Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

Huy Cận
* Tiết 50+51: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ- Huy Cận
? Giới thiệu những nét khái quát về nhà thơ Huy Cận?
I. Tác giả, tác phẩm:
1. Tác giả: Huy Cận (1919- 2005) quê Hà Tĩnh. Là một trong những nhà thơ tiêu biểu cho nền thơ hiện đại Việt Nam
* S? NGHI?P VAN H?C:
A. Trước Cách mạng:
- Huy cận là nhà thơ nổi tiếng trongphong trào Thơ Mới với hồn thơ “ảo não” và nỗi “sầu vạn cổ”.
- Tập thơ đầu tay: “Lửa thiêng”
Cảm hứng về vũ trụ: con người cô đơn, nhỏ bé, lạc lõng.

B. Sau Cách mạng:
Ông là gương mặt tiêu biểu của thơ ca Việt Nam hiện đại với hồn thơ vui tươi, khỏe khoắn, tin yêu.
Các tập thơ: Trời mỗi ngày lại sáng, Đất nở hoa, Bài thơ cuộc đời, Ngôi nhà giữa nắng...
- Cảm hứng về vũ trụ con người với tư thế làm chủ.

- Sáng tác của ông chia làm hai mảng
2. Tác phẩm: “Đoàn thuyên đánh cá” được viết trong dịp nhà thơ có chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh năm 1958, in trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng”.
“Đoàn thuyền đánh cá của tôi được viết ra trong những tháng năm đất nước bắt đầu xây dựng CNXH… Không khí lúc này thật vui…Tôi viết bài thơ tương đối nhanh, chỉ vài giờ của một buổi chiều trên vùng biển Hạ Long… Bài thơ của tôi là cuộc chạy đua giữa con người với thiên nhiên và con người đã chiến thắng. Tôi coi đây là khúc tráng ca, ca ngợi con người lao động với tinh thần làm chủ, với niêm vui.”
(Huy Cận, “Cuộc đời và sáng tác thơ ca”)
? Hiểu biết của em về vùng biển Quảng Ninh?
Quảng Ninh là tỉnh ven biển thuộc vùng duyên hải Bắc bộ nước ta:
Vị trí địa lí: + Tọa độ: 21 15B- 107 11Đ.
+ Diện tích: 6102,4km
+ Dân số: 1 163 700người (năm2011)
Là tỉnh có nền kinh tế đặc biệt phát triển.
- Quảng Ninh cũng là tỉnh có tiềm năng lớn về du lịch bởi các cảnh quan nổi tiếng, có bờ biển dài và có hơn 2000 hòn đảo lớn nhỏ tạo nên nguồn thu nhập lớn của quảng Ninh.
Hơn 2000 hòn đảo lớn nhỏ ở Quảng Ninh
Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then đêm sập cửa.
II. Đọc- Hiểu văn bản:
III. Phân tích văn bản:
1. Cảnh biển vào đêm và hình ảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
a. Bức tranh thiên nhiên
Nghệ thuật: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ.
=> Cảnh biển rộng lớn, kì vĩ, tráng lệ.
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 50+51: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ- Huy Cận
- S/d từ :“lại”: Hoạt động thường xuyên, hàng ngày.
 H/a’ ẩn dụ: câu hát căng buồm
=> Câu hát chứa chan niềm vui
của người dân lao động được làm
chủ thiên nhiên, đất nước
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
b. Cảnh đoàn thuyền ra khơi
Hát rằng cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi !
=> Thể hiện sự giàu có của biển Đông và ước mơ đánh được nhiều cá của ngư dân.
Mặt trời xuống biển, vũ trụ vào đêm. Con người khởi đầu chuyến ra khơi với niềm vui náo nức, khí thế hăng say của đoàn thuvền đánh cá.
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
- Trăng, gió, mây - Hoà nhập với con người.
S/d hình ảnh hoán dụ, nhân hoá, phóng đại.
Hình ảnh người lao động được đặt vào không gian rộng lớn của biển, trời, trăng, sao, vũ trụ tạo nên vẻ đẹp tráng lệ, phóng khoáng, để làm tăng thêm kích thước, tầm vóc và vị thế của con người làm chủ thiên nhiên.
Thể hiện sự hòa nhập của
những con người làm chủ
thiên nhiên.
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá
=> Cuộc đánh cá như một trận chiến, trận chiến trên mặt trận lao động nhằm chinh phục biển khơi.
Cỏ nh?, cỏ chim cựng cỏ dộ,
Cỏ song l?p lỏnh du?c den h?ng,
Cỏi duụi em qu?y trang v�ng chúe.
Dờm th? sao lựa nu?c H? Long.
- Biện pháp liệt kê, nhân hóa
- Nghệ thuật phối sắc tài tình, đặc biệt.
- Cá đẹp, rực rỡ, lỗng lẫy, huyền ảo.
=> Ca ngợi biển cả thanh bình, giàu có => biển là kho hải sản phong phú.
Cá bạc
Cá thu
Cá nhụ
Cá chim
Cá song
Cá đé
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông, Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Bút pháp lãng mạn cùng những liên tưởng độc đáo.
=> Biến công việc nặng nề, khó nhọc thành nhẹ nhàng với niềm vui, lòng yêu đời chan chứa.
Bút pháp tả thực “Kéo xoăn tay” kéo lưới bằng tất cả sức lực, niềm vui.
H/a’ ẩn dụ: “ Vẩy bạc, đuôi vàng…”-> h/a’ đẹp và lãng mạn.
Công việc nặng nhọc của người đánh cá đã thành bài ca đầy niềm vui nhịp nhàng cùng thiên nhiên.
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
- Khổ thơ cuối hô ứng với khổ đầu tạo hai cảnh đối xướng.
Sử dụng nhân hóa, hoán dụ và cách nói khoa trương.
=> Biểu hiện nhịp tuần hoàn của vũ trụ.
=> Tiếng hát xuất hiện suốt bài thơ: khúc tráng ca lao động đầy hứng thú, niềm vui thắng lợi.
=>C?nh tu?ng thiờn nhiờn k? vi, con ngu?i ph?n kh?i ch?y dua cựng th?i gian.
Đoàn thuyền trở về trong khung cảnh một ngày mới bắt đầu, con người chạy đua với thời gian, tranh thủ thời gian để lao động và đã thu được thành quả to lớn.
H/ả ẩn dụ “câu hát căng buồm” được lặp lại.
3. Cảnh đoàn thuyền trở về:
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”
- Xõy d?ng hỡnh ?nh lóng m?n b?ng trớ tu?ng tu?ng phong phỳ
- Âm hưởng khỏe khoắn, hào hùng, bay bổng.
- S? d?ng khộo lộo nhi?u bi?n phỏp tu t?.
Cảnh đoàn thuyền ra khơi:
- Bi?n v? dờm d?p, r?ng l?n m� g?n gui, ?m ?p.
Con người náo nức, lạc quan, phấn khởi.
Cảnh đoàn thuyền ra khơi:
- Đoàn thuyền đánh cá, làm chủ biển khơi.
- Ngu dõn l�m vi?c hang hỏi, say sua, kho? kho?n.
- Biển phong phú, hào phóng
Cảnh đoàn thuyền trở về:
- Khung c?nh thiờn nhiờn kỡ vi.
-Con người chạy đua với thời gian.
- Thành quả lao động và niềm vui của con người trong thời kì đổi mới.
- Nhiều hình ảnh tráng lệ, thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và người lao động.
- Bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của tác giả về cuộc đời.
iv. T?NG K?T
CHÀO CÁC EM VÀ THẦY CÔ
CHÀO CÁC EM VÀ THẦY CÔ