Bài 11. Tập làm thơ tám chữ

Ngữ Văn 9
Bài 11. Tiết 54
Giáo viên: Cao Minh Anh
? Hãy quan sát bài thơ sau ?
? Bài thơ bên có mấy chữ ở mỗi câu ?
- Bài thơ có tám chữ ở mỗi câu
Tập làm thơ tám chữ
Tiết 54-Hoạt động ngữ văn: Tập làm thơ tám chữ
I- Nhận diện thể thơ tám chữ
Đọc các đoạn trích trong SGK trang 148+149
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? ( Thế Lữ-Nhớ rừng)
Mẹ cùng cha công tác bận không về Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học. Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,… ( Bếp lửa-Bằng Việt)
Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non Yêu biết mấy, những con đường ca hát Qua công trường mới dựng mái nhà son. ( Tố Hữu- Mùa thu mới)
Tiết 54-Hoạt động ngữ văn: Tập làm thơ tám chữ
I- Nhận diện thể thơ tám chữ
? Hãy nhận xét về số chữ trong mỗi câu, về số dòng ?
a/ Số chữ, số câu:
Số chữ: 8 chữ/dòng-câu
Số câu: phân theo từng khổ 4 câu hoặc theo đoạn ( không hạn định)
Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát 1 2 3 4 5 6 7 8
Mẹ cùng cha công tác bận không về Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học. Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc, ( Bếp lửa-Bằng Việt)
b/ Cách gieo vần:
? Hãy nhận xét về cách gieo vần trong thơ tám chữ qua các đoạn trích?
- Gieo vần chân ( tiếng cuối-tiếng thứ 8)
Mẹ cùng cha công tác bận không về Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học. Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc, ( Bếp lửa-Bằng Việt)
- Gieo liên tiếp ( liền kề)
Mẹ cùng cha công tác bận không về Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Tiết 54-Hoạt động ngữ văn: Tập làm thơ tám chữ
I- Nhận diện thể thơ tám chữ
a/ Số chữ, số câu:
b/ Cách gieo vần:
- Gieo gián cách
Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non Yêu biết mấy, những con đường ca hát Qua công trường mới dựng mái nhà son
c/ Cách ngắt nhịp:
? Hãy nhận xét về cách ngắt nhịp?
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Nhịp 1/7
Nhịp 3/5
Mẹ cùng cha công tác bận không về Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Nhịp 3/3/2
Nhịp 4/4
Cách ngắt nhịp tương đối đa dạng.
Ghi nhớ: Sgk ( trang 150).
Tiết 54-Hoạt động ngữ văn: Tập làm thơ tám chữ
II- Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ
? Hãy lựa chọn từ đã cho để điền thích hợp vào mục 1.II và 2.II ?
Hãy cắt đứt những dây đàn Những sắc tàn vị nhạt của Nâng đón lấy màu xanh hương Của ngày mai muôn thuở với
ca hát
bát ngát
ngày qua
muôn hoa
cũng mất
1
2
đất trời
tuần hoàn
Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua … Mà xuân hết, nghĩa là tôi Lòng tôi rộng, nhưng lượng đời cứ chật. … Nói làm chi rằng xuân vẫn Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại! … Nên bâng khuâng tôi tiếc cả … Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt…
Tiết 54-Hoạt động ngữ văn: Tập làm thơ tám chữ
II- Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ
? Hãy sửa từ sai trong câu thơ thứ ba trong bài Tựu trường của Huy Cận ?
rộn rã,
Giờ nao nức của một thời trẻ dại Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng cửa gương! Những chàng trai mười lăm tuổi Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc.
vào trường,
nhập trường,
tựu trường,
III- Thực hành làm thơ tám chữ
? Hãy chọn từ thích hợp để điền vào chỗ trống ?
Trời trong biếc không qua mây gơn trắng Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa Hoa lựu nở đầy một đỏ nắng Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay .
xa
vườn
qua
vùng
màu
trời
1
2
? Hãy làm tiếp một câu thơ thích hợp để điền vào chỗ trống ?
Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trường Con đường nhỏ tiếng nói cười rộn rã
Giờ đã xa rồi, lòng mãi vấn vương
Tình bạn ngày nào đầy ắp thân thương
Tiết 54-Hoạt động ngữ văn: Tập làm thơ tám chữ
III- Thực hành làm thơ tám chữ
Gv cho học sinh trình bày những câu thơ đã chuẩn bị ở nhà và tổ chức cho hs nhận xét, gv đánh giá theo mục 3.III
IV- Hướng dẫn hoạt động nối tiếp
- Giao bài tập cho hs: làm 1 bài thơ dài 16 câu về chủ đề thầy cô.
- Chuẩn bị bài mới tiết 56: Bếp lửa
2
Tình bạn ngày nào đầy ắp thân thương