Bài 11. Câu ghép

`
Về dự giờ lớp 8A4
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
Thế nào là nói giảm nói tránh?
Tìm biện pháp nói giảm nói tránh trong câu thơ sau đây
và nêu tác dụng?
Bác Dương thôi đã thôi rồi
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta.
Đáp án:
- thôi đã thôi rồi
- Tác dụng: Cách nói để giảm đi sự đau buồn
KIỂM TRA MIỆNG
CÂU GHÉP
TIẾT: 43
I.Đặc điểm của câu
ghép:
VD: SGK/111
Tiết 43: CÂU GHÉP
Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.
Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …
3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

C
V
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
C
V
C
V
2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …
TN
C
V
3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

C
V
C
V
C
V
Có nhiều cụm C-V: Một cụm C-V làm nòng cốt câu, các
cụm C-V khác làm phụ ngữ cho động từ quên và nảy nở.
Có một cụm C-V
Có 3 cụm C-V, mỗi cụm làm thành một vế câu
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …
C
3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

V
C
V
C
V
TN
C
V
C
V
C
V
C
V
Có nhiều cụm C-V: Một cụm C-V làm nòng cốt câu, các cụm C-V khác làm phụ ngữ….
Có một cụm C-V
Có 3 cụm C-V, mỗi cụm làm thành một vế câu
2
1
3
Câu đơn
Câu mở rộng
thành phần
Câu ghép
I. Đặc điểm của câu ghép:
VD: SGK/143
Tiết 43: CÂU GHÉP
Ghi nhớ: SGK/144
II. Cách nối các vế câu:
 Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính
C V
lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
C V C V

 Có 3 cụm C-V, mỗi cụm làm thành một vế câu
Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc , lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.
Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy , vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.
Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
 Dùng quan hệ từ “và”, dấu phẩy để nối các vế câu.
 Dùng quan hệ từ “vì” “và”, dấu phẩy để nối các vế câu
 Dùng quan hệ từ “vì”, dấu phẩy, dấu hai chấm để nối
I. Đặc điểm của câu ghép?
Tiết 43: CÂU GHÉP
II. Cách nối các vế câu:
Nước sông dâng cao bao nhiêu thì đồi núi dâng lên bấy nhiêu.
 Nối bằng cặp quan hệ từ
 Nối bằng cặp từ hô ứng
Anh đi đằng này, tôi đi đằng kia.
Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lão lương thiện quá.
Trời vừa hửng sáng, chúng tôi đã lên đường.
Hai cách nối
Tiết 43: CÂU GHÉP
I. Đặc điểm của câu ghép:
VD: SGK/143
Tiết 43: CÂU GHÉP
Ghi nhớ: SGK/112
II. Cách nối các vế câu:
Ghi nhớ: SGK/112
III. Luyện tập:
Bài tập 1:
Bài 1: Tìm câu ghép, các vế nối với nhau bằng cách nào?
Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ!
U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u,
đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp
sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày
người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương
không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý
vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
U van Dần, u lạy Dần!
Chị con có đi, u mới có tiền nộp
sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ
Sáng ngày
người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương

vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy

không

Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý
Bài 1: Tìm câu ghép, các vế nối với nhau bằng cách nào?
b/ Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc
không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là
một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi
quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì
vụn nát mới thôi.
Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc.
không ra tiếng
Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là
một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi
quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì

vụn nát mới thôi.

Bài 1: Tìm câu ghép, các vế nối với nhau bằng cách nào?
c/ Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp
đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất:
lòng tôi càng thắt lại, khóe mắt tôi đã cay cay.
Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất:
lòng tôi càng thắt lại, khóe mắt tôi đã cay cay.
Bài 2, 3
- Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây, hãy đặt một câu ghép
- Chuyển những câu ghép vừa đặt thành những câu
ghép mới bằng một trong hai cách sau:
a/ Bỏ bớt một quan hệ từ
b/ Đảo lại trật tự các vế câu
Thảo luận nhóm (3 phút)
Nhóm 1: vì…nên
Nhóm 2: nếu …thì
Nhóm 3: tuy …nhưng
Nhóm 4: không những…mà
Bài 4.
Đặt câu ghép với mỗi cặp từ hô ứng dưới đây:
…vừa…đã…
…đâu…đấy…
… càng … càng…
Bài 5:
Viết đọan văn khoảng 5 đến 7 dòng với nội dung sau
(trong đoạn văn có sử dụng ít nhất một câu ghép):
Tác hại của thói quen sử dụng bao bì ni lông.
Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài văn.
Gợi ý:
1. - Tình trạng sử dụng bao bì ni lông hiện nay?
- Vì sao không nên sử dụng bao bì ni lông?
- Cần phải thay đổi thói quen sử dụng như thế nào?

2. - Tại sao cần phải lập dàn ý trước khi viết bài văn?
- Tác dụng của việc lập dàn ý
CÂU HỎI, BÀI TẬP CỦNG CỐ
EM HÃY HỆ THỐNG KIẾN THỨC ĐÃ HỌC BẰNG BẢN ĐỒ TƯ DUY?
*Đối với bài học ở tiết học này:
Học thuộc phần ghi nhớ, hoàn thành bài tập vào vở bài tập.
- Tìm và phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu ghép trong một đoạn văn tự chọn.
* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
Chuẩn bị bài: Câu ghép (tt)
+ Tìm hiểu quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu trong câu ghép.Trong mối quan hệ đó, mỗi vế câu biểu thị ý nghĩa gì?
+ Tìm thêm những quan hệ ý nghĩa khác.
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC
CHÚC QUÝ THẦY CÔ
SỨC KHỎE VÀ THÀNH ĐẠT.
CHÀO TẠM BIỆT CÁC EM!