Bài 11. Độ cao của âm

11/17/2010 10:14 PM
1
Kiểm tra bài cũ.
Học sinh 2:
3) Cho 2 ví dụ về nguồn âm.
4) Chỉ ra bộ phận dao động của nó khi phát ra âm.
Học sinh 1:
1) Nguồn âm là gì ? Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
2) Bộ phận nào dao động phát ra âm khi nghe thấy tiếng trống?
A.Dùi trống; B.Mặt trống
C.Thân trống; D.ViềnTrống
Đáp án
11/17/2010 10:14 PM
2
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
I. Dao động nhanh chậm- tần số.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz.
II. Âm cao (bổng), âm thấp (trầm)
Dao động càng nhanh(chậm), tần số dao động càng lớn(nhỏ) âm phát ra càng cao(thấp)
Mời các em nghe đoạn nhạc sau và nhận xét âm nghe được của giọng nam hát khác giọng nữ hát như thế nào?
Nội Dung.
Đặt vấn đề.
11/17/2010 10:14 PM
3
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
I. Dao động nhanh chậm- tần số.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz.
II. Âm cao (bổng), âm thấp (trầm)
Dao động càng nhanh(chậm), tần số dao động càng lớn(nhỏ) âm phát ra càng cao(thấp)
Nội Dung.
Đặt vấn đề.
Giọng của nam trầm hơn giọng của nữ. Vậy khi nào âm phát ra trầm, khi nào âm phát ra bổng ?


 Bài học hôm nay sẽ trả lời cho các em câu hỏi này ?
11/17/2010 10:14 PM
4
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
I. Dao động nhanh chậm- tần số.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz.
II. Âm cao (bổng), âm thấp (trầm)
Dao động càng nhanh(chậm), tần số dao động càng lớn(nhỏ) âm phát ra càng cao(thấp)
Thí Nghiệm 1: Treo hai con lắc có chiều dài 40cm và 20 cm, kéo chúng lệch ra khỏi vị trí ban đầu rồi thả cho chúng dao động.
Thí nghiệm 1
a)
b)
11/17/2010 10:14 PM
5
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
C1: Hãy quan sát và đếm số dao động của từng con lắc trong 10 giây và ghi kết quả vào bảng sau :
Tiến hành
TN1-Trả lời C1
a)
b)
11/17/2010 10:14 PM
6
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
I. Dao động nhanh chậm- tần số.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz.
II. Âm cao (bổng), âm thấp (trầm)
Dao động càng nhanh(chậm), tần số dao động càng lớn(nhỏ) âm phát ra càng cao(thấp)
Tìm thông tin (SGK) cho biết tần số là gì ?
Trả lời
câu hỏiCủa GV
 Số dao động trong 1 giây gọi là tần số.
Tìm thông tin (SGK) cho biết đơn vị tần số là gì ?
 Đơn vị tần số là Héc, kí hiệu Hz
11/17/2010 10:14 PM
7
Em có biết là đơn vị tần số là héc được đặt theo tên của Nhà vật lý học người Đức Hertz
11/17/2010 10:14 PM
8
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
I. Dao động nhanh chậm- tần số.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz.
II. Âm cao (bổng), âm thấp (trầm)
Dao động càng nhanh(chậm), tần số dao động càng lớn(nhỏ) âm phát ra càng cao(thấp)
C2 Từ bảng trên cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn ?
Trả lời C2
Và nhận xét
Con lắc b có tần số dao động lớn hơn
Nhận xét:
Dao động càng……. …………. , tần số dao động càng
…………………..
Nhanh (chậm)
Lớn (nhỏ)
11/17/2010 10:14 PM
9
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
I. Dao động nhanh chậm- tần số.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz.
II. Âm cao (bổng), âm thấp (trầm)
Dao động càng nhanh(chậm), tần số dao động càng lớn(nhỏ) âm phát ra càng cao(thấp)
Thí nghiệm 2: Cố định hai thước đàn hồi có chiều dài khác nhau 30 cm và 20 cm trên mặt một hộp gỗ. Lần lượt bật nhẹ đầu tự do của hai thước cho chúng dao động.
Quan sát dao động và lắng nghe âm phát ra
Thí nghiệm 2
C3
C3 : Phần tự do của thước dài dao động ………………. Âm phát ra…………..
Phần tự do của thước ngắn dao động ………………. Âm phát ra …………..
chậm
thấp
nhanh
cao
11/17/2010 10:14 PM
10
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
Thí nghiệm 3: Một đĩa nhựa được đục lỗ cách đều nhau và được gắn vào trục của một động cơ chạy bằng pin (h11.3). Chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ nhất định trên đĩa đang quay trong hai trường hợp
Đĩa quay nhanh.
Đĩa quay chậm.

Thí nghiệm 3
11/17/2010 10:14 PM
11
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
I. Dao động nhanh chậm- tần số.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz.
II. Âm cao (bổng), âm thấp (trầm)
Dao động càng nhanh(chậm), tần số dao động càng lớn(nhỏ) âm phát ra càng cao(thấp)
Hoàn thành
C4
C4 :
Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động……… , âm phát ra ……………
Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động càng ………, âm phát ra ………
chậm
thấp
nhanh
cao
11/17/2010 10:14 PM
12
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
I. Dao động nhanh chậm- tần số.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz.
II. Âm cao (bổng), âm thấp (trầm)
Dao động càng nhanh(chậm), tần số dao động càng lớn(nhỏ) âm phát ra càng cao(thấp)
Hoàn thành
Kết luận.
Nhanh(chậm)
Lớn(nhỏ)
Cao (thấp)
Kết luận: Từ kết quả thí nghiệm 1, 2, 3, hãy viết đầy đủ câu kết luận sau:
Dao động càng ……… ……. , tần số dao động càng ……………. âm phát ra càng …………..
11/17/2010 10:14 PM
13
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
Vận dụng.
C5. Một vật dao động có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. Vật nào dao động nhanh hơn ? Vật nào phát ra âm thấp hơn ?
Đa:
Vật dao động có tần số 70 Hz dao động nhanh hơn.
Vật dao động có tần số 50 Hz phát ra âm thấp hơn.
11/17/2010 10:14 PM
14
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
Vận dụng.
C6. Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, căng ít thì âm phát ra sẽ cao, thấp như thế nào ? Và tần số lớn, nhỏ ra sao ?
Đa:
Khi dây đàn căng nhiều thì âm phát ra sẽ cao, ngược lại âm phát ra sẽ thấp.
Khi dây đàn căng nhiều thì tần số sẽ lớn, ngược lại tần số sẽ nhỏ
11/17/2010 10:14 PM
15
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
Vận dụng.
C7. Cho đĩa trong thí nghiệm ở hình 11.3 quay, em hãy lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ ở gần vành đĩa và một hàng lỗ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn ?
Mời một em tiến hành thí nghiệm và trả lời.
Đa:
ở gần vành đĩa âm nghe cao
ở gần tâm đĩa âm nghe thấp.

11/17/2010 10:14 PM
16
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
Củng cố
Tần số dao động là gì ? Đơn vị ?
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đợn vị tần số là héc (Hz).
Khi nào âm phát ra bổng (cao) ?
Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn.
Khi nào âm phát ra thấp(trầm) ?
Âm phát ra càng trầm khi tần số dao động càng nhỏ.













11/17/2010 10:14 PM
17
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
Ghi nhớ
Ghi nhớ:
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đợn vị tần số là héc (Hz).
Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn.
Âm phát ra càng trầm khi tần số dao động càng nhỏ.
11/17/2010 10:14 PM
18
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
Có thể em
Chưa biết
Thông thường, tai người có thể nghe được âm có tần số trong khoảng từ 20Hz đến 20000 Hz.
Những âm có tần số dưới 20Hz gọi là hạ âm. Những âm có tần số lớn hơn 20000Hz gọi là siêu âm.
Chó và một số động vật khác có thể nghe được âm có tần số thấp hơn 20Hz, cao hơn 20000Hz.
11/17/2010 10:14 PM
Giáo viên Bùi Thanh Sơn
19
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM.
Tiết học
Kết thúc
chúc các em học tốt !
11/17/2010 10:14 PM
Giáo viên Bùi Thanh Sơn
20
Đáp án (hs1)
1)
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm
Các vật phát ra âm đều dao động.
2) B.Mặt trống
Đặt vấn đề (Bài Mới)