Bài 11. Độ cao của âm

Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm. Lớp 7/4. Tổ 1.
Chào mừng các bạn đến với tiết Vật Lí
Bài 11: Độ cao của âm
? Tại sao các bạn trai thường có giọng trầm, các bạn gái lại có giọng bổng, điều đó sẽ được chứng minh qua bài học của ngày hôm nay.
Thí nghiệm 1:
Các tổ lấy dụng cụ về làm thí nghiệm.
C1: Quan sát và đếm số dao động của từng con lắc trong 10 giây và ghi kết quả vào bảng sau:
I. Dao động nhanh, chậm – Tần số
1
2
1
2
Một dao động.
Một dao động.
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu là Hz
C2: Từ bảng trên, hãy cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn?
Trả lời: Con lắc B có tần số dao động lớn hơn.
Nhận xét:
Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn.
Thí nghiệm 2:
Cố định một đầu hai thước thép có chiều dài khác nhau trên mặt hộp gỗ. Lần lượt bật nhẹ đầu tự do của hai thước cho chúng dao động.
Quan sát dao động và lắng nghe âm phát ra rồi trả lời.
C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Phần tự do của thước dài dao động
, âm phát ra
Phần tự do của thước ngắn dao
động , âm phát ra


II. Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm)
cao
thấp
nhanh
chậm
chậm
thấp.
nhanh
cao.
Thí nghiệm 3:
Một đĩa nhựa được đục lỗ cách đều nhau và được gắn vào trục một động cơ quay bằng pin. Chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ nhất định khi đĩa quay trong hai trường hợp:
a) Đĩa quay nhanh.
b) Đĩa quay chậm.
II. Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm)
K
C4: Hãy lắng nghe âm phát ra và điền từ thích hợp vào chỗ trống:
Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động âm phát ra

Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động âm phát ra
Kết luận:
Từ kết quả thí nghiệm 1, 2, 3, hãy viết đầy đủ câu kết luận sau:
Dao động càng tần số dao động càng, âm phát ra càng
chậm
thấp.
nhanh
cao.
nhanh (chậm),
lớn (nhỏ)
cao (thấp).
C5: Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. Vật nào dao động nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn?
Trả lời:
Vật có tần số dao động 70Hz dao động nhanh hơn.
Vật có tần số dao động 50Hz phát ra âm thấp hơn.


III. Vận dụng:
C6: Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, âm thanh sẽ phát ra cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn nhỏ ra sao?
Trả lời:
Khi dây đàn căng ít thì âm phát ra trầm, tần số nhỏ.
Khi dây đàn căng nhiều thì âm phát ra cao, tần số dao động lớn.
C7: Hãy lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ ở gần vành đĩa và một hàng lỗ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn?
Trả lời:
Khi chạm miếng bìa ở gần vành đĩa âm phát ra cao hơn.
K
Thông thường, tai người có thể nghe được âm có tần số trong khoảng từ 20Hz đến 20000Hz.
Những âm có tần số dưới 20Hz gọi là hạ âm.
Những âm có tần số lớn hơn 20000Hz gọi là siêu âm.
Chó và 1 số động vật khác có thể nghe được những âm cao hơn hoặc thấp hơn 20000 Hz.
Trước cơn bão thường có hạ âm, hạ âm làm con người khó chịu, cảm giác buồn nôn, chóng mặt, một số sinh vật nhạy cảm với hạ âm nên có biểu hiện khác thường. Vì vậy người xưa dựa vào dấu hiệu này để nhận biết các cơn bão.
Dơi phát siêu âm để săn tìm muỗi. Vì vậy, có thể chế tạo máy phát siêu âm bắt chước tần số siêu âm của dơi để đuổi muỗi.
*Có thể em chưa biết?
KẾT THÚC BÀI GIẢNG
CÁM ƠN CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE VÀ THEO DÕI!
