Bài 11. Độ cao của âm

Bài 11
ĐỘ CAO CỦA ÂM
Các bạn trai thường có giọng trầm, các bạn gái thường có giọng bổng. Khi nào âm phát ra âm trầm, khi nào phát ra âm bổng?
Nguồn âm là gì? Nguồn âm có đặc điểm gì? Cho ví dụ
KIỂM TRA BÀI CŨ
I. Dao động nhanh, chậm - tần số:
Thí nghiệm 1: Treo hai con lắc có chiều dài 40cm và 20cm, kéo chúng lệch khỏi vị trí đứng yên ban đầu rồi thả cho chúng dao động như hình 11.1.
C1: Hãy quan sát và đếm số dao động của từng con lắc trong 30 giây và ghi kết quả vào bảng sau:
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là Hectz,
kí hiệu Hz
C2: Từ bảng trên hãy cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn
Con lắc b có tần số dao động lớn hơn.
Bài 11: Độ Cao Của Âm
Dao động càng ………, tần số dao động càng ………
nhanh
lớn
II. Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm):
Thí nghiệm 2: Cố định một đầu hai thước thép có chiều dài khác nhau (30cm và 20cm) trên mặt hộp gỗ ( hình 11.2). Lần lượt bật nhẹ đầu tự do của hai thước cho chúng dao động.
Quan sát dao động và lắng nghe âm phát ra rồi trả lời câu C3.
C3: Chọn từ thích hợp điền vào chổ trống:
*cao * nhanh
* thấp * chậm
Phần tự do của thước dài dao động …………, phát ra âm………….
chậm
thấp
Phần tự do của thước ngắn dao động …………, phát ra âm………
nhanh
cao
Bài 11: Độ Cao Của Âm
II. Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm):
Thí nghiệm 3: Một đĩa nhựa được đục lổ cách đều nhau và được gắn vào trục một động cơ quay bằng pin ( hình 11.3). Chạm góc miếng bìa vào 1 hàng lổ nhất định trên đĩa quay (hình 11.4) trong hai trường hợp.
Đĩa quay nhanh.(nguồn 3V)
Đĩa quay chậm. (nguồn 1.5V)
C4: Hãy lắng nghe âm phát ra và điền từ vào chổ trống:
Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động…….., phát ra âm………
chậm
thấp
Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động………, phát ra âm……
nhanh
cao
Bài 11: Độ Cao Của Âm
K
Nêu mối quan hệ giữa độ cao của âm và tần số dao động?
Âm phát ra càng cao khi tần số dao động của vật càng lớn.
Âm phát ra càng thấp khi tần số dao động của vật càng nhỏ.
III. Vận dụng:
C5: Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. Vật nào dao động nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn?
Vật có tần số dao động 70Hz dao động nhanh hơn.
Vật có tần số dao động 50Hz phát ra âm thấp hơn.
C6: Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, âm thanh sẽ phát ra cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn nhỏ ra sao?
Khi dây đàn căng nhiều thì âm phát ra cao, tần số lớn
Khi dây đàn căng ít thì âm phát ra thấp, tần số nhỏ.
C7: Trong thí nghiệm ở hình 11.3 quay, em hãy lần lượt lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lổ ở gần vành đĩa và vào hàng lổ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn?
Trường hợp chạm góc miếng bìa vào hàng lổ ở xa tâm đĩa thì âm phát ra cao hơn.
Bài 11: Độ Cao Của Âm
III. Vận dụng:
1.Phát biểu nào sau đây là sai?
Số dao động trong một giây gọi là tần số dao động.
Thời gian vật thực hiện một dao động gọi là chu kỳ dao động.
Tần số dao động càng lớn thì âm phát ra càng lớn.
Tần số dao động càng lớn thì âm phát ra càng cao
Bài 11: Độ Cao Của Âm
2.Âm phát ra càng cao khi nào?
Vật dao động càng mạnh
Khi vật dao động chậm hơn
Khi tần số dao động càng lớn
Khi vật lệch khỏi vị trí cân bằng nhiều hơn