Bài 11. Độ cao của âm

MÔN VẬT LÝ
KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Thế nào là nguồn âm? Cho một vài ví dụ về nguồn âm?
2.Đặc điểm của nguồn âm ?
Trả lời:
1.Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
VD: Trống đang được đánh, đàn đang được gãy, sáo đang được thổi,…
2.Các vật phát ra âm đều dao động.
.
Tại sao?
Các bạn trai thường có giọng trầm, các bạn gái thường có giọng bổng?
Một dao động
1
2
Thí nghiệm 1:
C1.
1
2
1
2
Vị trí cân bằng
Vị trí cân bằng
(a)
(b)
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hãy quan sát và đếm số dao động của từng con lắc trong 10 giây và ghi kết quả vào bảng:
a
b
Thí nghiệm 1
Từ bảng trên hãy cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn?
NX: Dao động càng …….................. tần số dao động càng………….
nhanh
lớn
Con lắc b có tần số dao động lớn hơn con lắc a
Dao động chậm hơn
Dao động nhanh hơn
(chậm)
(nhỏ)
Thí nghiệm 2:
C3. Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
- Phần tự do của thước dài dao động ......, âm phát ra .......
- Phần tự do của thước ngắn dao động ........, âm phát ra .....
(4)
(2)
(1)
(3)
cao
nhanh
chậm
thấp
Thí nghiệm 3:
K
C4. Hãy lắng nghe âm phát ra và điền từ thích hợp trong khung vào chỗ trống:
- Khi ñóa quay chaäm, goùc mieáng bìa dao ñoäng ………………, aâm phaùt ra ………………
- Khi ñóa quay nhanh, goùc mieáng bìa dao ñoäng ……………, aâm phaùt ra ……………………
cao
nhanh
chậm
thấp
(4)
(2)
(1)
(3)
Kết luận:
Dao động càng .......... tần số dao động càng .........âm phát ra càng..........
nhanh
lớn
cao
(chậm)
(thấp)
(nh?)
C5. Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. Vật nào dao động nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn?
Trả lời:
Vật có tần số 70Hz dao động nhanh hơn.
Vật có tần số 50Hz phát ra âm thấp hơn
C6. Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, căng ít thì âm phát ra sẽ cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn, nhỏ ra sao?
Khi vặn cho dây đàn căng nhiều (dây căng) thì âm phát ra cao (âm bổng) Tần số lớn.
Khi vặn cho dây đàn căng ít (dây trùng) thì âm phát ra thấp (âm trầm) Tần số nhỏ.
Tr? l?i
C7: Hãy lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ ở gần vành đĩa và một hàng lỗ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn
Trả lời:
Âm phát ra cao hơn khi chạm góc miếng bìa vào hàng lỗ ở gần vành đĩa so với chạm vào hàng lỗ ở gần tâm đĩa.
Vì: Hàng lỗ ở ngoài vành đĩa có nhiều lỗ hơn so với hàng lỗ ở gần tâm đĩa, nên miếng bìa dao động nhanh hơn và âm phát ra cao hơn.
CỦNG CỐ
Câu 1: Tần số là gì?
Các công việc thực hiện trong 1 giây.
Quãng đường dịch chuyển trong 1 giây.
Số dao động trong 1 giây
Tất cả đều sai.
Câu 2: Vật nào sau đây dao động với tần số lớn nhất?
Trong 1 giây, dây đàn thực hiện được 200 dao động.
Trong 1 phút, con lắc thực hiện được 3000 dao động.
Trong 5 giây, mặt trống thực hiện được 500 dao động.
Trong 20 giây, dây chun thực hiện được 1200 dao động
Hai bạn tự đệm đàn cho mình hát. Các em hãy nghe hai đoạn nhạc sau và cho biết bạn nào đàn đoạn 1? Bạn nào đàn đoạn 2?
Dựa vào đâu mà em biết như vậy?
- Trước cơn bão thường có hạ âm, hạ âm làm con người khó chịu, cảm giác buồn nôn, chóng mặt, một số sinh vật nhạy cảm với hạ âm nên có biểu hiện khác thường. Vì vậy người xưa dựa vào dấu hiệu này để nhận biết các cơn bão.
- Những âm có tần số dưới 20 Hz gọi là hạ âm. Những âm có tần số lớn hơn 20 000 Hz gọi là siêu âm.
- Dơi phát siêu âm để săn tìm muỗi. Vì vậy, có thể chế tạo máy phát siêu âm bắt chước tần số siêu âm của dơi để đuổi muỗi.
Có thể em chưa biết ???
Máy phát siêu âm đuổi muỗi
Học phần ghi nhớ.
Làm bài tập 11.1, 11.2, 11.6, 11.7, 11.8 trang 2630 SBT
Nghiên cứu bài: Độ to của âm, tìm hiểu:
Khái niệm biên độ dao động.
Mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm.

Hướng Dẫn Về Nhà