Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

Chào mừng các thầy cô giáo
đến dự hội thảo thiết kế GAĐT
Ngữ văn Tiết 51
Đoàn thuyền đánh cá
( Huy Cận)
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1, Tác giả.
- Trước Cách mạng tháng Tám là thi sĩ xuất sắc của phong trào thơ mới.
- Sau Cách mạng tháng Tám giữ nhiều trọng trách trong chính quyền Cách mạng đồng thời là một nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam.
2, Tác phẩm.
Bài thơ được viết giữa năm 1958.
3, Giải nghĩa từ.
? Hãy cho biết bài thơ sáng tác năm nào và hoàn cảnh đất nước ta khi đó?
Dựa vào sách giáo khoa hãy giải nghĩa các từ khó ?
? Hãy nêu những hiểu biết của mình về tác giả Huy Cận ?
Đoàn thuyền đánh cá
II. Đọc - Hiểu văn bản.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
2, Bố cục.
- Phần 1: Hai khổ thơ đầu: Cảnh đoàn thuyền ra khơi và tâm trạng của người đi biển.
- Phần 2: Bốn khổ thơ tiếp theo: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
- Phần 3: Khổ thơ cuối: Cảnh đoàn thuyền trở về.
1, Đọc.
? Văn bản được chia làm mấy phần, và hãy chỉ ra nội dung của mỗi phần đó ?
Đọc với giọng vui, phấn chấn, nhịp vừa phải. ở những khổ hai, ba và bảy giọng đọc cần cao lên một chút và nhịp cũng nhanh hơn.
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!

Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng




Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé,
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.

Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lòng mẹ,
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng,
Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.

Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
Đoàn thuyền đánh cá
II. Đọc - Hiểu văn bản.
3, Phân tích.
a, Cảnh đoàn thuyền ra khơi và tâm trạng của người đi biển.
* Cảnh đoàn thuyền ra khơi.
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
? Đoàn thuyền ra khơi vào thời gian nào ?
? Cảnh hoàng hôn trên biển được miêu tả qua những từ ngữ nào?
? Để miêu tả khung cảnh TN đó Tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ nào? Tác dụng?
Liên tưởng, so sánh, nhân hoá
-Hoàng hôn trên biển đẹp rực rỡ.
-Vũ trụ như một ngôi nhà lớn, ngôi nhà vĩ đại ấy bước vào thời kỳ nghỉ ngơi.
? Qua 2 câu thơ em có cảm nhận gì về cảnh đoàn thuyền ra khơi?
Đoàn thuyền ra khơi trong thời điểm biển về đêm. Cảnh biển vừa đẹp, vừa rộng lại vừa gần gũi, ấm áp với con người.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
Đoàn thuyền đánh cá
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
1, Cảnh đoàn thuyền ra khơi và tâm trạng của người đi biển.
* Cảnh đoàn thuyền ra khơi
* Tâm trạng của người đi biển
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
- Có sự đối lập giữa vũ trụ và con người: Vũ trụ nghỉ ngơi >< con người lao động -> Làm nổi bật tư thế lao động của con người trước biển cả.(đánh cá về đêm mới có hiệu quả)
- Tác giả đã tạo ra một hình ảnh thật khoẻ khoắn, mạnh mẽ, là sự gắn kết ba sự vật hiện tượng: cánh buồm, gió khơi, câu hát -> niềm vui, sự phấn chấn tiếng hát của niềm tin,yêu đời của người lao động.
Con người ra khơi trong tâm trạng náo nức, khí thế lạc quan phấn khởi. điều đó đã trở thành sức mạnh cùng gió biển làm căng cánh buồm để con thuyền lướt sóng ra khơi.
? Trong khung cảnh hoàng hôn rực rỡ con người và đoàn thuyền đã làm gì ?
? ở đây có sự đối lập giữa vũ trụ và con người hãy chỉ ra sự đối lập đó ? Nêu tác dụng ?
? Từ "lại" thể hiện ý gì ?
? Phân tích hình ảnh thơ "Câu hát căng buồm cùng gió khơi"? (Tiếng hát diễn tả điều gì?)
? Qua khổ thơ đầu, em hiểu gì về tâm trạng của người lao động?
Đoàn thuyền đánh cá
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc lòng bài thơ " Đoàn thuyền đánh cá"
Phân tích cảnh thiên nhiên và cảnh lao động của người dân chài trên biển.
Xin trân trọng cảm ơn!