Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự giờ - thăm lớp !
Nhiệt liệt chào mừng các
thầy cô giáo về dự giờ Ngữ Văn

Giáo viên: Nguyễn Thị Minh Loan

Học sinh Lớp 9b
Trái Đất ba phần tư nước mắt
Ta đi như giọt lệ giữa không gian.
Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài
Trời mỗi ngày lại sáng
Tập thơ “Trời mỗi ngày lại sáng” của Huy Cận, xuất bản 1958. Gồm 3 phần. "Tập thơ vùng mỏ" nói về những người công nhân đã đấu tranh và ngã xuống trước mũi súng của chủ Pháp; về những sự "đổi thịt thay da" của vùng mỏ khi công nhân giành được quyền làm chủ của mình. Trong “Trời mỗi ngày lại sáng" có cảm xúc vũ trụ, có những kỉ niệm và tâm tình về những năm kháng chiến; có cảm nhận của nhà thơ trước cuộc sống mới ở Miền Bắc, cuộc đấu tranh của nhân dân Miền Nam trong những ngày đất nước còn bị chia cắt. "Biển rộng sông dài" ghi lại cảm xúc của tác giả trên đất bạn Liên Xô và Trung Quốc.

TIẾT 51
ĐOàn Thuyền Đánh cá
Huy Cận

Tác giả: 1919- 2005
Huy C?n (1919- 2005), quờ ? Huy?n Huong Son- H� Tinh. Nh� tho tiờu bi?u trong phong tr�o Tho M?i, v?i t?p "L?a Thiờng" (1940). Ông tham gia cách mạng từ trước 1945. Sau cách mạng tháng 8, ông là nhà thơ cách mạng đã có đóng góp lớn cho nền Văn học nước nhà.Ông đu?c trao t?ng Gi?i thu?ng H? Chớ Minh v? Van h?c, Ngh? thu?t (1996).
2. Tác phẩm:
"Do�n thuy?n dỏnh cỏ" sỏng tỏc nam 1958, du?c in trong t?p "Tr?i m?i ng�y l?i sỏng"
I- Tìm hiểu chung

Hoàn cảnh viết "Đoàn thuyền đánh cá" theo bài viết của Huy Cận: "Sau cách mạng tháng 8, tôi có dịp viết nhiều về vẻ đẹp sông biển ở vùng biển Hạ Long, bài thơ Đoàn thuyền đánh cá được viết trong những tháng năm đất nước bắt đầu xây dựng CNXH. Không khí vui tươi, phấn khởi của cuộc đời, của vùng than, vùng biển đang hăng say lao động từ bình minh cho đến hoàng hôn và cả từ hoàng hôn cho đến bình minh. Đoàn thuyền đánh cá lấy thời điểm xuất phát khác với lệ thường, lúc mặt trời lặn và trở về trong bình minh chói lọi. Khung cảnh trên biển khi mặt trời tắt không nặng nề, tăm tối mà mang vẻ đẹp tự nhiên tạo vật trong quy luật vận động tự nhiên của nó. Nếu trước cách mạng vụ trũ ca rất buồn thì bây giờ lại rất vui."
2. Đọc
Nhịp 4/3

Giọng vui tươi, trong sáng
2 khổ thơ đầu



Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi

4 khổ thơ tiếp



Cảnh đánh cá đêm trăng

Bố cục
Khổ thơ cuối



Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về

3. Bố cục
hg
câu hỏi thảo luận
Từ bố cục của bài thơ, em có nhận xét gì về trình tự cảm xúc và thời gian nghệ thuật trong bài thơ? Thời gian nghệ thuật ấy gợi cho em liên tưởng gì?
Bài thơ được sắp xếp theo trình tự một chuyến ra khơi.
Thời gian nghệ thuật:
Hoàng hôn ? Đêm trăng ? Bình minh
- Liên tưởng đến một thời đại huy hoàng đang mở ra trước mắt chúng ta.

Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
II- Tìm hiểu chi tiết
1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:

Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đêm dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:

Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:

Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
NT So sánh,nhân hóa, liên tưởng

Những hình ảnh so sánh, nhân hóa, liên tưởng vừa thực lại vừa mới mẻ, thú vị. Vầng mặt trời lúc hoàng hôn đang từ từ lặn xuống biển đã bớt đi cái chói chang mà chỉ còn như một hòn lửa lớn, đủ để cho ngôi nh� vũ trụ khi bóng đêm đang xuống không rơi vào sự lạnh lẽo và tăm tối. Còn màn đêm buông dần từ trên cao xuống lại như cánh cửa, những lượn sóng là chiếc then cài. Các hình ảnh so sánh liên tưởng ấy đưa thiên nhiên vũ trụ gần lại với con người, vũ trụ bao la nhưng cũng rất gần gũi không đối lập với con người, đó là ngôi nhà lớn của con người.
Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, biển đêm rộng lớn, bí hiểm trở nên gần gũi, ấm áp như ngôi nhà lớn…
1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi
1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi
Nghệ thuật dùng từ "lại",
BPTT ẩn dụ "Câu hát căng buồm"

"Câu hát căng buồm", hình ảnh thơ mộng, khỏe khoắn và đẹp lãng mạn. Tiếng hát vang khỏe , vang xa, bay cao hòa cùng gió thổi căng cánh buồm. Đó là tiếng hát chan chứa niềm vui của người dân lao động làm chủ thiên nhiên đất nước. Tiếng hát ca ngợi sự giàu có của biển cả, thể hiện mơ ước một chuyến ra khơi đánh bắt được nhiều hải sản.
Nghệ thuật dùng từ (lại), hình ảnh ẩn dụ (câu hát căng buồm), khí thế hào hứng, phấn chấn của người lao động khi ra khơi
1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi
1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi
Từ những hỡnh ?nh so sỏnh, ?n d?, nhõn húa cựng s? liờn tu?ng cho ta th?y vu tr? ngh? ngoi l?i l� lỳc con ngu?i b?t d?u cụng vi?c ra khơi đánh cá v?i tu th? nỏo n?c,hang say, ph?n ch?n. Th? hi?n tinh th?n l�m ch? biển cả c?a nh?ng ngu?i lao d?ng.
Bài 1: Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" ra đời trong hoàn cảnh nào?
Trước Cách mạng tháng 8.
Trong chuyến đi thực tế của Huy Cận về vùng mỏ Quảng Ninh giữa năm 1958.
Trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
Sau năm 1975 khi đất nước được giải phóng.
Bài 1: Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" ra đời trong hoàn cảnh nào?
Trước Cách mạng tháng 8.
Trong chuyến đi thực tế của Huy Cận về vùng mỏ Quảng Ninh giữa năm 1958.
Trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
Sau năm 1975 khi đất nước được giải phóng.
Bài 2: Nhận xét sau đây đúng hay sai: "Qua hai khổ thơ đầu bài "Đoàn thuyền đánh cá" cho ta thấy sự gần gũi, gắn bó giữa con người và thiên nhiên biển cả. Biển đêm vốn mênh mông, bí hiểm trở nên gần gũi ấm áp như một ngôi nhà lớn."

A. Đúng B. Sai
Bài 2: Nhận xét sau đây đúng hay sai: "Qua hai khổ thơ đầu bài "Đoàn thuyền đánh cá" cho ta thấy sự gần gũi, gắn bó giữa con người và thiên nhiên biển cả. Biển đêm vốn mênh mông bí hiểm trở nên gần gũi ấm áp như một ngôi nhà lớn."
Đúng B. Sai
BÀI TẬP VỀ NHÀ

Bài 3: Dựa vào nhận xét ở bài tập 2 hãy triển khai bằng đoạn văn khoảng 8 câu làm rõ ý kiến trên.
Xin trân trọng cám ơn và kính chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe !