Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
Giáo viên : Đỗ Thị Hồng Điều
Trường THCS Lê Văn Tám
KIỂM TRA BÀI CŨ
1/ Đọc thuộc lòng khổ thơ 2, 3, 4 của bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật?
2/ Nêu các phẩm chất của hình ảnh người chiến sĩ lái xe trong bài thơ?
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Tiết 49:
Huy Cận
Tiết 49: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
I/ TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN:
1/ Vài nét về tác giả, tác phẩm:







a/ Tác giả:
Huy Cận
- Cù Huy Cận (1919–2005)
Quê: Đức Thọ- Hà Tĩnh.
Ông từng làm thứ trưởng bộ văn hoá.
- Ông nổi tiếng trong phong trào Thơ mới, là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam.
- Huy Cận được trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt I (1996).
Xem sách
b/ Tác phẩm:
- “Đoàn thuyền đánh cá” là bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Huy Cận sau Cách mạng tháng Tám.
- Bài thơ được viết trong dịp Huy Cận đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh năm 1958, in trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng” .
Xem sách
Tiết 49: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
I/ TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN:
1/ Vài nét về tác giả, tác phẩm:
2/ Đọc:







Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé.
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào,

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Câu hát căng buồm với gió khơi
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới.
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Tiết 49: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
I/ TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN:
1/ Vài nét về tác giả, tác phẩm:
2/ Đọc:
3/ Thể thơ:
4/ Bố cục:
Thất ngôn (trường thiên).
+ Hai khổ đầu: Cảnh đoàn thuyền ra khơi.
+ 4 khổ tiếp: Cảnh đánh cá trên biển.
+ Còn lại: Đoàn thuyền đánh cá trở về.
=> Mạch cảm xúc theo trình tự thời gian đoàn thuyền của ngư dân ra khơi đánh cá và trở về.
Tiết 49: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
I/ TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN:
II/ PHÂN TÍCH:
1/ Cảm hứng chủ đạo của bài thơ:
Là sự kết hợp giữa thiên nhiên, vũ trụ và con người lao động.
2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
So sánh
Nhân hóa
, ẩn dụ
Hoàng hôn trên biển đẹp rực rỡ, tráng lệ. Thiên nhiên, vũ trụ như
một ngôi nhà lớn đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi.
Tiết 49: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
I/ TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN:
II/ PHÂN TÍCH:
1/ Cảm hứng chủ đạo của bài thơ:
Là sự kết hợp giữa thiên nhiên, vũ trụ và con người lao động.
2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:


Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,

Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Hoàng hôn trên biển đẹp rực rỡ, tráng lệ. Thiên nhiên, vũ trụ như
một ngôi nhà lớn đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi.
Hằng ngày, thường xuyên,
đều đặn
Ẩn dụ, phóng đại
Con người lao động tiếp tục công việc ra khơi đánh cá trong tâm
trạng hào hứng, phấn khởi.
Tiết 49: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
I/ TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN:
II/ PHÂN TÍCH:
1/ Cảm hứng chủ đạo của bài thơ:
Là sự kết hợp giữa thiên nhiên, vũ trụ và con người lao động.
2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Đối lập
Mặt trời xuống biển,
vũ trụ vào đêm .
Con người khởi đầu chuyến ra khơi của đoàn thuvền đánh cá.
Tiết 49: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
I/ TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN:
II/ PHÂN TÍCH:
1/ Cảm hứng chủ đạo của bài thơ:
Là sự kết hợp giữa thiên nhiên, vũ trụ và con người lao động.
2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
* So sánh, nhân hóa
=> Câu hát thể hiện sự giàu có của biển Đông và ước mơ đánh được nhiều cá.
Tiết 49: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
I/ TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN:
II/ PHÂN TÍCH:
1/ Cảm hứng chủ đạo của bài thơ:
Là sự kết hợp giữa thiên nhiên, vũ trụ và con người lao động.
2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:



=> Câu hát thể hiện sự giàu có của biển Đông và ước mơ đánh được nhiều cá.
Con người lao động tiếp tục công việc ra khơi đánh cá trong tâm
trạng hào hứng, phấn khởi.
Hoàng hôn trên biển đẹp rực rỡ, tráng lệ. Thiên nhiên, vũ trụ như
một ngôi nhà lớn đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi.
 Đoàn thuyền ra khơi trong thời điểm biển về đêm. Cảnh biển vừa đẹp, vừa rộng lại vừa gần gũi, ấm áp với con người.
1/ Dòng nào sau đây nêu đúng cảm hứng chủ đạo của bài thơ?
A. Cảm xúc theo trình tự thời gian.
B. Dòng cảm xúc về thiên nhiên, vũ trụ.
C. Cảm xúc về thiên nhiên, vũ trụ và con người lao động.
D. Dòng cảm xúc về con người lao động.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
2/ Dòng nào sau đây nêu những hình ảnh thơ ngợi ca biển cả giàu đẹp?
A. Mặt trời xuống biển như hòn lửa - Cá thu biển Đông như đoàn thoi
B. Sóng đã cài then, đêm sập cửa - Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng
C. Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi - Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi!
D. Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng - Cá thu biển Đông như đoàn thoi
3/ Qua đoạn thơ vừa học, em cảm nhận như thế nào về biển Việt Nam? Em thấy mình cần phải làm gì để nhận biết tiềm năng, mức độ khai thác và sự cần thiết phải khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường biển, đảo; bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc?
DẶN DÒ
Học thuộc lòng bài thơ, ôn nội dung phân tích của phần I.
Phân tích phần còn lại. Tìm hiểu thêm kiến thức về biển, đảo Việt Nam.