Bài 11. Độ cao của âm

CHÀOMỪNG QUÍ
THẦY, CÔ ĐẾN
DỰ GiỜ BÀI HỌC HÔM NAY


giáo viên
Đỗ Thị Hồng Châu
Kiểm tra bài cũ.
Câu 1. Khi nào một vật được gọi là nguồn âm? Nêu 2 ví dụ về nguồn âm mà em biết.
Câu 2. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
* Trả lời:
1. Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
- Ví dụ: trống, đàn…..
2. Các nguồn âm có chung đặc điểm là điều dao động.
Câu 3:Trong bài hát “Nhạc rừng “của Hoàng Việt, nhạc sĩ viết:
“Róc rách,róc rách
Nước luồn qua khóm trúc”
Âm thanh được phát ra từ:
A.Dòng nước dao động.
B.Lá cây dao động.
C.Dòng nước và khóm trúc.
D.Do lớp không khí ở trên mặt nước.
Tại sao?
Âm thanh phát ra lại cao(bổng),
thấp(trầm) khác nhau.
Bài 11- Tiết12
ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thứ 4 ngày 11 tháng 11 năm 2015
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 1:
Hình 11.1 (sgk/31)
Treo 2 con lắc có chiều dài 40 cm và 20 cm, kéo chúng lệch ra khỏi vị trí đứng yên ban đầu rồi thả cho chúng dao động như hình 11.1.

I/ Dao động nhanh, chậm - tần số.

1
2
1
2
Một dao động.
Một dao động.
a)
b)
C1 : Hãy quan sát và đếm số dao động của từng con lắc trong 10 giây và ghi kế quả vào bảng sau:




Dao động nhanh hơn. Tùy thí nghiệm cụ thể
Dao động châm hơn Tùy thí nghiệm cụ thể


Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM

I/ Dao động nhanh, chậm - tần số.

C2: Từ bảng trên hãy cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn?
* Nhận xét:
Dao động càng tần số dao động càng .
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 1
nhanh
(nhỏ)
lớn
(chậm)
.....
.....
.........
.........
C2: Con lắc b có tần số dao động lớn hơn.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số .
Đơn vị tần số là héc ,
kí hiệu là Hz
I/ Dao động nhanh, chậm - tần số.
Cố định một đầu hai thước thép có chiều dài khác nhau trên mặt hộp gỗ ( theo hình).
Lần lượt bật nhẹ đầu tự do của hai thước cho chúng dao động.
Quan sát dao động
và lắng nghe
âm phát ra rồi
trả lời C3
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2:
II/ Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm)
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2:
C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Phần tự do của thước dài dao động , âm phát ra .
Phần tự do của thước ngắn dao động , phát ra âm .
* cao * thấp *nhanh * chậm
chậm
thấp
nhanh
cao
.........
.........
.........
........
II/ Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm)
Một đĩa nhựa được đục lỗ cách đều nhau và được gắn vào trục một động cơ quay bằng pin ( hình 11.3).
- Chạm góc
miếng bìa vào một
hàng lỗ nhất định
khi đĩa quay trong
hai trường hợp:
a) Đĩa quay nhanh.
b) Đĩa quay chậm.
Nghe và hoàn thành câu C4
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 3:
K
II/ Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm)
Kết luận:
nhanh
(chậm)
lớn
(nhỏ)
cao
(thấp)
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Dao động càng tần số dao động
càng âm phát ra càng .
........
........
......
......
......
.......
C4: Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động
……. âm phát ra …….
Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động ………… âm phát ra …….
cao
thấp
nhanh
chậm
II/ Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm)
III.Vận dụng
C5: Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. Vật nào dao động nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn?
Vật có tần số dao động 70Hz dao động nhanh hơn.
Vật có tần số dao động 50Hz phát ra âm thấp hơn.
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM
III.Vận dụng
C6: Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, âm thanh sẽ phát ra cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn nhỏ ra sao?
Khi dây đàn căng nhiều thì âm phát ra cao, tần số dao động lớn.
Khi dây đàn căng ít thì âm phát ra trầm, tần số nhỏ.
C7: Hãy lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ ở gần vành đĩa và một hàng lỗ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn
Bài 11: ĐỘ CAO CỦA ÂM
K
Khi chạm miếng
bìa ở gần vành
đĩa âm phát ra
cao hơn
GHI NHỚ
* Số dao động trong một giây gọi là tần số . Đơn vị tần số là héc (Hz).
* Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn .
* Âm phát ra càng thấp (càng trầm) khi tần số dao động càng nhỏ .
CỦNG CỐ
Câu 1: Tần số là:
Các công việc thực hiện trong 1 giây
Quãng đường dịch chuyển trong 1 giây
Số dao động trong 1 giây.
Thời gian thực hiện 1 dao động.
Câu 2: Có một viên đạn bay trong không khí.Chọn
câu đúng?
Viên đạn bay càng nhanh thì âm phát ra càng thấp.
Viên đạn bay càng nhanh thì âm phát ra càng cao.
Khối lượng viên đạn càng lớn thì âm phát ra càng cao
Vận tốc viên đạn không ảnh hưởng đến độ cao thấp của âm
Câu 3: Trong ngôn ngữ đời sống,giọng nói của người được mô tả bằng nhiều tính từ.Với mỗi trường hợp sau đây hãy nhận định về độ cao của âm tương ứng:
A. Ồ ề:
B. Ấm:
C.Lanh lảnh:
D.The thé:
Thấp
Thấp
Cao
Rất cao
Thông thường, tai người có thể nghe được âm có tần số trong khoảng từ 20Hz đến 20000Hz.
Những âm có tần số dưới 20Hz gọi là hạ âm.
Những âm có tần số lớn hơn 20000Hz gọi là siêu âm.
Chó và 1 số động vật khác có thể nghe được âm có tần số thấp hơn 20 Hz, cao hơn 20000 Hz.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT ?
- Trước cơn bão thường có hạ âm, hạ âm làm con người khó chịu, cảm giác buồn nôn, chóng mặt, một số sinh vật nhạy cảm với hạ âm nên có biểu hiện khác thường. Vì vậy người xưa dựa vào dấu hiệu này để nhận biết các cơn bão.
- Dơi phát siêu âm để săn tìm muỗi. Vì vậy, có thể chế tạo máy phát siêu âm bắt chước tần số siêu âm của dơi để đuổi muỗi.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT?
Hướng dẫn về nhà
I. ĐỐI VỚI BÀI HỌC NÀY:
Học thuộc phần ghi nhớ.
Làm bài tập trong SBT.
II. CHUẨN BỊ BÀI MỚI:
Nghiên cứu bài: “Độ to của âm” và tìm hiểu:
Khái niệm biên độ dao động.
Mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm.
Chúc quý thầy,cô sức khỏe ,thành đạt.