Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

Kính chào quý thầy cô về dự giờ lớp 9A2
GIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ TÚ
ĐÁP ÁN :
1.Đọc thuộc lòng “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính ”. Nêu ý nghĩa của bài thơ ? ( 8 điểm )
2. Bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá ” được sáng tác vào năm nào ? Và in trong tập thơ nào? ( 2 điểm )
1. Ý nghĩa : Bài thơ ca ngợi người chiến sĩ lái xe Trường Sơn dũng cảm, hiên ngang, tràn đầy niềm tin chiến thắng trong kháng chiến chống Mỹ xâm lược.
2. Bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá ” được sáng tác vào năm 1958 và in trong tập thơ “ Trời mỗi ngày lại sáng ”
Kiểm tra miệng
Tiết : 48
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Huy Cận
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
 Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
 Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
 Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Hát rằng : cá bạc biển Đông lặng,
 Cá thu biển Đông như đoàn thoi
 Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
 Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!

Thuyền ta lái gió với buồm trăng
 Lướt giữa mây cao với biển bằng,
 Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
 Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
 

 Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
 Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
 Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé,
 Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.
 
Ta hát bài ca gọi cá vào,
 Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
 Biển cho ta cá như lòng mẹ,
 Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
 
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
 Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng,
 Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
 Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
 
Câu hát căng buồm với gió khơi,
 Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
 Mặt trời đội biển nhô màu mới
 Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 48
1. Đọc
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHÚ THÍCH
Huy Cận
a) Tác giả:
 
- Huy Cận (1919 - 2005 ) là nhà thơ đã nổi tiếng trong phong trào Thơ mới .
- Mạch cảm xúc trong bài thơ : Theo trình tự thời gian đoàn thuyền của ngư dân ra khơi đánh cá và trở về.
1. Đọc
2. Tìm hiểu chú thích.
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 48
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHÚ THÍCH
- Hoàn cảnh ra đời của bài thơ : Giữa năm 1958, trong chuyến đi thực tế dài ngày ở Quảng Ninh, nhà thơ đã sáng tác bài thơ này.
b) Tác phẩm:

ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 48
Cá bạc
Cá song
Cá đé
Cá chim
Cá nhụ
Cá thu
Loài cá cùng họ với cá thu, thân và má có vẩy nhỏ, màu trắng nhạt.
Loài cá biển sống ở tầng mặt nước, thân dẹt hình thoi.
Loài cá mình dẹt, vẩy lớn.
Còn gọi là cá bẹ, cùng họ với cá chích nhưng lớn hơn.
Thân dài, hơi dẹt.
Sống ở gần bờ, thân dày và dài, có nhiều vạch dọc thân hoặc các chấm tròn màu đen và hồng
c) Chú thích :
I. Đọc –Tìm hiểu văn bản:
1. Đọc
2. Tìm hiểu chú thích
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 48
3. Bố cục:
* Phần 1: Hai khổ thơ đầu
Hoàng hôn trên biển và đoàn thuyền đánh cá ra khơi.
* Phần 2: Bốn khổ thơ tiếp theo
Đoàn thuyền đánh cá trên biển trong đêm trăng
* Phần 3 : Khổ thơ cuối
Bình minh trên biển và đoàn thuyền đánh cá trở về.
Bài thơ được chia làm ba phần
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 48
II /Tìm hiểu văn bản:
1. Cảnh hoàng hôn trên biển và đoàn thuyền ra khơi
Thảo luận nhóm đôi ( 3 phút )
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
* Thiên nhiên :
* Xác định biện pháp tu từ trong hai câu thơ trên ? Tác dụng của nó ?
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 48
II /Tìm hiểu văn bản:
1. Cảnh hoàng hôn trên biển và đoàn thuyền ra khơi
- So sánh độc đáo  gợi cảnh hoàng hôn trên biển đẹp kì vĩ, rực rỡ, tráng lệ.
Nhân hoá, liên tưởng thú vị
 Vũ trụ như một ngôi nhà lớn đang đi vào thời khắc nghỉ ngơi.
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
* Thiên nhiên :
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 48
II /Tìm hiểu văn bản:
‘‘Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi”
“Câu hát căng buồm với gió khơi”
- Không khí lao động khẩn trương diễn ra cả ngày lẫn đêm.

Sự vận động của vũ trụ, biển cả đang dần khép lại, chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi
Con người bắt đầu ra khơi, bắt đầu một ngày lao động mới.
1. Cảnh hoàng hôn trên biển và đoàn thuyền ra khơi
* Con người :
Từ “lại”: Công việc đánh cá diễn ra thường xuyên, thành nền nếp.
- Niềm vui, sự phấn chấn, tinh thần hăng say của những con người đi lao động chinh phục thiên nhiên.
- Sự hoà hợp giữa sức mạnh của con người và thiên nhiên.
“Câu hát căng buồm với gió khơi”
THIÊN NHIÊN
CON NGƯỜI
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 48
II Tìm hiểu văn bản:
- Liệt kê, so sánh  sự phong phú của các loài cá,vẻ đẹp kì diệu và sự giàu có của biển khơi.
“Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi”
- Nhân hoá : lời mời gọi các loài cá  ước mơ đánh bắt được nhiều hải sản.Thể hiện khát khao chinh phục thiên nhiên.
 Phép so sánh, nhân hoá  miêu tả chân thực cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá . Đồng thời làm nổi bật khí thế, quyết tâm, tinh thần lao động hăng say của những con người làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc đời.
1. Cảnh hoàng hôn trên biển và đoàn thuyền ra khơi
‘‘ Hát rằng: Cá bạc biển Đông lặng
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi !”

- Vịnh Hạ Long được tổ chức văn hóa thế giới công nhận là một trong bảy kỳ quan thiên nhiên của thế giới.
- Chúng ta phải có ý thức bảo vệ môi trường : Không xả rác và các chất thải ra sông, hồ, biển.
- Tuyên tuyền cho mọi người cùng có ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của tổ quốc .
TỔNG KẾT
* Bài thơ " Đoàn thuyền đánh cá " sỏng tỏc trong hoàn
cảnh nào?
Trước Cách mạng tháng 8.
Trong chuyến đi thực tế của Huy Cận về vùng mỏ Quảng Ninh giữa năm 1958.
Trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
Sau năm 1975 khi đất nước được giải phóng.
* Câu hát trong bài thơ có ý nghĩa như thế nào?
TỔNG KẾT
* Trình bày cảm nhận của em về khổ thơ đầu của bài “ Đoàn thuyền đánh cá ” trong thời gian một phút ?
Hướng dẫn học ở nhà:
* Đối với bài học ở tiết này :
- Học thuộc lòng, đọc diễn cảm bài thơ
- Nắm nội dung nghệ thuật của hai khổ thơ đầu
* Đối với bài học ở tiết tiếp theo:
- Tìm hiểu nội dung các khổ thơ còn lại :
+ Đoàn thuyền đánh cá trên biển trong đêm trăng
+ Cảnh bình minh trên biển, đoàn thuyền trở về.
Nghệ thuật và ý nghĩa của toàn bài thơ.
Kính chúc quý thầy cô cùng các em nhiều sức khỏe !