Bài 11. Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh

Nhiệt liệt chào mừng thầy cô!
KIỂM TRA BÀI CŨ

Nghị luận
Biểu cảm
Miêu tả

Tự sự

Nêu ý kiến đánh giá, bàn luận.

Bày tỏ tình cảm, cảm xúc
Trình bày diễn biến sự việc
Tái hiện trạng thái sự vật, con người
Trình bày diễn biến sự việc

B�y t? tỡnh c?m. C?m xỳc.

Nêu ý kiến đánh giá, bàn luận.
Tái hiện lại trạng thái vật, con người
Sắp xếp lại thứ tự cho đúng với mục đích của các kiểu văn bản trên?

tiết 44: Tập làm văn: tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh

Tuần 11, bài 11, tiết 44 tập làm văn
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I.Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
Xét VD (SGK)
Van b?n a: Cõy d?a Bỡnh D?nh
Văn bản b: Tại sao lá cây có màu xanh lục?
Huế
Mỗi văn bản trên trình bày, giới thiệu, giải thích điều gì?
-Van b?n a: trỡnh b�y l?i ớch c?a cõy d?a. L?i ớch ?y g?n v?i d?c di?m cõy d?a m� cõy khỏc khụng cú.
- Van b?n b: gi?i thớch v? ch?t di?p l?c l�m cho ta th?y lỏ cõy cú m�u xanh.
- Van b?n c: gi?i thi?u Hu? l� m?t trung tõm van húa ngh? thu?t l?n c?a Vi?t Nam v?i nh?ng d?c di?m tiờu bi?u riờng c?a Hu?.
Em thường gặp kiểu văn bản này ở đâu?
-Bản tin thời sự
(đài, báo, ti vi…)
-Lời đọc quảng cáo,
sản phẩm.
-Trên các tờ rơi, tạp chí.
-Trên băng rôn quảng cáo.
-Trong sách báo.
-Thư ngõ.
-Trên nhãn mác, đơn thuốc.
Trong các hội thảo khoa học.
Cách chế biến các món ăn…
S? ki?n lu l?t ? H� N?i thỏng 11 nam qua.
Về một sự kiện trong đời
sống hàng ngày.
Vai trò của văn bản thuyết minh:
Giới thiệu phim,
sách báo
Giới thiệu một danh
lam thắng cảnh.
Trình bày thí nghiệm
Hướng dẫn sử dụng.
Quảng cáo sản phẩm
( giới thiệu sản phẩm)
Giới thiệu về tác giả,
nhân vật, công trình
khoa học …
Cách chế biến
món ăn.
Trỡnh b�y, gi?i thi?u,
gi?i thớch s? ki?n
xó h?i .
Thông dụng và
thiết thực trong
mọi lĩnh vực đời sống.
Nhận xét vai trò của văn bản thuyết minh trong đời sống con người?
Tuần 11, bài 11, tiết 44 tập làm văn
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I.Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
Xét VD (SGK)


Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống.
2Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh.
Các văn bản “Cây dừa Bình Định”, “Tại sao lá cây có màu xanh lục”, “Huế” có thể coi là văn bản tự sự( hay miêu tả, biểu cảm, nghị luận) không? Vì sao? Chúng khác nhau ở chỗ nào?
Thảo luận nhóm (3p)
Các văn bản trên có những đặc điểm chung nào làm chúng trở thành một kiểu riêng?

Tự sự

Miờu t?
Biểu cảm
Nghị luận.

Thuyết minh
Trình bày diễn biến sự việc
Tái hiện trạng thái sự vật, con người.

Bày tỏ tình cảm, cảm xúc.

Nêu ý kiến đánh giá, bàn luận.
Giới thiệu, trình bày, giải thích đặc điểm, tính chất, nguyên nhân, phương pháp của sự vật hiện tượng.
Dựa vào đâu mà em biết các văn bản trên không phải là văn bản tự sự (hay miêu tả, biểu cảm, nghị luận)?

Vai trũ: Chỳng cung c?p tri th?c giỳp con ngu?i hi?u bi?t d?y d? v? s? v?t
N?i dung: Trỡnh b�y d?c di?m tiờu bi?u, tớnh ch?t, nguyờn nhõn c?a s? v?t, hi?n tu?ng.
Phuong phỏp: Trỡnh b�y, gi?i thi?u, gi?i thớch.
Ghi nhớ:Văn thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức( kiến thức) về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân,… của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích.
Qua tìm hiểu các VD trên , em hãy cho cô biết thế nào là văn bản thuyết minh?
Thảo luận nhóm(2p): Theo em, văn bản thuyết minh có kết hợp được với các yếu tố khác như tự sự, miêu tả và biểu cảm , nghị luận không? Vì sao?
?
Van b?n thuy?t minh cú k?t h?p du?c v?i cỏc y?u t? t? s?, miờu t?, bi?u c?m v� ngh? lu?n
Vì :Các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm , nghị luận có tác dụng làm cho người đọc, người nghe dễ hiểu, dễ nắm bắt được đặc điểm của đối tượng và có sức thuyết phục cao.
Nhận xét về những tri thức được sử dụng trong văn bản thuyết minh?
2Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh.

-Trình bày đặc điểm tiêu biểu của sự vật, hiện tượng


Nhận xét về ngôn ngữ trong văn bản thuyết minh?
2 Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh.
- Trình bày đặc điểm tiêu biểu của sự vật, hiện tượng
- Cung c?p tri th?c khỏch quan, xỏc th?c, h?u ớch cho con ngu?i.
-Ngụn ng? c?n du?c trỡnh b�y chớnh xỏc, rừ r�ng, ch?t ch?.

- Trình bày đặc điểm tiêu biểu của sự vật, hiện tượng.
Cung cấp những tri thức khách quan, xác thực, hữu ích cho con người.
Ngôn ngữ cần được trình bày chính xác, rõ ràng, chặt chẽ.

2/ Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh.
* Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức( kiến thức)về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân,… của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích.
* Tri thức trong văn bản thuyết minh đòi hỏi phải khách quan, xác thực, hữu ích cho con người.
* Văn bản thuyết minh cần được trình bày rõ ràng, chính xác, chặt chẽ và hấp dẫn.

Ghi nhớ:
Tuần 11, bài 11, tiết 44 tập làm văn
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I.Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
Xét VD (SGK)
2. D?c di?m c?a van b?n thuy?t minh:
*/ Ghi nhớ (SGK)
-Trình bày đặc điểm tiêu biểu của sự vật hiện tượng.
- Cung cấp tri thức khách quan.
- Ngôn ngữ chính xác, rõ ràng, chặt chẽ, hấp dẫn.
III/ Luyện tập
Luy?n t?p
II Luy?n t?p.
B�i t?p 1: Cỏc van b?n sau cú ph?i l� van b?n thuy?t minh khụng? Vỡ sao?
Kh?i nghia Nụng Van Võn
(1833 - 1835)
Nụng Van Võn l� tự tru?ng dõn t?c T�y, gi? ch?c Tri Chõu B?o L?c(Cao B?ng). Khụng ch?u n?i s? chốn ộp c?a tri?u dỡnh nh� Nguy?n, Nụng Van Võn cựng m?t s? tự tru?ng t?p h?p dõn chỳng n?i d?y [...]
Cu?c kh?i nghia lan kh?p mi?n nỳi Vi?t B?c v� m?t s? l�ng ngu?i Mu?ng, ngu?i Vi?t ? trung du. Nh� Nguy?n dó hai l?n c? d?o quõn l?n kộo lờn d�n ỏp, nhung khụng hi?u qu?. L?n th? ba (1835), quõn tri?u dỡnh t?n cụng d? d?i t? nhi?u phớa v� bao võy d?t r?ng. Nụng Van Võn ch?t trong r?ng. Cu?c kh?i nghia b? d?p t?t. ( L?ch s? 7)


Đây là văn bản thuyết minh vì nó cung cấp tri thức và bộ môn lịch sử

Là văn bản thuyết minh vì nó cung cấp tri thức về bộ môn sinh học
b. Con giun d?t
Giun d?t l� d?ng v?t cú d?t, g?m kho?ng 2500 lo�i, chuyờn s?ng ? vựng d?t ?m. D?u giun d?t cú co quan phỏt tri?n v� tron d? d�o chui trong d?t. Mỡnh giun d?t cú ch?t nh?n d? luụn u?t,gi?m ma sỏt khi chui trong lũng d?t, cú m�u rờu trờn lung khi s?ng trong rờu. Giun d?t cú s?c s?ng m?nh, dự b? ch?t d?t, nú v?n cú th? tỏi sinh.
Giun d?t cú tỏc d?ng d�o b?i l�m x?p d?t. Phõn giun d?t l� th? phõn bún r?t t?t cho th?c v?t. Giun d?t du?c s? d?ng l�m phuong ti?n x? lớ rỏc, l�m s?ch mụi tru?ng.
Giun d?t dựng d? chan nuụi gia sỳc. Ngu?i cung cú th? an giun d?t vỡ cú 70% lu?ng d?m trong co th?. Giun d?t cú th? dựng l�m thu?c ch?a b?nh. Giun d?t l� gi?ng v?t cú ớch ( theo bỏch khoa tri th?c th? k? XXI)
Bài tập 2: “Văn bản thông tin về ngày trái đất năm 2000” có phải là văn bản thuyết minh không? Ở văn bản này tác giả có dùng yếu tố thuyết minh không?Chỉ ra yếu tố thuyết minh và nêu tác dụng của nó?
“Văn bản thông tin về ngày trái đất năm 2000” là văn bản nghị luận. Trong văn bản này tác giả đã sử dụng yếu tố thuyết minh, liệt kê tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông bừa bãi →làm rõ tác hại ghê gớm của việc sử dụng bao bì ni lông và làm cho lời đề nghị có sức thuyết phục cao.

Tự sự

Miờu t?
Biểu cảm
Nghị luận.

Thuyết minh
Trình bày diễn biến sự việc
Tái hiện trạng thái sự vật, con người.

Bày tỏ tình cảm, cảm xúc.

Nêu ý kiến đánh giá, bàn luận.
Giới thiệu, trình bày, giải thích đặc điểm, tính chất, nguyên nhân, phương pháp của sự vật hiện tượng.
Trình bày hiểu biết về một số tác giả văn học em đã học ngữ văn 8 tập I.
Chuẩn bị bài: Ôn dịch thuốc lá:
Dặn dò:
Tìm hiểu một số văn bản thuyết minh trong đời
sống hàng ngày (đài, sách báo…)
Tuần 11, bài 11, tiết 44 tập làm văn
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I.vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
Xét VD (SGK)
2. Đặc điểm của văn bản thuyết minh:

*/ Ghi nhớ (SGK)
-Trình bày đặc điểm tiêu biểu của sự vật hiện tượng.
- Cung cấp tri thức khách quan.
- Ngôn ngữ chính xác, rõ ràng, chặt chẽ, hấp dẫn.
Chúc các thầy cô giáo sức khoẻ, hạnh phúc.
Chúc các thầy cô giáo sức khoẻ, hạnh phúc.
III/ Luyện tập