Bài 11. Đoàn thuyền đánh cá

`
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ LỚP 9A1
Kiểm tra miệng:

1. Đọc thuộc lòng bài thơ “Bài thơ
về tiểu đội xe không kính” của
Phạm Tiến Duật.
2. Cảm nhận của em về hình ảnh những chiến sĩ lái xe không kính?
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
Tiết 51 Văn bản:
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
I. Đọc, tìm hiểu chú thích:
1. Đọc:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
 
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

Cá nhụ cá chim cùng cá đé(5),
Cá song(6) lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe.
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.

Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
 
Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

Hồng Gai, 4-10-1958
I. Đọc, tìm hiểu chú thích:
1. Đọc:
2. Chú thích:
a. Tác giả:
 - Cù Huy Cận (1919 – 2005)
quê ở Hà Tĩnh.
- Là nhà thơ đã nổi tiếng
trong phong trào Thơ mới.
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
I. Đọc, tìm hiểu chú thích:
1. Đọc:
2. Chú thích:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
 - Bài thơ sáng tác giữa năm 1958 trong
chuyến đi thực tế dài ngày ở Quảng Ninh.
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
I. Đọc, tìm hiểu chú thích:
1. Đọc:
2. Chú thích:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
 - Bài thơ sáng tác giữa năm 1958 trong
chuyến đi thực tế dài ngày ở Quảng Ninh.
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
 - Thể thơ: bảy chữ
c. Từ khó:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa(1)
Sóng đã cài then, đêm sập cửa(2)
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
 
Hát rằng: cá bạc (3)biển Đông lặng,
Cá thu(4) biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
 
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
 
Cá nhụ cá chim cùng cá đé(5),
Cá song(6) lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe,
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.

Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
 
Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
 
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Hồng Gai, 4-10-1958
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
 
 
 
 
 
 
Cá bạc
Cá thu
Cá chim
Cá song
Cá đé
Cá nhụ
Từ ngữ
Hình ảnh
Đặc điểm
Loài cá cùng họ với cá thu, thân và má có vảy nhỏ, màu trắng nhạt.
Loài cá biển sống ở tầng mặt nước, thân dẹt hình thoi.
Loài cá mình dẹt, vây lớn.
Sống ở gần bờ, thân dày và dài, có nhiều vạch dọc thân hoặc các chấm màu đen và hồng
Thân dài, hơi dẹt
Còn gọi là cá bẹ, cùng họ với cá trích nhưng lớn hơn
Vận dụng kiến thức của bộ môn sinh học, hãy nêu rõ đặc điểm của các loài cá sau ?
I. Đọc, tìm hiểu chú thích:
1. Đọc:
2. Chú thích:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
c. Từ khó:
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
3. Bố cục:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa(1).
Sóng đã cài then, đêm sập cửa(2).
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Hát rằng: cá bạc(3)biển đông lặng,
Cá thu(4) biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng
Cá nhụ cá chim cùng cá đé(5),
Cá song(6) lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe,
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
- Phần 1: 2 khổ đầu






- Phần 2: 4 khổ tiếp theo








- Phần 3: khổ cuối

* Bố cục: 3 phần



Hoàng hôn trên biển và cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi.
Đoàn thuyền đánh cá trên biển trong đêm trăng.
Bình minh trên biển, đoàn thuyền trở về
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
II. Đọc, tìm hiểu văn bản:
Hoàng hôn trên biển
và đòan thuyền đánh cá
ra khơi:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi
 - Cảnh hoàng hôn trên biển:
 So sánh: mặt trời xuống biển như hòn lửa
  Khắc họa hình ảnh đẹp về mặt trời.
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
Hoàng hôn trên biển và
đòan thuyền đánh cá ra
khơi:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi
 - Cảnh hoàng hôn trên biển:
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
 - Nhân hóa, liên tưởng:Sóng đã ….sập cửa
Sự liên tưởng độc đáo của tác giả:
- Then cửa:
- Cánh cửa:
- Ngôi nhà:
Sóng
Màn đêm
Vũ trụ
Gần gũi
Hoàng hôn trên biển và
đòan thuyền đánh cá ra
khơi:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi
- Cảnh hoàng hôn trên biển:
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
 - Nhân hóa, liên tưởng:Sóng đã ….sập cửa
  Cảnh biển vào đêm đẹp, vừa rộng lớn vừa gần gũi.
 => Mặt trời lặn,vũ trụ đi vào trạng thái nghỉ ngơi, yên tĩnh.
Hoàng hôn trên biển và
đòan thuyền đánh cá ra
khơi:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi
 Từ lại: công việc thường xuyên
- Đoàn thuyền ra khơi đánh cá:
 Nghệ thuật đối lập
 Ẩn dụ: câu hát căng buồm
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
Hoàng hôn trên biển và
đòan thuyền đánh cá ra
khơi:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi
 - Đoàn thuyền ra khơi đánh cá:
 => Con người ra khơi với khí thế mạnh mẽ, vui tươi, làm chủ thiên nhiên.
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
Kĩ thuật trình bày 1 phút:

Câu hát căng buồm cùng gió khơi. Câu thơ có những sự vật, hiện tượng nào gắn kết với nhau? Cảm nhận của em về những sự vật, hiện tượng ấy?
II. Đọc, tìm hiểu văn bản:
Hoàng hôn trên biển và
đòan thuyền đánh cá ra
khơi:
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
- Cảnh hoàng hôn trên biển:
- Đoàn thuyền ra khơi đánh cá:
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
II. Đọc, tìm hiểu văn bản:
Hoàng hôn trên biển và
đòan thuyền đánh cá ra
khơi:
Hát rằng: cá bạc biển đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
- Cảnh hoàng hôn trên biển:
- Đoàn thuyền ra khơi đánh cá:
- Liên tưởng, so sánh, nhân hoá
 Khúc hát ca ngợi biển ta giàu đẹp, ước muốn đánh nhiều tôm cá
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Huy Cận)
Thảo luận đôi bạn (2 phút)
Biển ta rất giàu về các loài cá. Vậy em cần phải làm gì để bảo vệ nguồn tài nguyên này?
CÂU HỎI, BÀI TẬP CỦNG CỐ:
Đọc diễn cảm hai khổ thơ đầu của bài thơ?
Nội dung đầy đủ của hai khổ thơ đầu bài thơ là?
1
3
4
2
CÂU HỎI, BÀI TẬP CỦNG CỐ:
Nêu những biện pháp nghệ thuật chủ yếu được sử dụng trong hai khổ thơ đầu của bài thơ?
- Đối với bài học ở tiết học này:
+ Học thuộc lòng bài thơ.
+ Nắm nội dung, nghệ thuật chính của hai khổ thơ đầu.
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
Chuẩn bị phần còn lại:
+ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển trong đêm trăng.
+ Bình minh trên biển và cảnh đoàn thuyền trở về.
+ Tìm hiểu thực trạng môi trường biển hiện nay, nguyên nhân và biện pháp khắc phục.
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC
CHÚC QUÝ THẦY CÔ
SỨC KHỎE VÀ THÀNH ĐẠT!
CHÀO TẠM BIỆT CÁC EM!