Bài 11. Tập làm thơ tám chữ

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
TRƯỜNG THCS PHƯỚC MỸ TRUNG
LỚP 9/6




M«n: NGữ văn


GV: Lê Thị Hồng Thắm
Kiểm tra bài cũ
Xác định thể thơ của các ví dụ sau:
a. Đầu lòng hai ả tố nga
Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân
Mai cốt cách, tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười
Nguyễn Du – Truyện Kiều
b. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
Trích Chinh phụ ngâm khúc
c. Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà …
Xuân Quỳnh – Tiếng gà trưa
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá !
( Tế Hanh - Quê hương )
Tâp làm thơ tám chữ

TUẦN 11 Tiết 54
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới ?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng ?
Đâu những chiều lên láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ?
- Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu ?
(Thế Lữ, Nhớ rừng)

Đọc các đoạn thơ và trả lời câu hỏi:
a.
b. Mẹ cùng cha công tác bận không vê
Cháu ở cùng ba, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa ?
(Bằng Việt, Bếp lửa)
c. Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
Qua công trường mới dựng mái nhà son !

Yêu biết mấy, những bước đi dáng đứng
Của đời ta chập chững bước đầu tiên
Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên !
(Tố Hữu, Mùa thu mới)


Thơ tám chữ là thể thơ mỗi dòng tám chữ, có cách ngắt nhịp rất đa dạng. Bài thơ theo thể tám chữ có thể gồm nhiều đoạn dài (số câu không hạn định), có thể được chia thành các khổ (thường mỗi khổ bốn dòng) và có nhiều cách gieo vần nhưng phổ biến nhất là vần chân (được gieo liên tiếp hoặc gián cách)
Ghi nhớ

1. Đọc đoạn thơ trích trong bài Tháp đổ của Tố Hữu. Hãy điền vào
chỗ trống cuối các dòng thơ một trong các từ , , ,


Hãy cắt đứt những dây đàn . . .

Những sắc tàn vị nhạt của . . .

Nâng đón lấy màu xanh hương . . .

Của ngày mai muôn thuở với . . .
ca hát
bát ngát
ngày qua
muôn hoa
sao cho phù hợp.
II/ Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ



II/ Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ
2. Đoạn thơ sau trích trong bài Vội vàng của Xuân Diệu.
Hãy điền vào chỗ trống cuối các dòng thơ một trong các từ , ,
sao cho đúng vần.

Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua,
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi . . . . . . . . ;
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật.
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn . . . . . . . .
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại !
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả . . . . . . .
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt.
tuần hoàn
đất trời,
cũng mất,
II/ Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ
3. Đoạn thơ sau trong bài Tựu trường của Huy Cận
đã bị chép sai ở câu thứ ba. Hãy chỉ ra chỗ sai, nói
lí do và thử tìm cách sửa lại cho đúng.
rộn rã,
vào trường,
Giờ nao nức của một thời trẻ dại
Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương !
Những chàng trai mười lăm tuổi
Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc.
III/ Thực hành làm thơ tám chữ
Tìm những từ thích hợp (đúng thanh, đúng vần) để điền
vào chỗ trống trong khổ thơ sau:

Trời trong biếc không qua mây gợn sóng
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa
Hoa lựu nở đầy một........... đỏ nắng
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay......
(Theo Anh Thơ, Trưa hè)
vườn
qua.
Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ
III/ Thực hành làm thơ tám chữ
2. Khổ thơ sau còn thiếu một câu. Hãy làm thêm câu cuối sao cho đúng
vần, hợp với nội dung cảm xúc từ ba câu trước.

Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ
Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trường
Con đường nhỏ tiếng nói cười rộn rã
.........................................................
Nghe thân thương như chim hót trong vườn.
GIỚI THIỆU MỘT SỐ BÀI THƠ THUỘC THỂ THƠ TÁM CHỮ
Sân trường vắng nhặt cành hoa phượng đỏ
Cầm trên tay nhắc kỉ niệm ngày thơ
Bao yêu thương góp nhặt đến bây giờ
Bao nhung nhớ khắc đầy trong hoài niệm.

V.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc lòng ghi nhớ, cho ví dụ.
Sưu tầm một số bài thơ tám chữ.
Tập làm bài thơ tám chữ không giới hạn số câu về trường lớp, bạn bè.
Làm tiếp bài tập 3 SGK trang 151 chuẩn bị tiết 91-92 : Tập làm thơ tám chữ (tiếp theo)
Soạn bài: Trả bài kiểm tra văn – xem lại câu hỏi, tự nhận xét ưu khuyết điểm của bản thân
BUỔI HỌC KẾT THÚC
TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN THẦY CÔ