Bài 11. Độ cao của âm

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ TIẾT HỌC VẬT LÝ LỚP 7B NĂM HỌC 2011 - 2012
TRƯỜNG THCS LÝ THƯỜNG KIỆT – TX BUÔN HỒ
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Nguồn âm là gì? Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
- Em hãy kể tên một số nguồn âm thường gặp.
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
Tại sao?
Âm thanh phát ra lại cao (bổng), thấp (trầm) khác nhau.
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
BÀI 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
I – Dao động nhanh, chậm – Tần số :
Thí nghiệm 1:
Treo hai con lắc có chiều dài 40cm và 20cm, kéo chúng lệch ra khỏi vị trí đứng yên ban đầu rồi thả chúng dao động như hình 11.1.
Hình 11.1
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
BÀI 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
I – Dao động nhanh, chậm – Tần số :
Thí nghiệm 1:
Hình 11.1
- HS5: Quan sát dao động của hai con lắc, rồi so sánh
Cách thực hiện thí nghiệm:
(5 HS thực hiện đồng thời)
- HS1: Kéo đồng thời con lắc a, con lắc b lệch khỏi vị trí cân bằng, sao cho hai sợi dây song song với nhau rồi cùng thả cho nó dao động.
- HS2: Đếm số dao động của con lắc a
- HS3: Đếm số dao động của con lắc b
- HS4: Theo dõi thời gian trong 10 giây
và ra hiệu thôi đếm
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
BÀI 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
I – Dao động nhanh, chậm – Tần số :
Thí nghiệm 1:
C1:
Con lắc a dao dộng chậm hơn
Con lắc b dao dộng nhanh hơn
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số.
Đơn vị tần số là héc, kí hiệu là Hz.
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
BÀI 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
I – Dao động nhanh, chậm – Tần số :
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số.
Đơn vị tần số là héc, kí hiệu là Hz.
Từ bảng trên hãy cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn?
C2:
Dao động càng ………………. tần số dao động càng …………. ..
Nhận xét:
nhanh
(chậm)
(nhỏ)
lớn
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
BÀI 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
II – Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm):
Thí nghiệm 2:
Hình 11.2
- Quan sát dao động và lắng nghe âm phát ra rồi trả lời C3.
Cố định một đầu hai thước thép có chiều dài khác nhau trên mặt hộp gỗ (hình 11.2).
Lần lượt bật nhẹ đầu tự do của hai thước cho chúng dao động.
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
C3:
cao thấp nhanh chậm
Phần tự do của thước dài dao động , âm phát ra .
.........
.........
Phần tự do của thước ngắn dao động , phát ra âm .
.........
........
chậm
thấp
nhanh
cao
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
BÀI 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
II – Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm):
Thí nghiệm 3:
Hình 11.3
Một đĩa nhựa được đục lỗ cách đều nhau và được gắn vào trục một động cơ quay bằng pin ( hình 11.3). Chạm góc miếng bìa vào một
hàng lỗ nhất định khi đĩa đang quay trong hai trường hợp:
a) Đĩa quay nhanh.
b) Đĩa quay chậm.
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
C4:
Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động ……. âm phát ra ……..
Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động ……… âm phát ra …….
chậm
thấp
nhanh
cao
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
BÀI 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
II – Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm):
Kết luận:
Dao động càng ……………… tần số dao động càng …………. âm phát ra càng ………………. .
nhanh
(chậm)
lớn
(nhỏ)
cao
(thấp)
III – Vận dụng:
Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. Vật nào dao động nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn?
C5:
Vật có tần số dao động 70Hz dao động nhanh hơn.
Vật có tần số dao động 50Hz phát ra âm thấp hơn.
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
BÀI 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
II – Vận dụng:
Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, căng ít thì âm phát ra sẽ cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn, nhỏ ra sao?
C6:
Khi dây đàn căng nhiều thì âm phát ra cao, tần số dao động lớn.
Khi dây đàn căng ít thì âm phát ra trầm, tần số nhỏ.
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
BÀI 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
II – Vận dụng:
Hãy lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ ở gần vành đĩa và một hàng lỗ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn
C7:
Khi chạm miếng bìa ở gần vành đĩa âm phát ra cao hơn.
Hình 11.4
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Thông thường, tai người có thể nghe được âm có tần số trong khoảng từ 20Hz đến 20000Hz.
Những âm có tần số dưới 20Hz gọi là hạ âm.
Những âm có tần số lớn hơn 20000Hz gọi là siêu âm.
Chó và 1 số động vật khác có thể nghe được những âm thấp hơn 20HZ, cao hơn 20000 Hz.
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
- Dơi phát siêu âm để săn tìm muỗi, muỗi rất sợ siêu âm do dơi phát ra. Vì vậy, có thể chế tạo máy phát siêu âm bắt chước tần số siêu âm của dơi để đuổi muỗi.
- Trước cơn bão thường có hạ âm, hạ âm làm con người khó chịu, cảm giác buồn nôn, chóng mặt, một số sinh vật nhạy cảm với hạ âm nên có biểu hiện khác thường. Vì vậy người xưa dựa vào dấu hiệu này để nhận biết các cơn bão.
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
CŨNG CỐ
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học thuộc phần ghi nhớ SGK.
- Hoàn chỉnh câu C1 đến C7.
- Làm bài tập 11.1 đến 11.5 – SBT.
- Đọc trước bài 12: ĐỘ TO CỦA ÂM
Giáo viên: Nguyễn Thành Trung
Thực hiện ngày 07 tháng 11 năm 2011
Bài học đến đây đã kết thúc
Thân Ái Chào Các Em
Xin chân thành cảm ơn quý thầy, cô giáo đã quan tâm theo dõi !