Bài 11. Tổng kết về từ vựng (Từ tượng thanh, tượng hình, một số phép tu từ từ vựng)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ CHUYÊN ĐỀ
Cám ơn đời mỗi sớm mai thức dậy
Ta có thêm ngày nữ a để yêu thương
Giáo viên thực hiện: Lương Ngọc Thư
Năm học: 2013-2014
Tiết 53: TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
(tiếp theo)
I .Từ tượng thanh và từ tượng hình:
1. Khái niệm :
a.Từ tượng thanh :
b.Từ tượng hình :
Tiết 53: TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
(tiếp theo)
Tiết 53: TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
(tiếp theo)
2. Bài tập 2:
I .Từ tượng thanh và từ tượng hình:
1. Khái niệm :
a.Từ tượng thanh :
b.Từ tượng hình :
Bài tập 2: Nghe âm thanh đoán tên loài vật

Tác giả sử dụng các từ tượng hình làm cho hình
ảnh đám mây hiện lên một cách sinh động.
Giá trị gợi hình, gợi cảm của từ tượng hình.

Dỏm mõy l?m d?m xỏm nhu duụi con súc n?i
nhau bay qu?n sỏt ng?n cõy, lờ thờ di mói, bõy
gi? c? loỏng thoỏng nh?t d?n, th?nh tho?ng d?t
quóng, dó l? l? d?ng xa m?t b?c vỏch tr?ng toỏt.
3. Bài tập 3: Xác định từ tượng hình và giá trị sử dụng của chúng
loỏng thoỏng
lê thê
lồ lộ
lốm đốm
I .Từ tượng thanh và từ tượng hình:
1. Khái niệm :
a.Từ tượng thanh :
b.Từ tượng hình :
2. Bài tập 2:
3. Bài tập 3:
II.M?t s? phộp tu t? t? v?ng :
1. Khái niệm :
- So sánh - Nhân hóa - Ẩn dụ - Hoán dụ - Điệp ngữ - Chơi chữ
- Nói quá - Nói giảm, nói tránh
Tiết 53: TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
(tiếp theo)
THỂ LỆ CUỘC CHƠI
-Chia lớp thành 3 đội.
-Người đầu tiên sẽ được ưu tiên chọn ô câu hỏi.
-Chọn xong, sẽ được cho biết tên khái niệm cần trả lời và
chọn một bạn bất kì trả lời câu hỏi.
-Người được mời phải trả lời cho khái niệm ấy, nếu trả lời
đúng sẽ được chọn ô câu hỏi tiếp theo và chọn mời người
trả lời. Cứ như thế thực hiện cho đến hết các khái niệm.
-Đội nào có nhiều nhà thông thái hơn sẽ là đôi chiến thắng.
Lưu ý: Không mời chung đội trả lời.
TRÒ CHƠI: HỎI NHÀ THÔNG THÁI



L� d?i chi?u s? v?t, s? vi?c n�y v?i s? v?t, s? vi?c khỏc cú nột tuong d?ng, nh?m tang s?c g?i hỡnh, g?i c?m cho s? di?n d?t.
L� g?i tờn s? v?t, hi?n tu?ng n�y b?ng tờn c?a s? v?t, hi?n tu?ng khỏc cú nột tuong d?ng v?i nú, l�m tang s?c g?i hỡnh, g?i c?m,...
Là gọi hoặc tả đồ vật, cây cối, con vật bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi, tả người, nhằm làm cho thế giới ….
Là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm này bằng tên của sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi...
L� bi?n phỏp phúng d?i m?c d?, quy mụ, tớnh ch?t c?a s? vi?c, hi?n tu?ng nh?m nh?n m?nh, gõy ?n tu?ng tang s?c bi?u c?m.
L� bi?n phỏp tu t? dựng cỏch di?n d?t t? nh?, uy?n chuy?n, trỏnh gõy c?m giỏc dau bu?n ghờ s?, trỏnh thụ t?c, thi?u l?ch s?.
Là biện pháp lặp lại từ ngữ nhằm làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh...
Là lợi dụng đặc sắc về âm, nghĩa của từ ngữ tạo sắc thái dí dởm, hài hước, làm câu văn thêm hấp dẫn thú vị.
Chơi chữ
Điệp ngữ

Nói giảm
nói tránh
Nói quá

Hoán dụ
Ẩn dụ
So sánh
Nhân hóa
I .Từ tượng thanh và từ tượng hình:
1. Khái niệm :
a.Từ tượng thanh :
b.Từ tượng hình :
2. Bài tập:
3. Bài tập 3:
II.M?t s? phộp tu t? t? v?ng :
1. Khỏi ni?m:
Tiết 53: TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
(tiếp theo)
2.Bài tập 2,3:
Nối các cột với nhau cho hợp lí
Nối các cột với nhau cho hợp lí
Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ, ca dao điển hình:

Thà rằng liều một thân con
Hoa dù rã cánh lá còn xanh cây .
Ẩn dụ
- Hoa, cánh: chỉ Thúy Kiều và cuộc đời của nàng.
- Cây, lá: Chỉ gia đình Thúy Kiều và cuộc sống của họ .
í núi Ki?u bỏn mỡnh d? c?u gia dỡnh: L�m n?i b?t t?m lũng hi?u thu?n, gi�u d?c hy sinh c?a n�ng. D?ng th?i kh?c sõu n?i b?t h?nh c? th? xỏc v� tinh th?n c?a Thỳy Ki?u.
2.a
Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ, ca dao điển hình:
2.c. Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai.
3.a. Còn trời còn nước còn non
Còn cô bán rượu, anh còn say sưa.
3.b.Gươm mài đá, đá núi cũng mòn
Voi uống nước, nước sông phải cạn.
(Thảo luận nhóm 4HS-2 phút)
Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ, ca dao điển hình: (Thảo luận nhóm 4HS-2 phút)
2.c. Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai.
3.a. Còn trời còn nước còn non
Còn cô bán rượu, anh còn say sưa.
3.b.Gươm mài đá, đá núi cũng mòn
Voi uống nước, nước sông phải cạn.
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
100
105
110
115
120
Hết giờ
Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành họa hai .
ẨN DỤ
NHÂN HÓA
NÓI QUÁ
Hoa ghen
nét xuân sơn
Làn thu thủy
liễu hờn
Chân dung Thúy Kiều hiện lên thật ấn tượng.
Đó là vẻ đẹp của một tuyệt thế giai nhân, tài sắc vẹn toàn.
2.c
Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ,
ca dao điển hình:
Còn trời còn nước còn non,
Còn cô bán rượu anh còn say sưa.
Thể hiện tình cảm mạnh mẽ mà kín đáo của chàng trai.
điệp ngữ: còn.
CHƠI CHữ: say sưa.
Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ, ca dao điển hình:

3.a
G­¬m mµi ®¸, ®¸ nói còng mßn,
Voi uèng n­íc, n­íc s«ng ph¶i c¹n.
Diễn tả sinh động, gây ấn tượng mạnh về sự trưởng thành và khí thế lớn mạnh của nghĩa quân Lam Sơn.
Nói quá
Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ, ca dao điển hình:

3.b
Muốn làm nổi bật được nghệ thuật độc đáo của biện pháp tu từ, chúng ta cần lưu ý điều gì ?
MỘT SỐ LƯU Ý KHI PHÂN TÍCH CÁC BIỆN PHÁP TU TỪ
1) Xác định chính xác các biện pháp tu từ.
2) Phân tích tác dụng các biện pháp tu từ.
+ Giá trị biểu vật: vật, việc, cảnh, người hiện lên qua hình ảnh như thế nào? (Giá trị gợi hình)
+ Giá trị biểu cảm: Những cảm xúc, liên tưởng được gợi lên qua biện pháp tu từ (Giá trị gợi cảm)
3) Lập luận để khẳng định cái hay, độc đáo của các biện pháp tu từ và cái tài của tác giả .
Lưu ý: Cần đặt văn bản vào ngữ cảnh cụ thể.
B
I
M
U
Ả
C
Ể
Ô CHỮ GỒM 7 CHỮ CÁI
? ĐÂY LÀ GIÁ TRỊ MÀ PHÉP TU TỪ TỪ VỰNG NÀO CŨNG CÓ
5
Hết giờ
10
15
20
25
30
TỪ TƯỢNG THANH,
TỪ TƯỢNG HÌNH
CÁC BIỆN PHÁP
TU TỪ TỪ VỰNG

Vận dụng kiến thức để xác định giá trị sử dụng của
từ, phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong đoạn trích
hoặc trong văn bản  Tạo lập văn bản .
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
SO
SÁNH
ẨN
DỤ
NHÂN
HÓA
HOÁN
DỤ
ĐIỆP
NGỮ
CHƠI
CHỮ
NÓI
QUÁ
NÓI
GIẢM
NÓI
TRÁNH
1. Ôn tập lại từ tượng thanh, từ tượng hình và các biện pháp tu từ.
2. Hoàn thành các bài tập còn lại.
3. Chuẩn bị bài: “Tập làm thơ tám chữ”.
+ Tìm hiểu thể thơ.
+ Sưu tầm các bài thơ tám chữ.
+Tập làm một bài thơ 8 chữ về đề tài môi trường.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ

CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI
Kính chúc các thầy , cô mạnh khỏe