Bài 11. Tập làm thơ tám chữ

Chào mừng quý thầy cô giáo
về dự giờ lớp 9A5 hôm nay !
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 1: Trong văn bản tự sự, để người đọc
( người nghe) phải suy nghĩ về một vấn đề nào đó,
người viết( người kể) phải làm gì?( 4 đ)
Câu 2: Tác dụng của yếu tố nghị luận trong văn
bản tự sự? ( 4 đ)
Câu 3: Hôm nay chúng ta tìm hiểu bài gì? Nội dung
gồm mấy phần? Đó là những nội dung gì? ( 4 đ)
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 1: Nghị luận bằng cách nêu ý kiến, nhận xét,
cùng những lí lẽ và dẫn chứng. ( 4 đ)
Câu 2: Làm cho câu chuyện thêm phần triết lí. ( 4 đ)
Câu 3:Tập làm thơ tám chữ.
Nhận diện thể thơ tám chữ.
Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ. ( 2 đ)
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Tiết 54:
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I. Nhận diện thể thơ tám chữ:
a/
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ?
Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?”
(Thế Lữ, Nhớ rừng)
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
b/
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?

( Bằng Việt – Bếp lửa)
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
c/
Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
Qua công trường mới dựng mái nhà son!
Yêu biết mấy, những bước đi dáng đứng
Của đời ta chập chững buổi đầu tiên
Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên”
(Tố Hữu – Mùa thu mới)
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
THẢO LUẬN NHÓM: ( 5 phút)
Nhóm 1, 4: Đoạn a.
Nhóm 2, 5: Đoạn b.
Nhóm 3, 6: Đoạn c
Câu 1: Nhận xét về số chữ trong mỗi dòng?
Câu 2: Tìm những từ ngữ có chức năng gieo
vần ở mỗi đoạn. Vận dụng kiến thức về vần
chân, vần lưng, vần liền, vần gián cách đã học
để nhận xét về cách gieo vần của từng đoạn.
Câu 3: Nhận xét về cách ngắt nhịp
- V?n:
+ Vần chân: l� v?n du?c gieo v�o cu?i dũng tho.
+ Vần lưng: là vần được gieo vào gi?a dòng thơ.
+ Gieo vần liền: là vần được gieo liên tiếp ở cuối các dòng thơ.
+ Gieo vần cách: là gieo các vần tách ra không liền nhau.
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Ví dụ:
L?ng t�m ta, t�m h?n luơn uu U?T
Luơn kh? h?n, ch?t NG?T v?i thuong DAU
T�m cay d?ng, kh? h?n c? ng�n SAU


Anh lớn lên vó ngựa cuốn về đâu
Gặp câu hát bên lòng giong ruổi mải
Đường đánh giặc trẩy xuôi về bến bãi.
Lí ngựa ô em hát đợi bên cầu.
Nhóm 1, 4: Đoạn a.
Nhóm 2, 5: Đoạn b.
Nhóm 3, 6: Đoạn c
Câu 1: Nhận xét về số chữ trong mỗi dòng?
Câu 2: Tìm những từ ngữ có chức năng gieo
vần ở mỗi đoạn. Vận dụng kiến thức về vần
chân, vần lưng, vần liền, vần gián cách đã học
để nhận xét về cách gieo vần của từng đoạn.
Câu 3: Nhận xét về cách ngắt nhịp
THẢO LUẬN NHÓM: ( 5 phút)
a/
“Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ?
Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?”
(Thế Lữ, Nhớ rừng)
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
a/
“Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ?
Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?”
(Thế Lữ, Nhớ rừng)

-> Vần chân- gieo vần liền
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
a/
“Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ?
Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?”
(Thế Lữ, Nhớ rừng)

-> Vần chân- gieo vần liền
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I. Nhận diện thể thơ tám chữ:
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
a/ Vần chân – gieo vần liền
Số chữ mỗi dòng: 8 chữ.
Số dòng mỗi đoạn: không hạn định. Chia khổ: mỗi khổ 4 dòng.
Vần:
b/
“ Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?

( Bằng Việt – Bếp lửa)
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
b/
“ Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?”

( Bằng Việt – Bếp lửa)

-> Vần chân – gieo vần liền
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
b/
“ Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?”

( Bằng Việt – Bếp lửa)

-> Vần chân – gieo vần liền
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I. Nhận diện thể thơ tám chữ:
Số chữ mỗi dòng: 8 chữ.
Số dòng mỗi đoạn: không hạn định. Chia khổ: mỗi khổ 4 dòng.
Vần:
a/ Vần chân – gieo vần liền
b/ Vần chân – gieo vần liền
c/
“Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
Qua công trường mới dựng mái nhà son!
Yêu biết mấy, những bước đi dáng đứng
Của đời ta chập chững buổi đầu tiên
Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên”
(Tố Hữu – Mùa thu mới)
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
c/
“Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
Qua công trường mới dựng mái nhà son!
Yêu biết mấy, những bước đi dáng đứng
Của đời ta chập chững buổi đầu tiên
tập làm chủ, tập làm người xây dựng
dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên.”
(Tố Hữu – Mùa thu mới)
-> Vần chân – gieo vần gián cách
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
c/
“Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
Qua công trường mới dựng mái nhà son!
Yêu biết mấy, những bước đi dáng đứng
Của đời ta chập chững buổi đầu tiên
Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên.”
(Tố Hữu – Mùa thu mới)
-> Vần chân – gieo vần gián cách
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I. Nhận diện thể thơ tám chữ:
Số chữ mỗi dòng: 8 chữ.
Số dòng mỗi đoạn: không hạn định. Chia khổ: mỗi khổ 4 dòng.
Vần:
a/ Vần chân – gieo vần liền
b/ Vần chân – gieo vần liền
c/ Vần chân – gieo gián cách
- Cách ngắt nhịp đa dạng.
* Ghi nhớ: SGK/ 150
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I. Nhận diện thể thơ tám chữ:
* Ghi nhớ: SGK/150
II. Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ:
Bài tập 1: Điền từ:
THI ĐIỀN TỪ NHANH
Mỗi tổ cử ra một bạn lên bảng ghi từ cần điền.
Khi ghi xong phải cầm phấn đưa tận tay cho bạn tiếp theo.
Phạm luật:
Người ngồi dưới lớp nói vọng lên cho bạn trên bảng.
Sửa từ của bạn lên trước.
Không trao phấn tận tay bạn tiếp theo.
1/ Tháp đổ

Hãy cắt đứt những dây đàn……….
Những sắc tàn vị nhạt của………..
Nâng đón lấy màu xanh hương……….
Của ngày mai muôn thuở với………….
(Tố Hữu)

ca hát
ngày qua
bát ngát
muôn hoa.
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I. Nhận diện thể thơ tám chữ:
* Ghi nhớ: SGK/150
II. Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ:
Bài tập 1: Điền từ:
(1): Ca hát.
(2): Ngày qua.
(3): Bát ngát.
(4): Muôn hoa.
2/ Vội vàng
Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi……………..;
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật.
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn ………..
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả…………;
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt (…)
( Xuân Diệu)
cũng mất
tuần hoàn
đất trời
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I. Nhận diện thể thơ tám chữ:
II. Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ:
Bài tập 1: Điền từ:
(1): Ca hát.
(2): Ngày qua.
(3): Bát ngát.
(4): Muôn hoa.
Bài tập 2: Điền từ:
(1): Cũng mất.
(2): Tuần hoàn.
(3): Đất trời.
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Bài tập 3: Đoạn thơ sau trong bàiTựu trường của Huy Cận đã bị chép sai ở câu thứ ba. Hãy chỉ ra chỗ sai, nói lí do và thử tìm cách sửa lại cho đúng.
Giờ náo nức của một thời trẻ dại
Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương!
Những chàng trai mười lăm tuổi rộn rã,
Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc.
( Huy Cận )
- Từ sai: rộn rã.
Lí do: Âm tiết cuối phải mang thanh bằng và
hiệp vần với từ “ gương” ở cuối câu trên.
Từ đúng: vào trường.
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I. Nhận diện thể thơ tám chữ:
II. Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ:
Tuổi học trò

Tuổi học trò hồn nhiên và năng động
Học đi đầu rồi mới tới chơi sau
Ngập tràn niềm tin , ngập tràn sức sống
Một tương lai tươi sáng đang chờ mong
Người là nắng ban mai hồng tỏa rạng
Là suối trong róc rách giữa rừng hoang
Là trăng sáng trong đêm hè thanh vắng
Là Hồng Hà êm ả chảy mênh mang

Con chẳng ví người là trời cao rộng
Vì mây cao có che nỗi tình người ?
Cũng chẳng nói người là bờ gió lộng
Vì nước nào đong đầy nỗi tình thương ?
CHA CON
TỔNG KẾT
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
D?i v?i b�i h?c ? ti?t n�y:
- Học thuộc nội dung bài . Học ghi nhớ sgk/150
- Xem lại ví dụ mẫu.
- T? s�ng t�c m?t b�i tho t�m ch?.
*D?i v?i b�i h?c ? ti?t ti?p theo:Luy?n t?p vi?t do?n
van cĩ s? d?ng y?u t? ngh? lu?n.
D?c k? van b?n: " L?i l?m v� s? bi?t on". Tr? l?i
c�u h?i SGK/160.
Th?c h�nh vi?t do?n van cĩ s? d?ng y?u t? ngh?
lu?n theo y�u c?u m?c 1, 2 SGK/161.
Cảm ơn quý thầy cô đã đến dự giờ tiết học này.
Chân thành cám ơn
Quý thầy cô
Các em học sinh.
&