Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO GIỒNG RIỀNG
Trường THCS Thị Trấn Giồng Riềng
Văn bản
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ !
Giáo viên: Lê Thị Thu Duyên
Đoàn Thuyền Đánh Cá
1 Kiểm tra bài cũ :
Câu hỏi :
Đọc thuộc và diễn cảm :” Bài thơ về tiểu đội xe không kính “. Nêu cảm nhận ngắn gọn của em về hìnhảnh người lính lái xe ?.

Cù Huy Cận ( 1919 – 2005 )
Quê ở Hà Tĩnh
-Nhà thơ nổi tiếng trong phong trào thơ mới .
-Thơ sau cách mạng tràn đầy niềm vui cuộc sống .
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
Em hãy nêu đôi nét về tác giả?
2/ Tác phẩm:
Nhà thơ có những tác phẩm tiêu biểu nào?
Trước cách mạng tháng Tám 1945:
-Huy Cận đã nổi tiếng trong phong trào Thơ mới.
- Hình ảnh con người nhỏ bé, cô đơn,lạc lõng trước thiên nhiên.
- Tác phẩm tiêu biểu: tập thơ Lửa thiêng.
Sau cách mạng tháng Tám:
- Là một nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại VN.
- Hình ảnh con người với tư thế làm chủ thiên nhiên, tràn đầy niềm vui cuộc sống.
- Tác phẩm tiêu biểu:Trời mỗi ngày lại sáng, Đất nở hoa, Bài thơ cuộc đời…
Ông được nhà nước trao giải thưởng HCM về VH NT(1996)
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục:
Cảnh đoàn thuyền ra khơi
Cảnh đánh cá trên biển đêm
Cảnh đoàn thuvền trở về.
Bốn khổ thơ tiếp
Khổ còn lại
Hai khổ thơ đầu
Bài thơ có thể chia thành mấy phần? Nêu nội dung của từng phần ?
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sống đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi”
Khung cảnh thiên nhiên vào buổi chiều trên vùng biển Quảng ninh
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
Cảnh hoàng hôn trên biển được tác giả miêu tả qua những câu thơ nào ?
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
Hai câu thơ trên tác giả sử dụng
biện pháp nghệ thuật gì?
Nghệ thuật so ánh ( mặt trời _ hòn lửa đỏ rực ), nhân hóa ( sóng cài then…), liên tưởng thú vị :
Với biện pháp nghệ thuật ấy, gợi cho em ấn tượng gì về thiên nhiên vũ trụ ?
Thiên nhiên vũ trụ như ngôi nhà lớn đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi .
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
Qua hai câu thơ trên em có cảm nhận gì về cảnh hoàng hôn trên biển ?
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
Cảnh hoàng hôn trên biển : Hùng vĩ, rộng lớn, tráng lệ vừa gần gủi với con người .
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
Thảo luận nhóm ( 5 phút )
Đặt trong khung cảnh thiên nhiên đó, đoàn thuyền , con người đã làm gì? Tiếng hát diễn tả khí thế của ngư dân khi ra khơi như thế nào ?
-Đối lập với thiên nhiên vũ trụ -đoàn thuyền, con người bắt đầu hoạt động.
-Mạnh mẽ, khỏe khoắn, lạc quan, hi vọng nhưng lãng mạn.
-Niềm vui của người lao động được làm chủ thiên nhiên,đất nước .
Đoàn thyuền, con người ra khơi với khí thế hào hứng, phấn khởi, lạc quan .
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
b/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển:
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em vẫy trăng vàng chóe.
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long

Ta hát bài ca gọi cá vào ,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng

Đoàn thuyền đánh cá trên biển đêm được tác giả thể hiện qua những hình ảnh nào ?
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em vẫy trăng vàng chóe.
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long

Ta hát bài ca gọi cá vào ,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng

lái gió,
buồm trăng
mây cao
biển bằng,
vàng chóe,
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
b/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển:
Bút pháp tả thực kết hợp lãng mạn .
Tác giả sử dụng bút pháp gì ?
Dàn đang thế trận nghĩa là sao ? Qua đây em thấy nét gì nổi bật ở họ ?
Con thuyền đánh cá vốn nhỏ bé trở nên kì vĩ , khổng lồ hòa nhập với kích thước rộng lớn của thiên nhiên vũ trụ .
Chủ động : dò bụng biển, dàn đan thế trận
.
Người lao động hăm hở trong tư thế của người làm chủ thiên nhiên ..
Em có nhận xét gì về hình ảnh con thuyền ?
Công việc đầu tiên của người đánh cá là gì ?
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
b/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển:
Thảo luận : Cảm nhận của em về công việc của người lao động qua các câu thơ sau
-Ta hát bài ca gọi cá vào
Gõ thuyền đã có nhịp trăng ca
…Sao mờ kéo lưới kịp
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng .
Công việc lao động nặng nhọc của người đánh cá đã trở thành niềm vuicùng thiên nhiên .Biểu hiện niềm say sưa , hào hứng , và những ước mơ bay bỗng của con người muốn hòa hợp với thiên nhiên , chinh phục thiên nhiên bằng công việc lao động của chính mình .
Công việc lao động nặng nhọc của người đánh cá đã trở thành bài ca đầy niềm vui , nhịp nhàng cùng thiên nhiên
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
b/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển:
Miêu tả các loài cá :
+ Cá thu biển đông ……luồng sáng .
+ Cá nhụ , cá chim, cá đé.
+ Cá song lấp lánh …trăng vàng chóe
+ Vẫy bạc đuôi vàng ……
Tìm những câu thơ miêu tả vẻ đẹp rực rỡ của các loài cá trên biển đêm ?
Để miêu tả vẻ đẹp của các loài cá tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ?
Được sáng tạo bằng liên tưởng , tưởng tượng và từ sự quan
sát thực để làm giàu có thêm cái đẹp vốn có trong tự nhiên .
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
b/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển:
Biến đẹp và giàu có về tài nguyên
Em có cảm nhận gì về biển quê ta ?
Đắm mình trong khung lao động ấy, tác giả cảm nhận được
điều gì về biển ?
Biển được so sánh với lòng mẹ , biển luôn ưu đãi con người, người
lao động mang ơn biển ân tình nuôi sống con người .
Em có nhận xét gì về âm hưởng , giọng thơ, cách gieo
vần ở các khổ thơ 3,4,5,6 ?
Âm hưởng khỏe khoắn , sôi nổi, bay bỗng.
Lời thơ dõng dạc, điệu thơ như khúc hát say mê, hào hứng
Cách gieo vần có nhiều biến hóa linh hoạt.
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
b/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển:
c/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về:
Đoàn thuyền đánh cá trở về sau một đêm lao động vất vả được tác giả miêu tả qua chi tiết nào ?
Tiếng hát vui tươi cất cao chào mừng thắng lợi .
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi có ý nghĩa gì ?
Thành quả mà toàn ngư dân đạt được , một kết quả đáng tự hào khi con người làm chủ thiên nhiên và biển khơi .
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Tiết : 51+52
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
HUY CẬN
I/ Tìm Hiểu Tác Giả-Tác Phẩm
II/ Đọc – Tìm Hiểu Văn Bản
1/ Đọc:
2/ Bố cục: ( 3 phần)
3/ Phân tích:
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
b/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển:
c/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về:
Với bút pháp nghệ thuật ấy làm nổi bật nội dung gì ?
Bút pháp lãng mạng ,xây dựng hình ảnh liên tưởng tưởng tượng , phong phú .
Có âm hưởng khỏe khoắn , lạc quan , hào hùng .
Em có nhận xét gì về biện pháp sử dụng nghệ thuật của tác giả qua bài thơ Đoàn Thuyền Đánh Cá ?
-Ca ngợi sự giàu đẹp của biển quê hương .
- Ca ngợi những con người mới khi họ lao động để xây dựng
cuộc sống mới ở quê hương .
- Thể hiện niềm tự hào của tác giả trước đất nước và cuộc sống .
III/ Tổng Kết
Qua bài thơ em có cảm nhận gì về môi trường biển ? Môi trường biển được bảo vệ như thế nào?
Củng cố
Câu1: Huy Cận là nhà thơ nổi tiếng từ thời kì nào ?

A. Kháng chiến chống Pháp
B. Kháng chiến chống Mĩ
C. Sau Cách mạng tháng Tám
D. Trước Cách mạng tháng Tám

Câu 2: Cảm hứng chủ đạo của tác phẩm là gì ?

A. Cảm hứng lao động
B. Cảm hứng về thiên nhiên
C. Cảm hứng về chiến tranh
D. Cả A và B đều đúng.
Dặn dò

- Học thuộc bài thơ .
- Chuẩn bị bài Bếp lửa
2010-2011