Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

NHiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
NGUYễN VĂN BAN
Người thực hiện:
Trường THCS LÊ THANH
Ngữ văn 9
Điền vào chỗ trống cho đúng nghĩa:
Hai tác phẩm “Đồng chí” của Chính Hữu và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật giống nhau ở điểm nào?
Câu
9 đ
Câu
10 đ
Câu
10 đ
Câu
9 đ
Trong câu thơ “Chỉ cần trong xe có một trái tim”. Tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật gì?
A. So sánh và nhân hoá
B. Nhân hoá và tượng trưng
C. Hoán dụ và tượng trưng
D. So sánh và ẩn dụ
Bạn đã chọn sai
Bạn đã chọn đúng
Bạn đã chọn sai
Bạn đã chọn sai
A. Cùng viết về đề tài ……………
B. Cùng viết theo thể thơ…………
Người lính
tự do
“Bài thơ về tiểu đội xe không kính” để lại ở em ấn tượng gì về người lính lái xe Trường Sơn?
Nhận xét về ngôn ngữ, giọng điệu của “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”?
Kiểm tra bài cũ
- Huy Cận -
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Trước cách mạng: nổi tiếng trong phong trào Thơ mới.
- Huy Cận (1919-2005), tên là Cù Huy Cận, quê ở Hà Tĩnh.
- Sau cách mạng: là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam.
- Ông được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT năm (1996).
Tiết 51
- Huy Cận -
I. Đọc, hiểu chú thích.
1. Tác giả
2. Tác phẩm
- Sáng tác năm 1958, trong chuyến đi thực tế của tác giả ở vùng mỏ Quảng Ninh.
- Trích trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng” (1958)
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
Tiết 51
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Từ khó
Cá bạc
Cá song
Cá đé
Cá chim
Cá nhụ
Cá thu
Loài cá cùng họ với cá thu, thân và
má có vẩy nhỏ, màu trắng nhạt.
Loài cá biển sống ở tầng mặt nước,
thân dẹt hình thoi.
Loài cá mình dẹt, vẩy lớn.
Còn gọi là cá bẹ, cùng họ với cá chích nhưng lớn hơn.
Thân dài, hơi dẹt.
Sống ở gần bờ, thân dày và dài,
có nhiều vạch dọc thân hoặc các chấm
màu đen và hồng
- Huy Cận -
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
Tiết 51
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Từ khó
II. Đọc, hiểu văn bản.
1. Đọc
Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Hát rằng : cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng
Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe.
Đêm thở : sao lùa nước Hạ Long.
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Sao mờ, kéo lưới kịp trờ sáng,
Ta kéo xoăn tay trùm cá nặng.
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Hồng Gai, 4 - 10 - 1958
- Huy Cận -
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
Tiết 51
- Huy Cận -
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
3. Từ khó
II. Đọc, hiểu văn bản.
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
Tự do B. Thất ngôn C. Ngũ ngôn D. Lục bát
Câu 2: Phương thức biểu đạt của văn bản?
Biểu cảm B. Miêu tả
C. Cả A và B đều đúng D. Cả A và B đều sai
Câu 3: Cảm hứng bao trïm toàn bộ bài thơ?
A. Cảm hứng về thiªn nhiªn C. Cảm hứng về chiến tranh
B. Cảm hứng về lao động D. Cả A và B
Câu 4: N?i thụng tin c?t A v?i n?i dung c?t B v� B v?i C
1. Đọc.
2. Thể loại:
3. Bố cục:
- Thể thơ:
- PTBĐ:
- Cảm hứng bao trùm bài thơ :
Thất ngôn
Biểu cảm, miêu tả
+ Cảm hứng về TN
+ Cảm hứng về LĐ
3 phần
Tiết 51
Hoàng hôn
Đêm trăng
Bình minh
- Huy Cận -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
II. Đọc, hiểu văn bản.
1. Đọc
3. Bố cục
a. Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá.
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
3. Từ khó.
2. Thể loại
4. Phân tích
Tiết 51
- Huy Cận -
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then đêm sập cửa.
- So sánh: Mặt trời như hòn lửa đỏ rực khổng lồ.
Doàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
- Biện pháp ẩn dụ  Hình ảnh thơ mộng, lãng mạn, khoẻ khoắn.
“ Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi !
a. Cảnh đoàn thuyền ra khơi
 Biển cả kì vĩ, tráng lệ như thần thoại.
? Thiên nhiên:
? Con người:
 Lao động thường xuyên, đều đặn.
 Tinh thần phấn khởi, hăng say, làm chủ thiên nhiên, đất nước.
 Yêu lao động.
 Thể hiện niềm mong ước đánh bắt được nhiều hải sản.

Tiết 51
I. Tìm hiểu chung.
II. Đọc - hiểu văn bản.
4. Phân tích
 Chủ động, mạnh mẽ.
- ?n d?, nhõn húa: Súng c�i then, dờm s?p c?a.
Khí thế hăm hở phấn chấn, say mê.

- Huy Cận -
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản.
a. Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá.
Hùng vĩ, tráng lệ như thần thoại.
- Thiên nhiên:
- Con người:
+ Lao động thường xuyên, đều đặn.
+ Tinh thần phấn khởi, hăng say, làm chủ thiên nhiên, đất nước.
+ Mong ước đánh bắt được nhiều hải sản.
NT: - Kết hợp lãng mạn và hiện thực.
Tiểu kết
+ Yêu lao động.
ND: Ca ngợi người lao động mới trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.
- Hình ảnh trung tâm: Thiên nhiên, đất nước, con người.

+ Chủ động, mạnh mẽ.
- Âm hưởng hào hùng, khoẻ khoắn.
- Câu thơ gợi nhiều liên tưởng thú vị.

Tiết 51
1. Đọc
3. Bố cục
2. Thể loại
4. Phân tích
 Khí thế hăm hở, phấn chấn, say mê
- Huy Cận -
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
*Tiểu kết
B�I T?P
1. Huy Cận là nhà thơ nổi tiếng từ thời kỡ nào?
A. Kháng chiến chống Pháp
B. Kháng chiến chống Mĩ
C. Trước cách mạng tháng 8
D. Sau cách mạng tháng 8
2. B�i tho "Do�n thuy?n đánh" cá du?c sáng tác nam?
A. 1968.
B. 1985.
C. 1958
Tiết 51
Câu 3 : Nội dung của 2 khổ thơ đầu là gì ?
- Huy Cận -
đoàn thuyền đánh cá
Van bản:
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Huy Cận (1919- 2005)
2. Tác phẩm: Sáng tác 1958, in trong tập“Trời mỗi ngày lại sáng”
3. Chú thích khác
II. Đọc - hiểu văn bản.
1. Đọc, tìm hiểu chung
2. Tìm hiểu chi tiết.
a. Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá.
*Tiểu kết
NT: - Kết hợp lãng mạn và hiện thực.

- Câu thơ gợi nhiều liên tưởng thú vị.

Hình ảnh trung tâm: Thiên nhiên, đất nước, con người.

- Âm hưởng hào hùng, khoẻ khoắn.
ND: Ca ngợi người lao động mới trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Tiết 51
Câu hát
căng
buồm
cùng
gió khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi gió khơi
Hình ảnh đẹp, lạ diễn tả sự hăm hở lên đường của đoàn thuyền.
- Vũ trụ nghỉ ngơi
Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
- Con người hoạt động
- Thiên nhiên tĩnh lặng
- Con người phấn chấn và
hoạt động bắt đầu sôi nổi
trên biển
Nổi bật tư thế lao động của con người trước biển cả.
Con người bắt đầu một buổi lao động.
ĐÁP ÁN
- Ngôn ngữ thơ gần với lời nói đậm chất văn xuôi.
- Giọng điệu tự nhiên, sôi nổi, có vẻ ngang tàng
pha chút nghịch ngợm.

ĐÁP ÁN
Hình ảnh người lính lái xe ở Trường Sơn trong thời chống Mỹ :

- Tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm.
- Ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam.