Bài 11. Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh

Chào mừng
các thầy cô
NÚI NGỰ
SÔNG HƯƠNG
CHÈ CUNG ĐÌNH
BÚN BÒ
BÚN CHẢ
CA HUẾ
NHÃ NHẠC CUNG ĐÌNG HUẾ
CẦU TRÀNG TIỀN
CHỢ ĐÔNG BA
CỔNG NGỌ MÔN
PHỐ CỔ HỘI AN
CHÙA THIÊN MỤ
DINH KHẢI ĐỊNH
a. Khởi nghĩa nông văn vân
(1833 - 1835)
Nông Văn Vân là tù trưởng dân tộc Tày, giữ chức tri châu Bảo Lạc ( Cao Bằng). Không chịu nổi sự chèn ép của triều đình nhà Nguyễn, Nông Văn Vân cùng một số tù trưởng tập hợp dân chúng nổi dậy. (.)
Cuộc khởi nghĩa lan khắp miền núi Việt Bắc và một số làng người Mường, người Việt ở trung du. Nhà Nguyễn đã hai lần cử những đạo quân lớn kéo lênđàn áp, nhưng không hiệu quả. Lần thứ ba (năm 1835), quân triều đình tấn công dữ dội từ nhiều phía và bao vây đốt rừng. Nông Văn Vân chết trong rừng. Cuộc khởi nghĩa bị dập tắt.
(Lịch sử 7)
-> Đây là văn bản thuyết minh. Vì văn bản cung cấp tri thức lịch sử khách quan, xác thực về Nông Văn Vân và cuộc khởi nghĩa của ông bằng hình thức trình bày, giới thiệu.
Cụ thể:

+ Những đặc điểm về xuất thân, về tính cách của Nông Văn Vân.

+ Về diễn biến cuộc khởi nghĩa do ông khởi xướng.
b. Con giun đất
Giun đất là động vật có đốt, gồm khoảng 2500 loài, chuyên sống ở vùng đất ẩm. Đầu giun đất có cơ phát triển và trơn để đào chui trong đất. Mình giun đất có chất nhờn để da luôn ướt, giảm ma sát khi chui trong đất. Giun đất có màu nâu khi ở trong lòng đất, có màu rêu trên lưng khi sống trong rêu. Giun đất có sức sống mạnh, dù bị chặt đứt, nó vẫn có thể tái sinh.
Giun đất có tác dụng đào bới làm xốp đất. Phân giun đất là thứ phân bón rất tốt cho thực vật. Giun đất được dùng làm phương tiện xử lí rác, làm sạch môi trường.
Giun đất dùng để chăn nuôi gia súc. Người cũng có thể ăn giun đất vì nó 70% lượng đạm trong cơ thể. Giun đất có thể dùng làm thuốc chữa bệnh. Giun đất là giống vật có ích.
(Theo Bách khoa tri thức thế kỉ XXI)
-> Đây là văn bản thuyết minh.
Vì: + Văn bản cung cấp cho người đọc tri thức về con giun đất bằng cách trình bày, giới thiệu, làm nổi bật những đặc điểm giống loài, đặc điểm sinh sống và những tác dụng mà giun đất mang lại.
+ Tri thức về đối tượng rất khách quan, xác thực.
+ Văn bản được trình bày rõ ràng, chính xác.
* Các yếu tố thuyết minh trong văn bản " Thông tin về ngày Trái đất năm 2000"
- Việc sử dụng bao bì ni lông có thể gây nguy hại đối với môi trường bởi đặc tính không phân huỷ của pla-xtíc.
- Theo các nhà khoa học, bao bì ni lông lẫn vào đất làm cản Trở quá trình sinh trưởng của các loài thực vật bị nó bao quanh, cản trở sự phát triển của cỏ dẫn đến hiện tương xói mòn ở các vùng đồi núi. Bao bì ni lông vứt xuống cống làm tắc các đường dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị về mùa mưa. Sự tắc nghẽn hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi chúng nuốt phải. Đặc biệt bao bì ni lông màu đựng thực phẩm làm ô nhiễm thực phẩm do chứa các kim loại như chì, ca-đi-mi gây tác hại cho não và là nguyên nhân gây ra ung thư phổi. Nguy hiểm nhất là khi các bao bì ni lông thải bỏ bị đốt, các khí độc thải ra đặc biệt là chất đi-ô-xin có thể gây ngộ độc, gây ngất, khó thở, nôn ra máu, ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, gây rối loạn chức năng, gây ung thư và các dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh.
-> Các yếu tố thuyết minh trong văn bản làm rõ tác hại của bao bì ni lông. Những kiến thức thuyết minh đó có tác dụng làm cho những lập luận của tác giả, làm cho bài văn nghị luận có sức thuyết phục và chặt chẽ hơn.
Vai trò của các yếu tố thuyết minh trong các văn bản
Làm cho câu chuyện, sự việc, nhân vật trở nên chân thực khách quan, làm tăng độ tin cậy cho câu chuyện
Làm nổi bật những đặc điểm, đặc tính của đối tượng
Làm căn cứ để người viết bộc lộ cảm xúc, tình cảm thông qua sự giới thiệu, trình bày.
Cung cấp tri thức khách quan về đối tượng, giúp con người có những hiểu biết về đối tượng một cách đúng đắn, đầy đủ.
Chào tạm biệt quý thầy cô
Chào tạm biệt quý thầy cô