Bài 11. Độ cao của âm

KÍNH CHÀO QÚY THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ MÔN VẬT LÍ
Kiểm tra bài cũ.
* Trả lời:
1. Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
- Ví dụ: Mặt trống(khi đánh),dây đàn(khi gảy)…..
2. Các nguồn âm có chung đặc điểm là đều dao động.
1. Nêu khái niệm nguồn âm? Nêu 2 ví dụ về nguồn âm mà em biết.
2. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
Thí nghiệm 1
Hình 11.1
a
b

C2:
Từ bảng trên, hãy cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn?
Nhận xét: Dao động càng ............., tần số dao động càng ............
nhanh hơn
chậm hơn
Trả lời: Con lắc b có tần số dao động lớn hơn
Hình 11.2 (với 1 đầu thước lệch nhiều)
Thí nghiệm 2
Hình 11.2 (với 1 đầu thước lệch ít)
Thí nghiệm 2
Hình 11.2
C3:
Chọn từ thích hợp (cao, thấp, nhanh, chậm) để điền vào chỗ trống:
Phần tự do của thước dài dao động ......................., âm phát ra .......................
Phần tự do của thước ngắn dao động....................., âm phát ra........................
nhanh
chậm
thấp
cao
K
Hình 11.3
THÍ NGHIỆM 3:
C4:
Hãy lắng nghe âm phát ra và điền từ (cao, thấp, nhanh, chậm ) vào chỗ trống:
Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động............. , âm phát ra ...............
Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động ..............., âm phát ra............
cao
thấp
nhanh
chậm
KẾT LUẬN:
Từ kết quả thí nghiệm 1,2,3, hãy viết đầy đủ câu kết luận sau:
Dao động càng ................, tần số dao động càng...............,
âm phát ra càng..........
GHI NHỚ
Số dao động trong một giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc (Hz)
Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn
Âm phát ra càng thấp (càng trầm) khi tần số dao động càng nhỏ.
C5:
Một vật dao động phát ra âm có tần số 50 Hz và một vật dao động phát ra âm có tần số 70 Hz.
Vật nào dao động nhanh hơn?
Vật nào phát ra âm thấp hơn?
GIẢI:
Vật dao động phát ra âm có tần số 70 Hz dao động nhanh hơn
Vật dao động phát ra âm có tần số 50 Hz phát ra âm thấp hơn.
C6:
Hãy tìm hiểu xem khi vặn dây đàn căng nhiều, căng ít thì âm phát ra sẽ cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn, nhỏ ra sao?
GIẢI:
Khi vặn dây đàn căng nhiều thì âm phát ra sẽ cao (bổng), tần số dao động sẽ lớn
Khi vặn dây đàn căng ít (dây chùng) thì âm phát ra sẽ thấp (trầm), tần số dao động sẽ nhỏ
C7:
Cho đĩa trong thí nghiệm 3 quay, em hãy lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ ở gần vành đĩa và vào một hàng lỗ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn?
GIẢI
Khi chạm góc miếng bìa vào hàng lỗ ở gần vành đĩa
âm phát ra cao hơn
K
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Thông thường, tai nguời có thể nghe được âm có tần số trong khoảng từ 20 Hz đến 20.000 Hz
Những âm có tần số dưới 20 Hz gọi là hạ âm. Những âm có tần số trên 20.000 Hz gọi là siêu âm
Chó và một số động vật khác có thể nghe được âm có tần số thấp hơn 20 Hz và có hơn 20.000 Hz.
Ứng dụng thực tế
Trong cuộc sống, khi nghe nhạc tùy vào mỗi thể loại nhạc khác nhau mà người ta điều chỉnh tăng hay giảm những âm có tần số cao,thấp sao cho phù hợp.
Ví dụ - Để thưởng thức những bản nhạc hùng tráng với những tiếng trống (âm thấp) ta phải tăng âm có tần số thấp
- Để thưởng thức những bản nhạc hòa tấu với những tiếng đàn ghi ta hay tiếng sáo…(âm cao) ta phải tăng âm có tần số cao lên
-Để thưởng thức những ca khúc với những giọng ca ấm áp của các ca sỹ ta nên tăng âm có tần số trung….
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc phần ghi nhớ
Làm bài tập 11.1;11.2;11.3;11.4; trong sách bài tập
Đọc trước bài 12: “Độ to của âm”.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ.
SỰ TÍCH CỰC CỦA CÁC EM HỌC SINH.