Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ VỀ THAM DỰ
TIẾT DẠY HÔM NAY!
PHÒNG DG VÀ ĐT HUYỆN ĐĂK GLONG
TRƯỜNG THCS PHAN CHU TRINH
Người thực hiện : GV Bùi Thị Huyền
Tổ Xã hội
? Em hãy quan sát các bức tranh
và cho biết
những bức tranh này miêu tả điều gì?
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiêt 51
Huy Cận
I.Tìm hiểu chung
1. Đọc.
? Em hãy nêu cách đọc
bài thơ
Giọng : nhịp nhàng, khẩn trương. Nhấn giọng những từ ngữ ca ngợi cảnh đẹp huy hoàng của biển , ca ngợi tinh thần lao động sôi nổi , hào hứng của người lao động.
2. Chú thích:
a.Tác giả :
? Trình bày đôi nét về tác giả ,

- Huy Cận (1919 - 2005) tên thật là Cù Huy Cận
- Quê : Nghệ Tĩnh
- Là nhà thơ lớn của phong trào thơ mới và có nhiều đóng góp cho thơ ca cách mạng sau này
Tiết 51: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận)

I.Tìm hiểu chung
Đọc
Chú thích
a. Tác giả
b Tác phẩm :

c. Từ khó : SGK

? Trình bày đôi nét về
tác phẩm,

Được sáng tác 4-10-1958 sau chuyến đi thực tế ở Quảng Ninh được in trong tập : Trời mỗi ngày lại sáng
- Các tập thơ tiêu biểu : (SGK)
3
Tiết 51: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận)

I.Tìm hiểu chung
1. Đọc
2. Chú thích

3. Bố cục
-P1: 2 khổ thơ
đầu: Cảnh đoàn
thuyền ra khơi
và tâm trạng
của người đi
biển
-P2: 3 khổ tiếp
theo
Cảnh lao động
trên biển
P3: Khổ cuối :
Cảnh đoàn
thuyền
trở về
? Bài thơ được triển khai
theo tiến trình ra khơi
của đoàn thuyền đánh cá ?
Dựa vào điều ấy em hãy
chia bố cục cho bài thơ
Tiết 51: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận)
I.Tìm hiểu chung

II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :
1. Khung cảnh biển và cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi
? Qua hai cõu tho d?u cho em bi?t do�n thuy?n ra khoi v�o th?i di?m n�o v� khụng gian du?c g?i m? ra sao
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Mặt trời  xuống biển
Sóng  cài then
Đêm  sập cửa
}
Hoàng hôn đang dần buông xuống
- Thời gian: chiều hoàng hôn
- Không gian: Vũ trụ biển khơi
? Búc tranh
thiên nhiên về
phong cảnh biển hiện
lên như thế nào
 Bức tranh thiên nhiên thật huy hoàng diễm lệ , tràn đầy sức sống với một không gian rộng lớn bao la , hùng vĩ …
? Tác giả sử dụng
biện pháp nghệ thuật gì
trong hai câu thơ đó
Với biện pháp nghệ thuật độc đáo : So sánh, nhân hóa  vũ trụ giống như một ngôi nhà khổng lồ của người dân chài lưới tạo cảm giác gần gũi, thân thương
Tiết 51: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận)
So sánh với một số bài
thơ của Huy Cận trước
cách mạng tháng tám
Buổi chiều đối với Huy Cận
trước cách mạng tháng 8 buồn
và ảm đam(Tràng giang)
không nhuốm màu rực
rỡ và tráng lên như trong bài
Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài
Mênh mông không một chuyến đò ngang
Không cầu gợi chút niềm thân mật
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng
Trái đất ba phần tư nước mắt
Ta đi như giọt lệ giữa không gian
Hình ảnh những chiếc tàu xếp hàng chuẩn bị ra khơi đánh cá
Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
? Hoạt động của con người và
thiên nhiên có gì khác nhau
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi
Con người >< Thiên nhiên
Lao động Nghỉ ngơi
? Đặt trong khung cảnh thiên nhiên
đẹp như vậy thì người ra khơi
mang cảm hứng gì ?
- Khí thế tươi vui , mạnh mẽ , lạc quan yêu lao động : tiếng hát tạo nên sức mạnh làm cưng cánh buồm cho thuyền chạy phăng phăng
Cảm hứng vui sướng,
yêu đời , yêu lao động
thêhiện qua câu hát
? Vậy các em hãy lắng nghe
Xem người dân hát ca
ngợi những gì
- Hát ca ngợi biển giàu đẹp cho nhiều cá nuôi sống người dân
Câu hỏi thảo luận :
Tiếng hát người dân biển
cất cao gợi cho em suy nghĩ
gì về cuộc sống
 Tiếng hát thể hiện niềm vui, cuộc sống tự do , no đủ . Lời ngợi ca lao động đê góp phần xây dựng đất nước đang từng ngày đổi mơi
Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
Hãy lắng nghe một đoạn
ca khúc : Ra khơi “ để
minh chứng chokhí thế ra
khơi của người dân
* Tiểu kết :
Nội dung:
Miêu tả
hình ảnh
thiên nhiên
sống động
Sự hăng
say lao hăng
động trong
cuộc sống
mới
Nghệ thuật
Phóng đại
So sánh
Nhân hóa
Giọng thơ
? Hãy nêu giá trị nôi dung và
nghệ thuật của phần 1
Tiếp tục chuẩn bị
cho tiết 2
Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
I.Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản
1 Khung cảnh biển và đoàn thuyền đánh cá ra khơi

2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá
? Người lao động làm việc
với tinh thần như thế nào
Thuyền ta lái gió buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng

Cá nhụ, cá chim cùng cá đé
Cá sóng lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẫy trang vàng chóe
Đêm thở sao lùa nước hạ long…
- Tinh thần làm việc hăng say, hào hứng
? Hành động kéo lưới
của họ ra sao
- Hành động kéo lưới: manh, dứt khoát, khỏe khoắn
Ta kéo xoăn tay
chùm cá nặng
? Vậy biển giàu có “nuôi lớn ta như
lòng mẹ :được cụ thể hóa
bằng những hình ảnh những
chú cá như thế nào
Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
I.Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản
1 Khung cảnh biển và đoàn thuyền đánh cá ra khơi

2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá
Thuyền ta lái gió buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng

Cá nhụ, cá chim cùng cá đé
Cá sóng lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẫy trang vàng chóe
Đêm thở sao lùa nước hạ long…
- Công việc
? Công việc đầu tiên
của họ là gì và tiếp sau là gì
+ Dàn lưới bắt cá
+ Kéo lưới:
? Họ kéo lưới như thế nào ?
Chứng tỏ điều gì
Xoăn tay
 Chứng tỏ biển cho nhiều cá
? Em có nhận xét gì về hình ảnh
và tinh thần làm việc của người
lao động
- Hình ảnh người lao động thật khỏe khoắn , mạnh mẽ làm việc với một tinh thần làm việc hăng say, hào hứng

? Biển giàu có “nuôi lớn ta
như lòng mẹ :được cụ thể hóa
bằng những hình ảnh những
chú cá như thế nào
Cá bạc
Cá song
Cá đé
Cá chim
Cá nhụ
Cá thu
Loài cá cùng họ với cá thu, thân và má cóvẩy nhỏ, màu trắng nhạt.
Loài cá biển sống ở tầng mặt nước, thân dẹt hình thoi.
Loài cá mình dẹt, vẩy lớn.
Còn gọi là cá bẹ, cùng họ với cá chích nhưng lớn hơn.
Thân dài, hơi dẹt.
Sống ở gần bờ, thân dày và dài, có nhiều vạch dọc thân hoặc các chấm màu đen và hồng
? Biển về đêm hiện lên như thế nào
Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
+ Màu sáng của trăng, sao, của mình cá
+ Biển phẳng lặng như tấm gương soi trời mây
+ Biển hiền hòa như một bà mẹ vĩ đại
+ Không khí trên biển : Nhộn nhịp: Tiếng hát , tiếng gõ mái chèo gọi cá …
- Biển về đêm:
? Nhận xét về bức tranh biển về đêm
 Biển về đêm đẹp, kì ảo, lung linh sắc màu và gần gũi
? Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên ra sao
Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
-Con ngu?i v� thiờn nhiờn khi h? dỏnh cỏ nhu cú s? giao hũa , g?n k?t
Thuyền ta lái gió với …
Lướt giữa mây cao…
Ta hát bài ca gọi…
Gõ thuyền đã có…
- Bút pháp lãng mạn cùng những liên tưởng độc đáo : con thuyền của tao nhân mặc khách kì lạ
=> Biến công viêc nặng nề thành niềm vui, lòng yêu đời chan chứa.có thiên nhiên làm người bạn đồng hành
Ra đậu dặm…Vây giăng…
… Sao mờ kéo lưới kịp…
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
- T? th?c: Thuy?n th?c .trờn thuy?n h? võy lu?i, kộo xoan tay..
 Ảo và thực, hiện thực và lãng mạn tất cả hòa quyện vào nhau. Con người trên đường chinh phục thiên nhien và đã làm chủ được thiên nhiên, làm chủ được cuộc sông xây dựng quê hương giàu đẹp
Nhìn bức tranh ,em cho biết đoàn thuyền đánh cá trở về vào lúc nào?
Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
3. Cảnh đoàn thuyền trở về:
Câu hát căng buồm cùng gió khơi
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
Kh? tho cu?i hụ ?ng v?i kh? tho d?u t?o hai c?nh d?i x?ng
Dòng thơ đầu được lặp lại với dòng thơ ở khổ đầu.
- Sử dụng nhân hóa , hoán dụ và cách nói khoa trương
Bi?u hi?n nh?p tu?n ho�n c?a vu tr?
Ti?ng hỏt xu?t hi?n kh?p b�i tho
=> Cảnh tượng thiên nhiên hùng vĩ và tư thế con người hiên ngang


? Câu hỏi thảo luận:
Điền vào sơ đồ tư duy tổng kết về nội dung của bài
Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
I.Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
III. Tổng kết :
Đoàn thuyền đánh cá
(Bài ca lao dộng )
Cảnh đoàn thuyền ra khơi
Cảnh đoàn thuyền trở về
Biển chiều
đẹp, gần
gũi ấm áp
Con người
náo nức,
tràn đầy
hi vọng
Con người chạy đua
cùng mặt trời
Niềm vui vì thành
quả lao động
1 Nội dung
Cảnh đoàn thuyền đánh cá
Con người
hăng say
lao động
Con người
làm chủ
biển khơi
Biển giàu,
đep…
Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
I.Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
III. Tổng kết :
1, Nội dung
2. Nghệ thuật :
Xây dựng hình ảnh lãng mạn bằng trí tưởng tượng phong phú
- Âm hưởng hào hùng, bay bổng
- Nhịp thơ nhịp nhàng
Sử dụng các biện pháp tu từ
H?c thu?c lũng b�i tho
- Phõn tớch thiờn nhiờn v� c?nh lao d?ng c?a ngu?i dõn ch�i lu?i trờn bi?n
So?n b�i ti?p : T?ng k?t t? v?ng
Học thuộc lòng bài thơ " Đoàn thuyền đánh cá"
BÀI TẬP VỀ NHÀ
XIN CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
ĐÃ VỀ DỰ GIỜ LỚP HỌC