Bài 11. Sán lá gan

Khác với ruột khoang, giun dẹp có đối xứng hai bên và cơ thể dẹp theo chiều lưng bụng. Chúng gồm: sán lông (sống tự do); sán lá và sán dây (sống kí sinh)
Quan sát tranh và xem băng:
Cấu tạo của sán lông
A- Hình ảnh sán lông
B- Sơ đồ cấu tạo sán lông
1. Thùy khứu giác;
2. Mắt;
3. Miệng;
4. Nhánh ruột
I. Sán lông (sống tự do)
Trình bày đặc điểm cấu tạo sán lông?
- Cơ thể sán lông hình lá, có lông bơi để di chuyển.
- Có hai mắt đen; miệng → nhánh ruột, chưa có hậu môn
II. Sán lá gan (sống kí sinh)
Cấu tạo sán lá gan
1. Giác bám
2. Miệng
3. Nhánh ruột
4. Cơ quan sinh dục lưỡng tính
I. Sán lông (sống tự do)
1. Nơi sống, cấu tạo và di chuyển
Câu hỏi: Sán lá gan kí sinh ở đâu?
- Sán lá gan kí sinh ở gan, mật của trâu, bò
- Sán lá gan kí sinh ở gan, mật của trâu, bò
Trình bày về đặc điểm, cấu tạo của
sán lá gan?
+ Cơ thể có hình lá, dẹp, dài 2 – 5 cm
+ Mắt và lông bơi tiêu giảm nhưng giác bám phát triển
- Cơ thể có hình lá, dẹp, dài 2 – 5 cm
- Mắt và lông bơi tiêu giảm nhưng giác bám phát triển
Cách di chuyển của sán lá gan?
Chui rúc luồn lách trong môi trường kí sinh
Di chuyển: Chui rúc luồn lách trong môi trường kí sinh
II. Sán lá gan (sống kí sinh)
I. Sán lông (sống tự do)
1. Nơi sống, cấu tạo và di chuyển
2. Dinh dưỡng
Trình bày đặc điểm dinh dưỡng của sán lá gan?
Miệng hút chất dinh dưỡng, đưa vào hai nhánh ruột, phân thành nhiều nhánh nhỏ, vừa tiêu hóa vừa dẫn chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể → chưa có hậu môn
Miệng hút chất dinh dưỡng, đưa vào hai nhánh ruột, phân thành nhiều nhánh nhỏ, vừa tiêu hóa vừa dẫn chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể → chưa có hậu môn
3. Sinh sản

Trình bày đặc điểm của cơ quan sinh dục của sán lá gan?
a. Cơ quan sinh dục
Sán lá gan lưỡng tính, phần lớn có cấu tạo
dạng ống và phát triển chằng chịt
Sán lá gan lưỡng tính, phần lớn có cấu tạo dạng ống và phát triển chằng chịt
Hãy chọn trong cụm từ: bình thường, tiêu giảm, phát triển … để điền vào bảng cho thích hợp và giải thích ý nghĩa ngắn gọn của hiện tượng ấy
Phát triển
Phát triển
Bình thường
Phát triển
Phát triển
Phát triển
Tiêu giảm
Thích nghi với kí sinh
Bình thường
Tiêu giảm
Do kí sinh, không
di chuyển
Để bám vào vật chủ
Đẻ nhiều theo quy luật của số lớn ở động vật kí sinh
Đồng hóa chất
dinh dưỡng
II. Sán lá gan (sống kí sinh)
I. Sán lông (sống tự do)
Quan sát sơ đồ, đọc thông tin trình bày
vòng đời của sán lá gan
1.Trứng sán
lá gan
2. Ấu trùng
lông
3. Ấu trùng
trong ốc
4. Ấu trùng
có đuôi
5. Kén sán
6. Sán trưởng thành ở gan bò
b. Vòng đời
3. Sinh sản
a. Cơ quan sinh dục
2. Dinh dưỡng
Nơi sống, cấu tạo và
di chuyển
II. Sán lá gan (sống kí sinh)
I. Sán lông (sống tự do)
b. Vòng đời
3. Sinh sản
a. Cơ quan sinh dục
2. Dinh dưỡng
Nơi sống, cấu tạo và
di chuyển
Hãy cho biết vòng đời sán lá gan sẽ bị ảnh hưởng như thế nào nếu trong thiên nhiên xảy ra các tình huống sau:
+ Trứng sán lá gan không gặp nước
+ Ấu trùng nở không gặp cơ thể ốc thích hợp
+ ỐC chứa vật kí sinh bị động vật khác ăn thịt mất
+ Kén sáng bám vào rau, bèo … chờ mãi mà không gặp trâu bò ăn phải
- Sán lá gan thích nghi với phát tán nòi giống như thế nào
> Ấu trùng phát triển qua nhiều vật chủ trung gian và có khả năng sinh sản làm thế hệ sau tăng lên nhiều, đẻ số lượng trứng nhiều
I. Sán lông (sống tự do)
- Cơ thể sán lông hình lá, có lông bơi để di chuyển.
- Có hai mắt đen; miệng → nhánh ruột, chưa có hậu môn
II. Sán lá gan (sống kí sinh)
1. Nơi sống, cấu tạo và di chuyển
- Sán lá gan kí sinh ở gan, mật của trâu, bò
- Cơ thể có hình lá, dẹp, dài 2 – 5 cm
- Mắt và lông bơi tiêu giảm nhưng giác bám phát triển
Di chuyển: Chui rúc luồn lách trong môi trường kí sinh
2. Dinh dưỡng
Miệng hút chất dinh dưỡng, đưa vào hai nhánh ruột, phân thành nhiều nhánh nhỏ, vừa tiêu hóa vừa dẫn chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể → chưa có hậu môn
3. Sinh sản

a. Cơ quan sinh dục
Sán lá gan lưỡng tính, phần lớn có cấu tạo dạng ống và phát triển chằng chịt
b. Vòng đời
1.Trứng sán
lá gan
2. Ấu trùng
lông
3. Ấu trùng
trong ốc
4. Ấu trùng
có đuôi
5. Kén sán
6. Sán trưởng thành ở gan bò
*DẶN DÒ: Tìm hiểu đặc điểm cấu tạo của sán lá máu, sán bã trầu, sán dây; hoàn thành bảng
“Một số đặc điểm của đại diện giun dẹp