Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 51: Văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG.
- Huy Cận -
1. Tác giả:
- Được Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT năm 1996.
- Tên thật: Cù Huy Cận (1919 – 2005).
- Quê ở Vụ Quang Hà Tĩnh.
- Là nhà thơ nổi tiếng trong phong trào thơ mới, tiêu biểu của nền thơ Hiện đại Việt Nam.

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 51: Văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG
- Huy Cận -
1. Tác giả:
- Được Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT năm 1996.
- Tên thật: Cù Huy Cận (1919 – 2005).
- Quê ở Vụ Quang - Hà Tĩnh.
- Là nhà thơ nổi tiếng trong phong trào thơ mới, tiêu biểu của nền thơ Hiện đại Việt Nam.

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 51: Văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG.
- Huy Cận -
1. Tác giả:
- Được Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT năm 1996.
- Tên thật: Cù Huy Cận (1919 – 2005).
- Quê ở Vụ Quang Hà Tĩnh.
- Là nhà thơ nổi tiếng trong phong trào thơ mới, tiêu biểu của nền thơ Hiện đại Việt Nam.
2. Tác phẩm:
Năm 1958, Huy Cận có chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Thực tế cuộc sống đã đem lại cho Huy Cận nguồn cảm hứng mới.
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” được sáng tác trong hoàn cảnh đó, in trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng” (1958).
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
1. Đọc – chú thích:
2. Bố cục:
Chia làm 3 phần.
- Hai khổ thơ đầu: Cảnh đoàn thuyền ra khơi và tâm trạng của người đi biển.
- Bốn khổ thơ tiếp theo: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
- Khổ thơ cuối: Cảnh đoàn thuyền trở về.

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 51: Văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG.
- Huy Cận -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
1. Đọc – chú thích:
2. Bố cục:
Chia làm 3 phần.
3. Phân tích:
3.1. Cảnh đoàn thuyền ra khơi và tâm trạng của người lao động.
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
NT so sánh, nhân hoá liên tưởng
- Hoàng hôn trên biển đẹp rực rỡ.
- Vũ trụ như một ngôi nhà lớn, ngôi nhà vĩ đại ấy bước vào thời kỳ nghỉ ngơi.
* Cảnh đoàn thuyền ra khơi
Đoàn thuyền ra khơi trong thời điểm biển về đêm. Cảnh biển vừa hựng vi, trỏng l?, vừa rộng lại vừa gần gũi, ấm áp với con người.
* Tâm trạng của người đi biển.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi
- Sự gắn kết ba sự vật hiện tượng (cánh buồm, gió khơi, câu hát)=> tạo ra một hình ảnh khoẻ, lạ mà thật.
- óc tưởng tưọng phong phú, bút pháp lãng mạn đưa ra một hình ảnh bất ngờ " Câu hát căng buồm".
Con người ra khơi trong tâm trạng náo nức, khí thế lạc quan phấn khởi và điều đó đã trở thành sức mạnh cùng gió biển làm căng cánh buồm để con thuyền lướt sóng ra khơi.

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 51: Văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG.
- Huy Cận -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
1. Đọc – chú thích:
2. Bố cục:
Chia làm 3 phần.
3. Phân tích:
3.1. Cảnh đoàn thuyền ra khơi và tâm trạng của người lao động.
=> Đoàn thuyền ra khơi trong thời điểm biển về đêm. Cảnh biển vừa hựng vi, trỏng l?, vừa rộng lại vừa gần gũi, ấm áp với con người.
“Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
… Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!”.
Con người ra khơi trong tâm trạng náo nức, khí thế lạc tuoi vui khởi và điều đó đã trở thành sức mạnh cùng gió biển làm căng cánh buồm để con thuyền lướt sóng ra khơi.
=> Con người say sưa hứng khởi bởi sự giàu đẹp của biển quê hương và niềm tin tưởng đánh được nhiều cá.
- Thể hiện ước mơ: Trời yên biển lặng để đánh bắt được thật nhiều đồng thời ca ngợi vẻ đẹp trù phú của biển cả.
Trường THCS Việt Hồng
Tổ KHOA HọC Xã HộI
Ngu?i thực hiện: Phạm Xuân Quỳnh
Ngữ VĂN LớP 9
CHàO MừNG QUý THầY CÔ Về Dự GIờ
Ông là ai? Hãy nêu vài nét về ông?.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Mỗi bức hình trên gợi cho em nhớ đến những câu thơ nào trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận?
Cảm nhận của em qua những câu thơ tìm được ở bức tranh thứ nhất?
KIỂM TRA BÀI CŨ
ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Thứ 6, ngày 01 tháng 11 năm 2013
Tiết 52 – bài 11
Văn bản
Huy Cận

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 52: Văn bản
(tiếp theo)
- Huy Cận -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
3. Phân tích:
3.2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
“Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng...”
Trí tưởng tượng bay bổng, sáng tạo nên hình ảnh con thuyền lớn lao, kì vĩ hoà vào thiên nhiên thật khoáng đạt, nên thơ, đẹp đẽ.
Các động từ liên tiếp, phép ẩn dụ: => đoàn thuyền đánh cá khẩn trương, tự giác, có kĩ thuật cao, có tinh thần đoàn kết đã chinh phục biển cả.

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 52: Văn bản
(tiếp theo)
- Huy Cận -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
3. Phân tích:
3.2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
Con thuyền hoà vào thiên nhiên thật nên thơ.
Cảnh đánh cá khẩn trương, chinh phục biển cả.
“Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em vẫy trăng vàng choé.
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long...”
Phép liệt kê, ẩn dụ, nhân hoá, so sánh: Ca ngợi biển cả giàu đẹp.
=> Trí tưởng tượng phong phú: sóng, nước Hạ Long hiện lên thật trữ tình, nên thơ.

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 52: Văn bản
(tiếp theo)
- Huy Cận -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
3. Phân tích:
3.2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
- Con thuyền hoà vào thiên nhiên thật nên thơ.
- Cảnh đánh cá khẩn trương, chinh phục biển cả.
- Ca ngợi biển cả giàu đẹp.
- Sóng, nước Hạ Long hiện lên thật trữ tình, nên thơ.
“Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuền đã có nhịp trăng cao…”
Tiếng hát hoà tiếng sóng, vầng trăng gõ nhịp cho con người bộc lộ niềm say mê, thích thú với công việc, niềm lạc quan, yêu đời, yêu lao động.
=> Con người gắn bó, hoà hợp với thiên nhiên.

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 52: Văn bản
(tiếp theo)
- Huy Cận -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
3. Phân tích:
3.2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
- Con thuyền hoà vào thiên nhiên thật nên thơ.
- Cảnh đánh cá khẩn trương, chinh phục biển cả.
- Ca ngợi biển cả giàu đẹp.
- Sóng, nước Hạ Long hiện lên thật trữ tình, nên thơ.
- Con người say mê, yêu đời, yêu lao động và biết ơn biển cả.
=> Con người gắn bó, hoà hợp với thiên nhiên.
“Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng...”
Từ ngữ gợi tả vẻ đẹp mạnh mẽ, khoẻ khoắn, rắn rỏi của người dân chài.
Người lao động phấn khởi với thành quả của chuyến ra khơi tốt đẹp.
=> Hân hoan chào đón một ngày mới, một cuộc đời mới đầy niềm lạc quan, tươi sáng.

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 52: Văn bản
(tiếp theo)
- Huy Cận -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
3. Phân tích:
3.2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
- Con thuyền hoà vào thiên nhiên thật nên thơ.
- Cảnh đánh cá khẩn trương, chinh phục biển cả.
- Ca ngợi biển cả giàu đẹp.
- Sóng, nước Hạ Long hiện lên thật trữ tình, nên thơ.
- Con người say mê, yêu đời, yêu lao động và biết ơn biển cả.
=> Con người gắn bó, hoà hợp với thiên nhiên.
- Vẻ đẹp mạnh mẽ, khoẻ khoắn, của người dân chài. Họ phấn khởi với thành quả của chuyến ra khơi tốt đẹp.
=> Hân hoan chào đón một ngày mới, một cuộc đời mới đầy niềm lạc quan, tươi sáng.
“Câu hát căng buồm với gió khơi
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới.
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.”
- Phép nhân hoá: hình ảnh hùng vĩ tráng lệ.
- Cảnh bình minh trên biển thật rực rỡ huy hoàng.
=> Niềm vui thắng lợi của người dân chài và tinh thần hào hứng, khẩn trương chạy đua với thời gian để cống hiến thật nhiều cho Tổ quốc. Qua đó bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của tác giả với đất nước và cuộc sống.
3.3. Cảnh đoàn thuyền trở về.

ĐOàN THUYềN ĐáNH Cá
Tiết 52: Văn bản
(tiếp theo)
- Huy Cận -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
3. Phân tích:
3.2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
- Con thuyền hoà vào thiên nhiên thật nên thơ.
- Cảnh đánh cá khẩn trương, chinh phục biển cả.
- Ca ngợi biển cả giàu đẹp.
- Sóng, nước Hạ Long hiện lên thật trữ tình, nên thơ.
- Con người say mê, yêu đời, yêu lao động và biết ơn biển cả.
=> Con người gắn bó, hoà hợp với thiên nhiên.
- Vẻ đẹp mạnh mẽ, khoẻ khoắn, của người dân chài. Họ phấn khởi với thành quả của chuyến ra khơi tốt đẹp.
=> Hân hoan chào đón một ngày mới, một cuộc đời mới đầy niềm lạc quan, tươi sáng.
- Hình ảnh hùng vĩ tráng lệ. Cảnh bình minh thật rực rỡ huy hoàng.
=> Niềm vui thắng lợi của người dân chài và tinh thần hào hứng, khẩn trương chạy đua với thời gian để cống hiến thật nhiều cho Tổ quốc. Qua đó bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của tác giả với đất nước và cuộc sống.
4. Tổng kết:
Ghi nhớ SGK Tr 142.
II. LUYỆN TẬP.
tráng lệ, kì vĩ
khỏe khoắn, hào hùng
phong phú, độc đáo
tự hào về đất nước và
cuộc sống mới
LUYỆN TẬP
LUYỆN TẬP
Trong bài thơ, tiếng hát, câu hát mấy lần xuất hiện? Trong mỗi lần xuất hiện có ý nghĩa gì?
- Ba lần xuất hiện
+ Lần 1: Thể hiện khí thế ra khơi hào hứng
+ Lần 2: Niềm vui say trong công việc lao động chinh phục biển khơi
+ Lần 3: Thể hiện không khí khẩn trương của đoàn thuyền để hoàn thành đêm lao động tốt đẹp
Cảm hứng vũ trụ.
Cảm hứng thiên nhiên.
Cảm hứng về lao động.
Cảm hứng về lao động xây dựng cuộc sống mới và cảm hứng về vũ trụ.
Cảm hứng chủ đạo bao trùm bài thơ " Đoàn thuyền đánh cá" là gì?
LUYỆN TẬP
- Học thuộc lòng bài thơ.

Tìm những chi tiết khắc họa hình ảnh đẹp tráng lệ, thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người lao động trên biển cả.

Thấy được bài thơ có nhiều hình ảnh được xây dựng với những liên tưởng, tưởng tượng sáng tạo, độc đáo; giọng điệu thơ khỏe khoắn, hồn nhiên.

- Chuẩn bị tiết tiếp theo: "Tổng kết từ vựng" (Xem lại các kiến thức về từ tượng thanh, từ tượng hình, một số phép tu từ từ vựng).
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Cảm ơn Thầy cô và các em!
Chúc Thầy cô mạnh khoẻ, các em học giỏi!
LUYỆN TẬP
Viết một đoạn văn ngắn cảm nhận về con người lao động trong bài thơ?