Bài 11. Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh

Chào mừng các thầy cô giáo đến thăm lớp dự giờ !
Tiết 44 Bài 11
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
a. Văn bản CÂY DỪA BÌNH ĐỊNH
b. Văn bản TẠI SAO LÁ CÂY CÓ MÀU XANH LỤC
c. Văn bản HUẾ
Tiết 44 Bài 11
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
a. Văn bản CÂY DỪA BÌNH ĐỊNH
CÂY DỪA BÌNH ĐỊNH
Thân cây làm máng.
Cọng lá làm vách
Lá làm tranh.
Nước dừa để uống, để làm thức ăn, bánh kẹo.
…mang nhiều lợi ích và gắn bó với cuộc sống.
Tiết 44 Bài 11
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
Văn bản Cây dừa Bình Định trình bày, giới thiệu, giải thích điều gì?
+ Trình bày lợi ích riêng của cây dừa, cái riêng này gắn với những đặc điểm của cây dừa Bình Định.
a. Văn bản CÂY DỪA BÌNH ĐỊNH
b. Văn bản TẠI SAO LÁ CÂY CÓ MÀU XANH LỤC?
?
TẠI SAO LÁ CÂY
CÓ MÀU XANH LỤC?
Chất diệp lục trong lá cây có màu xanh lục vì nó hút các tia sáng có màu khác nhưng không thu nhận màu xanh lục và lại phản chiếu màu này, do đó mắt ta mới nhìn thấy màu xanh lục.
Nếu ta chiếu chất diệp lục của lá cây bằng nguồn
sáng màu đỏ, chất này sẽ thu nhận các tia màu đỏ, nhưng vì không có tia sáng màu xanh lục để
phản chiếu lại, nên ta nhìn vào lá cây chỉ thấy một
màu đen sì.
Tiết 44 Bài 11
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
? Văn bản tại sao lá cây có màu xanh lục trình bày, giới thiệu, giải thích điều gì?
a. Văn bản CÂY DỪA BÌNH ĐỊNH

+ Giải thích tác dụng của chất diệp lục đối với màu xanh đặc trưng của lá cây.
b. Văn bản TẠI SAO LÁ CÂY CÓ MÀU XANH LỤC?
+ Trình bày lợi ích riêng của cây dừa, cái riêng này gắn với những đặc điểm của cây dừa Bình Định.
c. Văn bản HUẾ
Tiết 44 Bài 11
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
? Văn bản Huế trình bày, giới thiệu, giải thích điều gì?
a. Văn bản CÂY DỪA BÌNH ĐỊNH

+ Giới thiệu Huế với tư cách là một trung tâm văn hóa nghệ thuật lớn của Việt Nam. Nơi có đặc điểm riêng độc đáo.
b. Văn bản TẠI SAO LÁ CÂY CÓ MÀU XANH LỤC?
b. Văn bản HUẾ
+ Trình bày lợi ích riêng của cây dừa, cái riêng này gắn với những đặc điểm của cây dừa Bình Định.
+ Giải thích tác dụng của chất diệp lục đối với màu xanh đặc trưng của lá cây.
Tiết 44 Bài 11
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
?Em thường gặp những văn bản đó ở đâu?
+ Khi cần có những hiểu biết khách quan về đối tượng ( sự vật, sự việc, sự kiện…) thì phải dùng văn bản thuyết minh.
? Hãy kể thêm một vài văn bản cùng loại mà em biết?

+ Các văn bản thuyết minh
Cầu Long Biên một nhân chứng lịch sử
Ca Huế trên Sông Hương.
...
2. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
? Trong thực tế, khi nào ta dùng các văn bản đó?
Tiết 44 Bài 11
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
Thảo luận theo bàn
+ Dãy bàn 1:
Các văn bản trên có thể xem là văn bản tự sự ( hay miêu tả, nghị luận, biểu cảm) không? Tại sao? Chúng khác các văn bản ấy ở chỗ nào?
+ Dãy bàn 2:
b) Các văn bản trên có những đặc điểm chung nào làm chúng thành một kiểu riêng?
+ Dãy bàn 3:
c) Các văn bản trên đã thuyết minh về đối tượng bằng những phương thức nào
2. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
SỰ KHÁC NHAU GIỮA VĂN BẢN THUYẾT MINH VỚI CÁC VĂN BẢN KHÁC
- Trình b�y s? vi?c, di?n bi?n, nh�n v?t, c?t truy?n.

- Trình b�y chi ti?t, c? th?. Gi�p ngu?i d?c hình dung ra s? v?t, con ngu?i.
Trình bày ý kiến, luận điểm
Thể hiện quan điểm của người viết bằng suy luận và lí lẽ…

- B?c l? c?m x�c ch? quan c?a ngu?i vi?t v? d?i tu?ng.
=> Văn bản thuyết minh: Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất,
nguyên nhân của các sự vật, hiện tượng…
Tiết 44 Bài 11
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
+ Dãy bàn 2:
b) Các văn bản trên có những đặc điểm chung nào làm chúng thành một kiểu riêng ?
2. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:
+ Tri thức trong văn bản thuyết minh khách quan, xác thực, hữu ích cho con người.

+ Trình bày những đặc điểm tiêu biểu của đối tượng.
Dãy bàn 3:
c) Các văn bản trên đã thuyết minh về đối tượng bằng những phương thức nào?
Trình bày, giới thiệu, giải thích.
Ngôn ngữ của các văn bản trên có đặc điểm gì?
Trình bày bằng ngôn ngữ chính xác, rõ ràng, chặt chẽ, hấp dẫn.
* Ghi nhớ ( SGK tr 117)
Tiết 44 Bài 11
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
II. LUYỆN TẬP
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
Đặc điểm của văn bản thuyết minh
* Ghi nhớ ( sgk tr 117)
Bài tập 1
Văn bản khởi nghĩa Nông Văn Vân là văn bản thuyết minh vì: Cung cấp kiến thức lịch sử, người thật, việc thật
Văn bản con giun đất là văn bản thuyết minh vì: Cung cấp kiến thức sinh vật,
Bài tập 3
=> Văn bản nghị luận đề xuất một hành động tích cực bảo vệ môi trường.
- Tác dụng : Làm người đọc, người nghe hiểu sâu về tác hại của bao bì ni lông, từ đó làm cho lời kêu gọi có sức thuyết phục hơn.
Bài tập 2
? Các văn bản khác như tự sự, nghị luận, biểu cảm, miêu tả có cần yếu tố thuyết minh không? Vì sao?
Trả Lời: - Các văn bản nghị luận, tự sự, biểu cảm, miêu tả cần có yếu tố thuyết minh.
- Vì :
+ Văn bản tự sự : Thuyết minh làm cho văn bản tự sự trở nên sinh động.
+ Văn bản miêu tả: Thuyết minh làm cho hình ảnh miêu tả nổi bật hơn.
+ Văn bản biểu cảm : Thuyết minh làm cho bài văn biểu cảm thêm sinh động và sâu sắc.
+ Văn bản nghị luận: Thuyết minh làm cho vấn đề nghị luận, luận điểm thuyết phục hơn.

Bài tập củng cố

Câu 1: Đặc điểm quan trọng để phân biệt văn bản
thuyết minh với các kiểu văn bản khác?
a. Cung cấp những tri thức hư cấu và sự vật, sự việc.
b. Cung cấp những tri thức mà người đọc suy luận ra
từ sự vật, sự việc.
c. Cung cấp những tri thức khách quan về sự vật,
sự việc giúp cho người đọc có thể hiểu đầy đủ về
sự vật, sự việc.
d. Cung cấp cho người đọc những tình cảm chủ quan
của người viết về sự vật, sự việc.
O
1:
Câu 2: Phương thức biểu đạt của văn bản thuyết minh là:
a. Giới thiệu, miêu tả
b. Biểu cảm, giải thích
c. Miêu tả, biểu cảm
d. Trình bày, giới thiệu, giải thích.
O
Bản đồ tư duy
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
Tìm đọc các văn bản thuyết minh.
Hoàn thành các bài tập còn lại.
soạn bài “Ôn dịch, thuốc lá”.
CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM
CHÚC CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM MẠNH KHỎE
CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM
CHÚC CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM MẠNH KHỎE