Bài 11. Độ cao của âm

CHÀO MỪNG CÁC THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GiỜ THĂM LỚP
Kiểm tra
bài cũ
Các nguồn âm có đặc điểm gì giống nhau?
Kể tên một số nguồn âm?
Cho biết các phát biểu sau là đúng hay sai?

Âm thanh được tạo ra nhờ điện
Âm thanh được tạo ra nhờ dao động.
Vật phát ra âm khi ta kéo căng vật đó.
Vật phát ra âm khi ta làm vật đó dao động.
Nguồn âm là vật phát ra âm thanh.
Khi xem tivi, âm thanh phát ra từ tivi là
từ người ở trong tivi.
ĐÚNG
SAI
X
X
X
X
X
X
Tại sao?
Âm thanh phát ra lại cao(bổng),
thấp(trầm) khác nhau.
Tiết 12
ĐỘ CAO CỦA ÂM
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
-Cách thực hiện thí nghiệm:
(5 HS thực hiện đồng thời)
HS1: Kéo đồng thời con lắc a, con
lắc b lệch khỏi vị trí cân bằng, sao
cho hai sợi dây song song với nhau
rồi cùng thả cho nó dao động.
HS2:Đếm số dao động của con lắc a
HS3: Đếm số dao động của con lắc b
HS4: Theo dõi thời gian trong 10 giây và ra hiệu thôi đếm
HS5:Quan sát dao động của hai con lắc, rồi so sánh
Thí nghiệm 1:
Hình 11.1 (sgk/31)
1
2
1
2
Một dao động.
Một dao động.
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 1:
HS1: Kéo đồng thời con lắc a, conlắc b lệch
khỏi vị trí cân bằng, saocho hai sợi dây
songsong với nhau rồi cùng thả cho nó dao
động.
HS2:Đếm số dao động của con lắc a
HS3: Đếm số dao động của con lắc b
HS4: Theo dõi thời gian trong 10 giây và
ra hiệu thôi đếm
HS5:Quan sát dao động của hai con lắc, rồi
so sánh
C2: Từ bảng trên hãy cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn?
2. Nhận xét:
Dao động càng tần số dao động càng .
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 1
nhanh
(nhỏ)
lớn
(chậm)
.....
.....
.........
.........
Cố định một đầu hai thước thép có chiều dài khác nhau trên mặt hộp gỗ ( theo hình).
Lần lượt bật nhẹ đầu tự do của hai thước cho chúng dao động.
Quan sát dao động
và lắng nghe
âm phát ra rồi
trả lời C3
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2:
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2:
C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Phần tự do của thước dài dao động , âm phát ra .
Phần tự do của thước ngắn dao động , phát ra âm .
* cao * thấp *nhanh * chậm
chậm
thấp
nhanh
cao
.........
.........
.........
........
Một đĩa nhựa được đục lỗ cách đều nhau và được gắn vào trục một động cơ quay bằng pin ( hình 11.3).
- Chạm góc
miếng bìa vào một
hàng lỗ nhất định
khi đĩa quay trong
hai trường hợp:
a) Đĩa quay nhanh.
b) Đĩa quay chậm.
Nghe và hoàn thành câu C4
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 3:
K
Kết luận:
nhanh
(chậm)
lớn
(nhỏ)
cao
(thấp)
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Dao động càng tần số dao động
càng âm phát ra càng .
........
........
......
......
......
.......
C4: Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động
……. âm phát ra …….
Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động ………… âm phát ra …….
cao
thấp
nhanh
Chậm
III.Vận dụng
C5: Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. Vật nào dao động nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn?
Vật có tần số dao động 70Hz dao động nhanh hơn.
Vật có tần số dao động 50Hz phát ra âm thấp hơn.
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Vận dụng
C6: Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, âm thanh sẽ phát ra cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn nhỏ ra sao?
Khi dây đàn căng nhiều thì âm phát ra cao, tần số dao động lớn.
Khi dây đàn căng ít thì âm phát ra trầm, tần số nhỏ.
C7: Hãy lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ ở gần vành đĩa và một hàng lỗ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn
Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
K
Khi chạm miếng
bìa ở gần vành
đĩa âm phát ra
cao hơn
Câu 1: Tần số là:
Các công việc thực hiện trong 1 giây.
Quãng đường dịch chuyển trong 1 giây.
Số dao động trong 1 giây.
Thời gian thực hiện 1 dao động.
Câu 2: Có một viên đạn bay trong không khí.
Chọn câu đúng trong các câu sau?
Viên đạn bay càng nhanh thì âm phát ra càng thấp.
Viên đạn bay càng nhanh thì âm phát ra càng cao.
Khối lượng viên đạn càng lớn thì âm phát ra càng cao.
Vận tốc viên đạn không ảnh hưởng đến độ cao thấp của âm.
Câu 3: Trong ngôn ngữ đời sống, giọng nói của người được mô tả bằng nhiều tính từ. Với mỗi trường hợp sau đây hãy nhận định về độ cao của âm tương ứng:
A. Ồ ề:
B. Ấm:
C.Lanh lảnh:
D.The thé:
Thấp
Thấp
Cao
Rất cao
CỦNG CỐ
Thông thường, tai người có thể nghe được âm có tần số trong khoảng từ 20Hz đến 20000Hz.
Những âm có tần số dưới 20Hz gọi là hạ âm.
Những âm có tần số lớn hơn 20000Hz gọi là siêu âm.
Chó và 1 số động vật khác có thể nghe được những âm cao hơn hoặc thấp hơn 20000 Hz.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT ?
- Trước cơn bão thường có hạ âm, hạ âm làm con người khó chịu, cảm giác buồn nôn, chóng mặt, một số sinh vật nhạy cảm với hạ âm nên có biểu hiện khác thường. Vì vậy người xưa dựa vào dấu hiệu này để nhận biết các cơn bão.
- Dơi phát siêu âm để săn tìm muỗi. Vì vậy, có thể chế tạo máy phát siêu âm bắt chước tần số siêu âm của dơi để đuổi muỗi.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT?
Hướng dẫn về nhà
I. BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Học thuộc phần ghi nhớ.
Làm bài tập 11.1 đến 11.5 /SBT.
II. CHUẨN BỊ BÀI MỚI:
Nghiên cứu bài: Độ to của âm, tìm hiểu:
Khái niệm biên độ dao động.
Mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm.
Kẽ sẵn bảng 1 SGK trang 34 vào vở.
1. Mọi vật phát ra âm đều .....
1
2
3
4
5
6
T
Ầ
N
S
Ố
D
A
O
Đ
Ộ
N
G
D
A
O
Đ
Ộ
N
G
H
Ạ
Â
M
T
H
A
N
H
Q
U
Ả
N
D
Â
Y
Đ
À
N
M
Ặ
T
T
R
Ố
N
G
Ê
U
Â
M
S
I
2. Âm có tần số nhỏ hơn 20 Hz gọi là gì?
3. Khi người nói, dây .... dao động phát ra âm.
4.Trong đàn tính,bộ phận nào dao động phát ra âm?
5. Bộ phận nào của trống dao động phát ra âm?
6. Âm có tần số cao hơn 20 000 Hz gọi là gì?
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
1. Mọi vật phát ra âm đều .....
1
2
3
4
5
6
T
Ầ
N
S
Ố
D
A
O
Đ
Ộ
N
G
D
A
O
Đ
Ộ
N
G
H
Ạ
Â
M
T
H
A
N
H
Q
U
Ả
N
D
Â
Y
Đ
À
N
M
Ặ
T
T
R
Ố
N
G
Ê
U
Â
M
S
I
2. Âm có tần số nhỏ hơn 20 Hz gọi là gì?
3. Khi người nói, dây .... dao động phát ra âm.
4.Trong đàn tính,bộ phận nào dao động phát ra âm?
5. Bộ phận nào của trống dao động phát ra âm?
6. Âm có tần số cao hơn 20 000 Hz gọi là gì?
TRÒ CHƠI Ô CHỮ