Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

Các thầy cô cùng các em
về dự hội giảng
Các thầy cô cùng các em
về dự hội giảng
GV: Vũ Thị Hương - Trường THCS Văn Hội - Ninh Giang - Haỉ Dương
Ngày 05 tháng 11 năm 2008
Ngữ văn
Kiểm tra bài cũ:
Đọc hai khổ đầu bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" và nêu cảm nhận của em về hai khổ thơ đó.
Ngữ văn
Tiết 52 - Văn bản: Đoàn thuyền đánh cá
(Huy Cận)
Phân tích:
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển
Cảnh đoàn thuyền đánh cá được miêu tả như thế nào, em hãy tìm những câu thơ đó ?
"Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng."
Để miêu tả đoàn thuyền đánh cá trên biển, tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào ? Qua đó em cảm nhận được gì về đoàn thuyền đánh cá trên biển ?
Nghệ thuật đảo từ, dùng các động từ mạnh thể hiện sự chuyển động mau lẹ, nhịp nhàng, con thuyền đã hòa hợp với thiên nhiên, sánh ngang tầm với vũ trụ, chế ngự thiên nhiên, làm chủ thiên nhiên và làm chủ chính mình.
a, Hình ảnh đoàn thuyền
Ngữ văn
Tiết 52 - Văn bản: Đoàn thuyền đánh cá
(Huy Cận)
Phân tích:
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển
a, Hình ảnh đoàn thuyền
b, Con người lao động trên biển
Vẻ đẹp của con người lao động được miêu tả qua những hình ảnh thơ nào ?
"Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao."
"Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng."
Đoạn thơ trên đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật nào và tác dụng của nó là gì ?
Dùng nhiều động từ mạnh thể hiện được khí thế hăng say lao động và vẻ đẹp của những con người làm chủ biển cả, làm chủ chính mình.
Ngữ văn
Tiết 52 - Văn bản: Đoàn thuyền đánh cá
(Huy Cận)
Phân tích:
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển
a, Hình ảnh đoàn thuyền
b, Con người lao động trên biển
c, Vẻ đẹp của các loài cá trên biển
Em hãy tìm những câu thơ miêu tả vẻ đẹp của các loài các trên biển?
"Cá thu biển Đông như đoàn thoi."
"Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng."
"Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,"
"Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe."
"Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông."

Vẻ đẹp của các lọài cá ấy được miêu tả bằng các biện pháp nghệ thuật nào, qua đó em cảm nhận được gì?
Biện pháp so sánh, nhân hóa kết hợp với nhiều hình ảnh tráng lệ, vẽ lên bức tranh về loài cá sinh động. Bằng trí tưởng tượng phong phú kết hợp với các mầu sắc của thiên nhiên làm cho chúng trở lên đẹp hơn với những gì vốn có của nó.
Ngữ văn
Tiết 52 - Văn bản: Đoàn thuyền đánh cá
(Huy Cận)
Phân tích:
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển
a, Hình ảnh đoàn thuyền
b, Con người lao động trên biển
c, Vẻ đẹp của các loài cá trên biển
d, Cảnh đoàn thuyền trở về
Cảnh đoàn thuyền trở về được miêu tả qua những câu thơ nào ?
"Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi."
Hình ảnh "Câu hát căng buồm với gió khơi" được lặp lại ở khổ 1 có ý nghĩa như thế nào ?
Đó là điệp ngữ có tác dụng nhấn mạnh, kết thúc cuộc hành trình của đoàn thuyền ra đi từ lúc hoàng hôn, trở về trong lúc bình minh với một tư thế chiến thắng của người làm chủ thiên nhiên, làm chủ biển cả và làm chủ chính mình.
Ngữ văn
Tiết 52 - Văn bản: Đoàn thuyền đánh cá
(Huy Cận)
Phân tích:
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển
a, Hình ảnh đoàn thuyền
b, Con người lao động trên biển
c, Vẻ đẹp của các loài cá trên biển
d, Cảnh đoàn thuyền trở về
Bài thơ tạo được âm hưởng vừa khỏe khoắn sôi nổi lại vừa phơi phới, bay bổng. Góp phần tạo nên âm hưởng ấy là các yếu tố lời thơ, nhịp điệu, vần. Lời thơ dõng dạc, điệu thơ như khúc hát say mê, hào hứng, phơi phới (4 lần điệp từ "hát"). Cách gieo vần trong bài thơ biến hóa, linh hoạt, các vần trắc xen lẫn vần bằng, vần liền xen với vần cách. Các vần trắc tạo sức dội, sức mạnh, các vần bằng tạo sự vang xa, bay bổng, tạo nên những vần thơ khoáng đạt, kì vĩ, phơi phới niềm vui.
Về âm hưởng bài thơ:
Bài thơ là những bức tranh đẹp, rộng lớn kế tiếp nhau về hình ảnh thiên nhiên và đoàn thuyền đánh cá. Thiên nhiên như một người bạn thân thiết, đồng hành cùng cuốc sống của con người. Hình ảnh người lao động trong bài thơđược sáng tạo với cảm hứng lãng mạn, thể hiện niềm tin, niềm vui trước cuộc sống mới. Đoàn thuyền đánh cá là một bài thơ hay, thể hiện rõ nét sự thay đổi của hồn thơ Huy Cận sau Cách Mạng.
Về nội dung bài thơ:
*) Bài thơ đoàn thuyền đánh cá đã khắc họa nhiều hình ảnh đẹp,
tráng lệ thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người lao động.
Bộc lộ niềm vuiniềm tự hào của nhà thơ trước đất nước và cuộc sống.
*) Bài thơ có nhiều sáng tạo trong việc xây dựng các hình ảnh bằng
liêntưởng, tưởng tượng phong phú, độc đáo có âm hưởng khỏe khoắn,
hào hùng,
lạc quan.

Ghi nhớ:
Luyện tập:
Đọc thuộc một đoạn thơ mà em thích. Nêu cảm nhận của em về đoạn thơ đó.
Ngữ văn
Tiết 52 - Văn bản: Đoàn thuyền đánh cá
(Huy Cận)
Phân tích:
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển
a, Hình ảnh đoàn thuyền
b, Con người lao động trên biển
c, Vẻ đẹp của các loài cá trên biển
d, Cảnh đoàn thuyền trở về
Bài thơ tạo được âm hưởng vừa khỏe khoắn sôi nổi lại vừa phơi phới, bay bổng. Góp phần tạo nên âm hưởng ấy là các yếu tố lời thơ, nhịp điệu, vần. Lời thơ dõng dạc, điệu thơ như khúc hát say mê, hào hứng, phơi phới (4 lần điệp từ "hát"). Cách gieo vần trong bài thơ biến hóa, linh hoạt, các vần trắc xen lẫn vần bằng, vần liền xen với vần cách. Các vần trắc tạo sức dội, sức mạnh, các vần bằng tạo sự vang xa, bay bổng, tạo nên những vần thơ khoáng đạt, kì vĩ, phơi phới niềm vui.
Về âm hưởng bài thơ:
Bài thơ là những bức tranh đẹp, rộng lớn kế tiếp nhau về hình ảnh thiên nhiên và đoàn thuyền đánh cá. Thiên nhiên như một người bạn thân thiết, đồng hành cùng cuốc sống của con người. Hình ảnh người lao động trong bài thơđược sáng tạo với cảm hứng lãng mạn, thể hiện niềm tin, niềm vui trước cuộc sống mới. Đoàn thuyền đánh cá là một bài thơ hay, thể hiện rõ nét sự thay đổi của hồn thơ Huy Cận sau Cách Mạng.
Về nội dung bài thơ:
Các thầy cô cùng các em
về dự hội giảng
Các thầy cô cùng các em
về dự hội giảng