Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

`
GIỜ
NGỮ VĂN
lỚp 9
TRƯỜNG THCS NGUYỄN VĂN TƯ
GV: Phan Thị Kiều Nga
Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20 - 11






2011
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Hãy đọc tiếp khổ thơ 3 và 4 của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá!
Biển đêm nay thật đẹp, lộng lẫy “như một mâm lễ phẩm đang tiến ra để chào đón” ngư dân trong cuộc hành trình chuyên biển. Nhận xét về hình ảnh của cảnh biển về đêm qua 2 khổ thơ vừa đọc ?
II. ĐỌC–HIỂU VĂN BẢN:
Phân tích:
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Cảnh đánh bắt cá trên biển trong đêm trăng.
Cảnh biển đêm trăng:
Đẹp, lung linh, huyền ảo:
Thiên nhiên rộng lớn: Thuyền, buồm, gió, trăng, sao, mây, biển …
Rực rỡ lung linh, sinh sắc: bạc, đen hồng, vàng chóe, sáng, lấp lánh…
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
GD về môi trường: Màu sắc của cá được nhìn thấy rất rõ vì màu nước biển xanh trong. Muốn bảo vệ vẻ đẹp tráng lệ của biển và nguồn tài nguyên dồi dào từ biển này ta hãy chú trọng đến việc bảo vệ môi trường biển: không được sử dụng những hóa chất độc hại, chất nổ hay lưới điện để đánh bắt cá; tránh việc bỏ rác thải, nước thải CN, hay đánh bắt cá con bằng lưới mùng. Có như thế mới bảo vệ nguồn cá không cạn kiệt, bảo vệ được sự lung linh sinh sắc của biển.
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Ngoài hình ảnh đẹp lung linh huyền ảo trên, Biển còn mang lại điều gì cho người dân làng chài?
II. ĐỌC–HIỂU VĂN BẢN:
Phân tích:
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Cảnh đánh bắt cá trên biển trong đêm trăng.
Cảnh biển đêm trăng:
Nặng ân tình, giàu có:
“Biển cho ta cá như lòng mẹ,
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào?”
 Với nguồn cảm hứng lãng mạn, nhà thơ đã thi vị hóa cảnh thiên nhiên; biển cả mang lại cho con người nguồn tài nguyên vô tận.
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Cảnh đoàn thuyền lướt đi êm trong biển đêm trăng và chuẩn bị đánh cá được miêu tả như một bức tranh vừa lãng mạn, vừa hào hùng “… lái gió với buồm trăng”. Trăng, gió, mây đã hòa nhập với con thuyền. Thuyền buồm vốn nhỏ bé trước biển cả bao la; bỗng trở nên kỳ vĩ khổng lồ hòa nhập kích thước với thiên nhiên vũ trụ. Đêm đầy trăng sao sóng biển rì rào như tiếng thở của đêm trường đẩy ánh sao tràn vào vùng vịnh Hạ Long. Sự giàu có, đẹp đẽ của cá biển được tả trong khổ thơ thật đặc sắc, duyên dáng, lấp lánh sắc màu như một bức tranh sơn mài trong bể cá khổng lồ! Biển đêm thở phập phồng trong ánh sao tan, in trong lòng biển. Cảnh vật thật lung linh huyền ảo như một thế giới thần tiên trong cổ tích. Những người dân lao động đang làm việc trong khung cảnh & niềm vui như thế!.
II. ĐỌC–HIỂU VĂN BẢN:
Phân tích:
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Cảnh đánh bắt cá trên biển trong đêm trăng.
Không khí lao động tràn đầy tiếng hát:
Hát:
Ra khơi
Gọi cá
Đuổi cá vào lưới
Trở về
Làm cho cảnh lao động thêm thơ mộng, nhẹ nhàng, hùng tráng…

Không khí lao động của ngư dân nơi biển cả ra sao? Có mấy lần họ đã “hát trước biển”?
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Cảnh đánh bắt cá trên biển trong đêm trăng:
Công việc đánh bắt cá:
“Ra đậu dặm xa dò bụng biển Dàn đan thế trận lưới vây giăng”
“Ta hát bài ca gọi cá vào”
“Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng”
Công việc lao động nặng nhọc đòi hỏi người lao động phải thực sự yêu nghề, khỏe mạnh, nhiệt tình lao độngHoàn thành công việc đánh bắt cá trong thắng lợi.
Điều đó có ý nghĩa gì về công việc họ đang làm ?
Không khí lao động & công việc đánh bắt cá được miêu tả như thế nào?
Đọc lại khổ thơ cuối cho biết ý nghĩa của khổ thơ trên?
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
“Câu hát căng buồm với gió khơi
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”
 Đoàn thuyền đánh cá trở về trong ánh bình minh rực rỡ và trong bản tráng ca lạc quan.

Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
II. ĐỌC–HIỂU VĂN BẢN:
Phân tích:
Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong buổi bình minh:
III. TỔNG KẾT:
Nghệ thuật:
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Bút pháp lãng mạn hiện thực.
Âm điệu vang khỏe, bay bổng; màu sắc lung linh, kỳ ảo
III. TỔNG KẾT:
Nội dung:


 Ghi nhớ : (SGK/ tr.142)
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Bài thơ thể hiện nguồn cảm hứng lãng mạn ngợi ca biển cả lớn lao, giàu đẹp, ngợi ca sự nhiệt tình lao động vì sự giàu đẹp của đất nước và những người lao động mới.
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
Mặt trời xuống biển…
Đánh bắt cá
Cá chim
Cá nhụ
Cá bạc
Cá thu
Cá song
Cá đé
Trở về
Hát
ra khơi
gọi cá
đuổi cá vào lưới
trở về
Ra khơi
Hướng dẫn tự học


Học thuộc lòng bài thơ
Phân tích khổ thơ cuối
Soạn bài thơ: Bếp lửa (Bằng Việt)
Tìm hiểu bố cục bài thơ.
Dòng hồi tưởng của người cháu về bà
Ý nghĩa của hình ảnh bếp lửa
“Chúc các em chăm ngoan – học giỏi và có nhiều thành tích cao trong
học tập”