăng sức gợi
hình gợi cảm

Gọi tên sự, vật hiện tượng này
bằng tên sự vật ,hiện tượng
kháccó nét tương đồng với nó
nhằm tăng sức gợi hình , gợi
cảm trong diễn đạt
Gọi hoặc tả con vật ,cây cối,
đồ vật…bằng những từ ngữ
vốn được dùng để gọi hoặc tả
con người; làm cho thế giới
loài vật,cây cối, đồ vật …trở
nên gần gũi với con người,biểu
thị đượcnhững suy nghĩ,
tình cảm của con người
Là gọi tên sự vật, hiện tượng,
khái niệm bằng tên của sự vật ,
hiện tượng khác có quan hệ
gần gũi với nó nhằm tăng sức
gợi cảm, gợi hình ảnh cho sự
diễn đạt
Phóng đại mức độ , qui mô ,
tính chất của sự vật , hiện
tượng được miêu tả để nhấn
mạnh, gây ấn tượng, tăng
sức biểu cảm
Dùng cách diễn đạt tế nhị,
uyển chuyển, tránh gây cảm
giác quá đau buồn, ghê sợ,
nặng nề ; tránh thô tục thiếu
lịch sự.
Lặp lại từ ngữ hoặc cả câu
để làm nổi bật ý , gây cảm
xúc mạnh
Lợi dụng tính đặc sắc về nghĩa,
về âm của từ ngữ để tạo sắc
thái dí dỏm, hài hước làm câu
văn hấp dẫn , uyển chuyển
2 Bài tập
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau(trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)

Thà rằng liều một thân con
Hoa dù rã cánh lá còn xanh cây.
Thuý Kiều
Gia đình của Thuý Kiều
a)
Ẩn dụ
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
a)
Ẩn dụ
b)
So sánh
Trong như tiếng hạc bay qua ,
Đục như tiếng suối mới sa nửa vời.
Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,
Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa
Tiếng đàn của Thuý Kiều
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau(trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
a)
Ẩn dụ
b)
So sánh
c)
Nói quá
Làn thu thuỷ nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh,
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Làn thu thuỷ nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh,
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Thuý Kiều tài , sắc vẹn toàn
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau(trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
a)
Ẩn dụ
b)
So sánh
c)
Nói quá
d)
Nói quá
Gác kinh viện sách đôi nơi
Trong gang tấc lại gấp mười quan san.
Gác kinh viện sách đôi nơi
Trong gang tấc lại gấp mười quan san.
Cực tả sự xa cách giữa thân phận, cảnh ngộ của Thuý Kiều và Thúc Sinh
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau(trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
a)
Ẩn dụ
b)
So sánh
c)
Nói quá
d)
Nói quá
e)
Chơi chữ
Có tài mà cậy chi tài
Chữ tài liền với chữ tai một vần
Có tài mà cậy chi tài
Chữ tài liền với chữ tai một vần
Tài năng và tai hoạ nhiều lúc
đi liền với nhau
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau(trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau ( Trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)
2.(3) Phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu thơ sau
a)
Điệp ngữ
Còn trời còn nước còn non,
Còn cô bán rượu anh còn say sưa.
Thể hiện tình cảm của chàng trai mạnh mẽ mà kín đáo
Còn trời còn nước còn non,
Còn cô bán rượu anh còn say sưa.
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau ( Trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)
2.(3) Phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu thơ sau
a)
Điệp ngữ
b)
Nói quá
Gươm mài đá , đá núi cũng mòn,
Voi uống nước, nước sông phải cạn
Sự lớn mạnh của nghĩa quân Lam Sơn
Gươm mài đá , đá núi cũng mòn,
Voi uống nước, nước sông phải cạn
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau ( Trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)
2.(3) Phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu thơ sau
a)
Điệp ngữ
b)
Nói quá
c)
So sánh
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
Âm thanh của tiếng suối và cảnh rừng đêm trăng hiện lên sinh động
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau ( Trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)
2.(3) Phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu thơ sau
a)
Điệp ngữ
b)
Nói quá
c)
So sánh
d)
Nhân hoá
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ
Trăng trở thành người bạn tri âm tri kỉ với con người
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình và từ tượng thanh
a.Từ tượng hình
b. Từ tượng thanh

II. Một số phép tu từ từ vựng
1 Ôn lại các khái niệm
Tu từ
So sánh
Nhân hoá
Hoán dụ
Nói quá
Nói giảm/tránh
Điệp ngữ
Chơi chữ
Ẩn dụ
2 Bài tập
1(2). Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau ( Trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du)
2.(3) Phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu thơ sau
a)
Điệp ngữ
b)
Nói quá
c)
So sánh
d)
Nhân hoá
e)
Ẩn dụ
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.
Sự gắn bó của đứa con với người mẹ, đó là nguồn sống, nguồn nuôi dưỡng niềm tin của mẹ vào ngày mai
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.
Tổng kết từ vựng
Từ vựng
Cấu tạo
Tính chất
Nguồn gốc
Mở rộng
Nghĩa
Xin chân thành cảm ơn