Bài 11. Tập làm thơ tám chữ

NhiÖt liÖt chµo mõng thÇy c«
Tham dù tiÕt d¹y
M«n ng÷ v¨n - Líp 9A
tiÕt 87
TËp lµm th¬ t¸m ch÷
GV: Bïi ThÞ Hång L©m
I. Đặc điểm thể thơ tám chữ:
Là thể thơ mỗi dòng tám chữ, có cách ngắt nhịp rất đa dạng. Bài thơ tám chữ có thể gồm nhiều đoạn dài (số câu không hạn định), có thể được chia thành các khổ (thường mỗi khổ có bốn dòng) và phổ biến nhất là vần chân (được gieo liên tiếp hoặc gián cách).
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn a: Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Toả nắng xuống dòng sông lấp loáng (Nhớ con sông quê hương-Tế Hanh) Đoạn b Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới Nước bao vây cách biển nửa ngày sông Khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồng Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. (Quê hương - Tế Hanh- Ngữ Văn 8.)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn c:
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới
( Nhớ rừng- Thế Lữ- Ngữ văn 8)
Đoạn d:
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm bà chăm cháu học
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc.
( Bếp lửa- Bằng Việt- Ngữ văn 9.)
T×m hiÓu mét sè ®o¹n th¬ t¸m ch÷
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn a: Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Toả nắng xuống dòng sông lấp loáng (Nhớ con sông quê hương-Tế Hanh)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn a: Quê hương tôi /có con sông /xanh biếc Nước gương trong /soi tóc /những hàng tre Tâm hồn tôi /là một buổi trưa hè Toả nắng xuống /dòng sông lấp loáng (Nhớ con sông quê hương-Tế Hanh)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn a: Quê hương tôi /có con sông /xanh biếc Nước gương trong /soi tóc /những hàng tre Tâm hồn tôi /là một buổi trưa hè Toả nắng xuống /dòng sông lấp loáng (Nhớ con sông quê hương-Tế Hanh)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn b Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới Nước bao vây cách biển nửa ngày sông Khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồng Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. (Quê hương - Tế Hanh- Ngữ Văn 8.)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn b Làng tôi ở /vốn làm nghề /chài lưới Nước bao vây /cách biển /nửa ngày sông Khi trời trong /gió nhẹ /sớm mai hồng Dân trai tráng /bơi thuyền /đi đánh cá. (Quê hương - Tế Hanh- Ngữ Văn 8.)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn b Làng tôi ở /vốn làm nghề /chài lưới Nước bao vây /cách biển /nửa ngày sông Khi trời trong /gió nhẹ /sớm mai hồng Dân trai tráng /bơi thuyền /đi đánh cá. (Quê hương - Tế Hanh- Ngữ Văn 8.)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn c:
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới
( Nhớ rừng- Thế Lữ- Ngữ văn 8)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn c:
Nào đâu /những đêm vàng /bên bờ suối
Ta say mồi /đứng uống ánh trăng tan
Đâu những ngày /mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm /giang sơn ta đổi mới
( Nhớ rừng-Thế Lữ- Ngữ văn 8)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn c:
Nào đâu /những đêm vàng /bên bờ suối
Ta say mồi /đứng uống ánh trăng tan
Đâu những ngày /mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm /giang sơn ta đổi mới
( Nhớ rừng-Thế Lữ- Ngữ văn 8)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn d:
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm bà chăm cháu học
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc.
( Bếp lửa- Bằng Việt- Ngữ văn 9.)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn d:
Mẹ cùng cha /công tác bận /không về
Cháu ở cùng bà /bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm /bà chăm cháu học
Nhóm bếp lửa /nghĩ thương bà khó nhọc.
( Bếp lửa- Bằng Việt- Ngữ văn 9.)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Đoạn d:
Mẹ cùng cha /công tác bận /không về
Cháu ở cùng bà /bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm /bà chăm cháu học
Nhóm bếp lửa /nghĩ thương bà khó nhọc.
( Bếp lửa- Bằng Việt- Ngữ văn 9.)
Bài tập 1: Cây bên đường trụi lá đứng tần ngần Khắp xương nhánh chuyển một luồng . . . Và giữa vườn im hoa run sợ hãi. Bao nỗi phôi pha, khô héo rụng rời (Gió- Xuân Diệu) Chọn đáp án em cho là đúng nhất để điền vào chỗ còn thiếu. A, Gió mát C, Hớt hải B, Mê mải D, Tê tái
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
II. Thực hành tập làm thơ 8 chữ
tê tái
Bài tập 2:Tìm và điền từ thích hợp vào các đoạn thơ sau cho hoàn chỉnh:
a, Nét mong manh thấp thoáng cánh . . .
Cảnh cơ hàn nơi nước đọng . . .
Thú sán lạn mơ hồ trong . . .
Chí hăng hái ganh đua đời . . .
Tôi đều yêu, đều kiếm, đều say mê
b. Cứ để ta ngất ngư trên . . .
Trải niềm đau trên mảnh giấy mong manh
Đừng nắm lại, nguồn thơ ta . . .
Cả lòng ta trong mớ chữ lung linh
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Bài tập 2:Tìm và điền từ thích hợp vào các đoạn thơ sau cho hoàn chỉnh:
a, Nét mong manh thấp thoáng cánh . . .
Cảnh cơ hàn nơi nước đọng . . .
Thú sán lạn mơ hồ trong . . .
Chí hăng hái ganh đua đời . . .
Tôi đều yêu, đều kiếm, đều say mê
b. Cứ để ta ngất ngư trên . . .
Trải niềm đau trên mảnh giấy mong manh
Đừng nắm lại, nguồn thơ ta . . .
Cả lòng ta trong mớ chữ lung linh
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
hoa bay
bùn lầy
ảo mộng
náo động
vũng huyết
đang siết
Bài tập 3: Viết thêm một câu thơ để hoàn thiện khổ thơ tám chữ ?
a. Cành mùa thu đã mùa xuân nảy lộc
Hoa gạo nở rồi, nở đỏ bến sông
Tôi cũng khác tôi sau lần gặp trước
……………………………………...? b. Biết làm thơ chưa hẳn là thi sĩ
Như người yêu khác hẳn với tình nhân
Biển dù nhỏ không phải là ao rộng
…………………………….?

TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Bài tập 3: Viết thêm một câu thơ để hoàn thiện khổ thơ tám chữ ?
a. Cành mùa thu đã mùa xuân nảy lộc
Hoa gạo nở rồi, nở đỏ bến sông
Tôi cũng khác tôi sau lần gặp trước
Mà sông bình yên nước chảy theo dòng (Trước dòng sông- Đỗ Bạch Mai) b. Biết làm thơ chưa hẳn là thi sĩ
Như người yêu khác hẳn với tình nhân
Biển dù nhỏ không phải là ao rộng
Một cành đào chưa thể gọi mùa xuân
(Vô đề- Phạm Công Trứ)
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
III. Luyện tập
Làm thơ theo đề tài
Đề tài 1. Nhớ trường
Đề tài 2. Nhớ bạn
Đề tài 3. Con sông quê hương

TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Nhớ trường
Nơi ta đến hàng ngày quen thuộc thế
Sân trường mênh mông, nắng cũng mênh mông
Khăn quàng tung bay rực rỡ sắc hồng
Xa bạn bè, sao bỗng thấy bâng khuâng
Nhớ bạn
Ta chia tay nhau, phượng đỏ đầy trời.
Nhớ những ngày rộn rã tiếng cười vui
Và nhớ những đêm lửa trại tuyệt vời
Quây quần bên nhau long lanh lệ rơi
Con sông quê hương
Con sông quê ru tuổi thơ trong mơ
Giữa những hoàng hôn ngời lên ánh mắt
Gặp nhau hồn nhiên, nụ cười chân thật
Để ngày mai thao thức viết thành thơ
TIẾT 87:
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù quan t©m
gióp ®ì vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« gi¸o.
C¶m ¬n sù nhiÖt t×nh häc tËp cña c¸c em häc sinh

T«i xin tr©n träng c¶m ¬n ./.