Bài 11. Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh

NGỮ VĂN 8
Tuần 11 - Tiết 44
I / Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:

TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH.
a/ Văn bản : Cây dừa Bình Định.
1/ Van b?n thuy?t minh trong d?i s?ng con ngu?i:
Văn bản: Cây dừa Bình Định trình bày điều gì?
CÂY DỪA BÌNH ĐỊNH
Thân cây làm máng.
Chõ đồ xôi
Lá làm tranh.
Nước và cùi dừa: để uống, để làm thức ăn, bánh kẹo.
Dừa…mang nhiều lợi ích và gắn bó với cuộc sống đối với con người.
Cọng lá làm vách
Gáo dừa
Tuần 11 - Tiết 44
I / Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:

Tập làm văn : TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN
BẢN THUYẾT MINH.
a/ Văn bản : Cây dừa Bình Định.
- Trình bày : Lợi ích của cây dừa gắn với đặc điểm của chúng, gắn bó với người dân Bình Định.
1/ Van b?n thuy?t minh trong d?i s?ng con ngu?i:
Tuần 11 - Tiết 44
I / Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:

Tập làm văn : TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN
BẢN THUYẾT MINH.
a/ Văn bản : Cây dừa Bình Định.
b/ Văn bản :Tại sao lá cây có màu xanh lục ?
1/ Van b?n thuy?t minh trong d?i s?ng con ngu?i:
Chất diệp lục trong lá cây có màu xanh lục vì nó hút các tia sáng có màu khác nhưng không thu nhận màu xanh lục và lại phản chiếu màu này, do đó mắt ta mới nhìn thấy màu xanh lục.
Nếu ta chiếu chất diệp lục của lá cây bằng nguồn
sáng màu đỏ, chất này sẽ thu nhận các tia màu đỏ, nhưng vì không có tia sáng màu xanh lục để
phản chiếu lại, nên ta nhìn vào lá cây chỉ thấy một
màu đen sì.
Tuần 11 - Tiết 44
I / Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:

Tập làm văn : TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN
BẢN THUYẾT MINH.
a/ Văn bản : Cây dừa Bình Định.
b/ Văn bản :Tại sao lá cây có màu xanh lục ?
1/ Van b?n thuy?t minh trong d?i s?ng con ngu?i:
- Giải thích về tác dụng của chất diệp lục làm cho người ta thấy lá cây có màu xanh.
Tuần 11 - Tiết 44
I / Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:

Tập làm văn : TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN
BẢN THUYẾT MINH.
a/ Văn bản : Cây dừa Bình Định.
b/ Văn bản :Tại sao lá cây có màu xanh lục ?
1/ Van b?n thuy?t minh trong d?i s?ng con ngu?i:
c/ Văn bản : Huế
Sông núi hài hòa
Công trình văn hóa nghệ thuật nổi tiếng

Văn bản HUẾ
Chùa Thiên Mụ
Lăng Khải Định
chùa Trúc Lâm
Cầu Tràng Tiền - Sông Hương - Huế
Công trình văn hóa nghệ thuật nổi tiếng
điện Hòn Chén
đài Vọng Cảnh
Cơm hến
bánh bèo Huế
bún bò Huế
Món ăn đặc sản Huế
Sản phẩm - nón lá Huế
Tuần 11 - Tiết 44
I / Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:

Tập làm văn : TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN
BẢN THUYẾT MINH.
a/ Văn bản : Cây dừa Bình Định.
b/ Văn bản :Tại sao lá cây có màu xanh lục ?
1/ Van b?n thuy?t minh trong d?i s?ng con ngu?i:
c/ Văn bản : Huế
- Giới thiệu : Huế như là một trung tâm văn hoá nghệ thuật lớn của Việt Nam với những đặc điểm tiêu biểu riêng của Huế.
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I/ VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
Văn bản thuyết minh trong đời sống con người.
Các văn bản này thường có ở trong sách báo, ti vi… quảng cáo về những đặc sản của từng địa phương; trong sách khoa học sinh vật; ….
+ Các sản phẩm tiêu dùng:
-Bản hướng dẫn sử dụng Ti vi, Tủ lạnh,…
-Đồ ăn, thức uống: nước giải khát, bánh kẹo, …. Đều có ghi xuất xứ, thành phần các chất làm nên, ngày sản xuất, hạn sử dụng, trọng lượng tịnh,…
+Du lịch: Trước cổng vào có bảng ghi giới thiệu lai lịch, sơ đồ danh lam thắng cảnh.
+Các bảng quảng cáo ngoài đường phố.
+Sách giáo khoa: Phần bìa sau.
+Phần chú thích ở các văn bản văn học.
Được sử dụng rộng rãi, phổ biến trong tất cả mọi lĩnh vực trong đời sống.
? Em thường gặp văn bản đó ở đâu ?
? Kể tên một số văn bản cùng loại mà em biết ?

Được sử dụng rộng rãi, tất cả mọi lĩnh vực trong đời sống, ngành nghề nào cũng cần đến.
Một số văn bản cùng loại:
-Giới thiệu về một danh lam thắng cảnh:
Vịnh Hạ Long
- Trình bày tiểu sử của một danh nhân :
Hồ Chí Minh.
- Giới thiệu một đồ vật:
Cây bút bi.
2/ Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:
- Câu 1 : Các văn bản trên có thể xem là văn bản tự sự ( hay miêu tả, nghị luận, biểu cảm) không ? Tại sao ? Chúng khác với các văn bản ấy ở chỗ nào ?
- Câu 2 : Các văn bản trên có những đặc điểm chung nào làm chúng trở thành một kiểu riêng ?
- Câu 3 : Các văn bản trên đã thuyết minh về đối tượng bằng những phương thức nào ? Ngôn ngữ của văn bản trên có đặc điểm gì ?
Câu 1: Các văn bản trên không thể xem là văn bản tự sự (Hay miêu tả, nghị luận , biểu cảm) Vì :
- Văn bản tự sự có cốt truyện , sự việc , diễn biến , nhân vật.
- Văn bản miêu tả : Miêu tả cụ thể sinh động giúp cho người đọc cảm thấy.
- Văn bản biểu cảm:Bộc lộ cảm xúc cá nhân.
- Văn bản nghị luận : Trình bày luận điểm , luận cứ.
Câu 2 : Văn bản trên có những đặc điểm chung : Trình bày đặc điểm tiêu biểu của sự vật , hiện tượng.
Câu 3 : Các văn bản trên đã thuyết minh đối tượng bằng phương thức : Trình bày, giải thích, giới thiệu . Ngôn ngữ của các văn bản trên có đặc điểm: Chính xác , rõ ràng, dễ hiểu.
So sánh hai đoạn văn
Đoạn văn 1 : Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ , áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ , để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm , và gãi rôm ở sống lưng cho , mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.
( Nguyên Hồng "Trong lòng mẹ" )
Đoạn văn 2 : Cả thế giới đang lo âu về nạn AIDS , chưa tìm ra giải pháp, thì nhiều nhà bác học, sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu đã lớn tiếng báo động : Ôn dịch thuốc lá đe doạ sức khoẻ và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS.
( Theo Nguyễn Khắc Viện )
II/ Luyện tập:
BT1: K? t�n m?t s? ki?u van b?n thuy?t minh d� h?c:
BT 2 : Ch? ra nh?ng y?u t? thuy?t minh trong m?t s? ki?u van b?n kh�c:
- Động Phong Nha
- Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử
- Ca Huế trên sông Hương
- Thông tin trái đất năm 2000
Văn bản " Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000" Thuộc văn bản nghị luận nhưng sử dụng yếu tố thuyết minh nói rõ tác hại của bao bì ni lông làm cho đề nghị có sức thuyết phục cao.
BT 3: : X�c d?nh d�ng van b?n thuy?t minh trong s? c�c van b?n cho tru?c:

BT4: � nghia ,t�c d?ng c?a v?n d? du?c n�u trong van b?n thuy?t minh:

a) Văn bản thuyết minh nhằm cung cấp cho người đọc những kiến thức về lịch sử. Cụ thể là cuộc khởi nghĩa của tù trưởng, chi trâu Bảo Lạc Nông Văn Vân
b) Văn bản thuyết minh nhằm cung cấp những kiến thức về khoa học sinh học. Cụ thể là nói về đặc điểm cuộc sống của loài giun đất.
Nhằm cung cấp tri thức khách quan về mọi lĩnh vực trong đời sống con người (Di tích lịch sử, di sản văn hóa , …) văn bản thuyết minh giúp người đọc dễ hiểu và có tính thuyết phục cao.
Bài tập trắc nghiệm
Chúc mừng bạn đã chọn đúng
Bạn đã chọn sai!
Bạn đã chọn sai!
Bạn đã chọn sai!
D. Có tính chính xác, cô đọng chặt chẽ và sinh động.
C. Có tính cá thể giàu hình ảnh
B. Có tính đa nghĩa và giàu cảm xúc.
A. Tính hình tu?ng giàu cảm xúc
Ngôn ngữ của văn bản thuyết minh có đặc điểm gì?
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Hướng dẫn chuẩn bị bài ở nhà :
Về học ghi nhớ và làm tất cả các bài tập.
Soạn bài :Ơn d?ch, thu?c l�
- D?c van b?n v� tìm hi?u ch� thích
-Tr? l?i c�u h?i :
+ D?u ph?y ? d?u d?.
+Thu?c l� de d?a s?c kh?e v� tính m?ng lồi ngu?i nhu th? n�o?
+T?i sao cịn g�y ?nh hu?ng d?n d?o d?c x� h?i.
+Tìm hi?u � nghia c?a van b?n.